Abstract:
یکی از مسائلی که در طول تاریخ تفکر بشر هیچ گاه دامن وی را رها نکرده و پیوسته موجب به وجود آمدن نزاعها و جدالها فراوان شده است مسئله حدوث و قدم عالم است در این مقاله سعی شده است به مسئله حدوث و قدم از نگاه متکلمان و فیلسوفان پرداخته شود و بعد از آن نگاه امام علیه السلام در این مسئله مورد بررسی قرار گیرد که آن حضرت به عنوان درایای علم و دانش آیا جهان آفرینش را قدیم میدانند یا حادث و اینکه بیشتر مسائل نهج البلاغه حالت سلبی دارد به عنوان مثال با سلب قدیم بودن از جهان به حادث بودن عالم پی برده میشود
Machine summary:
در این مقاله سعی شده است به مسئله حدوث و قدم از نگاه متکلمان و فیلسوفان پرداخته شود و بعد از آن، نگاه امام علی} در این مسئله مورد بررسی قرار گیرد که آن حضرت به عنوان دریای علم و دانش آیا جهان آفرینش را قدیم میدانند یا حادث، و اینکه بیشتر مسائل نهجالبلاغه حالت سلبی دارد؛ به عنوان مثال با سلب قدیم بودن از جهان، به حادث بودن عالم پی برده میشود.
(طباطبایی: 415) نظر متکلمین یکی از براهین اثبات وجود خداوند حدوث جهان امکان و در رأس آن عالم ماده و طبیعت است، اینکه جهانی نبوده و اکنون به وجود آمده است بر خلاف قدیم که مرحله پیشین نبوده که آن در مرحله وجودی نداشته باشد.
از طرف دیگر بر این باورند که معلول از علت تامه خود تخلف نمیکند و فرض انفکاک بین علت و معلول گمان یک امر محال است، لذا عالم را که همان جهان طبیعت میباشد حادث ذاتی دانستهاند زیرا وجودش از ناحیه غیر میباشد، ولی امکانش مال خودش است و هر چه ذاتی باشد مقدم است بر آنچه از ناحیه دیگری میباشد.
5. حدوث وقدم عالم در نهج البلاغه امام علی} در نهجالبلاغه بر آفریدهبودن جهانِ هستی و موجودات گوناگون آن تأکید فرمود و هم در مواردی به صفت حدوث مخلوقات و تأخیر وجودی آنها نسبت به وجود حق تعالی اشاره کرده است.