Abstract:
ممیزی مبتنی بر ریسک[1] ، یک سیستم مدرن انتخاب مالیاتدهندگان برای حسابرسی مالیاتی است که بر مبنای پارامترهای عینی ریسک و نه مداخله مقامات مالیاتی صورت میگیرد. این سیستم از مزایای کاهش فساد و کاهش بار حسابرسی برخوردار بوده و فرآیند ممیزی شرکتهای کوچک، متوسط و مؤدیان بزرگ در سازمان امور مالیاتی را بهبود میبخشد. از این رو در پژوهش حاضر، با استفاده از اطلاعات و ارقام شرکتهای مختلف دارای پرونده در اداره کل امور مؤدیان بزرگ مالیاتی طی دوره 1393-1391 و استفاده از مدلهای لجستیک و پروبیت، خوشحسابی مؤدیان مالیاتی مدلسازی شده است. نتایج حاصل از تخمین روابط رگرسیونی نشان میدهند که در میان متغیرهای مالی و حسابداری مختلف که برای تجزیهوتحلیل مالی و اقتصادی مؤدیان مالیاتی استفاده میشوند، افزایش متغیرهای بازده داراییها، نسبت آنی و سود ناخالص بهطور معناداری باعث افزایش احتمال خوشحسابی میشوند و افزایش نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص بهطور معناداری باعث کاهش احتمال خوشحسابی میشوند. بر اساس نتایج بهدستآمده، توصیه میشود بهمنظور ارزیابی خوشحسابی مؤدیان، توجه بیشتری به تغییرات بازدهی داراییها شود در این صورت مؤدیان مالیاتی میتوانند با کاهش بدهیهای خود نسبت به حقوق صاحبان سهام با احتمال بالاتری بهعنوان خوشحساب شناسایی شوند.
Machine summary:
نتایج حاصل از تخمین روابط رگرسیونی نشان می دهند که در میان متغیرهای مالی و حسابداری مختلف که برای تجزیه وتحلیل مالی و اقتصادی مؤدیان مالیاتی استفاده می شوند، افزایش متغیرهای بازده دارایی ها، نسبت آنی و سود ناخالص به طور معناداری باعث افزایش احتمال خوش حسابی می شوند و افزایش نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام ، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص به طور معناداری باعث کاهش احتمال خوش حسابی می شوند.
بر اساس نتایج به دست آمده ، توصیه می شود به منظور ارزیابی خوش حسابی مؤدیان ، توجه بیشتری به تغییرات بازدهی دارایی ها شود در این صورت مؤدیان مالیاتی می توانند با کاهش بدهی های خود نسبت به حقوق صاحبان سهام با احتمال بالاتری به عنوان خوش حساب شناسایی شوند.
روش های ذکرشده در بالا بیشتر در مؤسسات مالی و بانک ها مورداستفاده قرار می گیرند، این در حالی است که سازمان امور مالیاتی علاوه بر بهره گیری از روش های فوق ، باید حسابرسی را در مورد مؤدیان با ریسک بالا نیز استفاده نماید و این تمرکز به احتمال زیاد، درآمدهای بالاتری را در پی خواهد داشت و مسلماً عامل بازدارنده قوی برای متخلفان خواهد بود.
٣- مدل و روش تحقیق با توجه به اینکه در مقاله حاضر، ارتباط بین خوش حسابی مالیاتی با نسبت های مالی مورد مطالعه قرارگرفته است بنابراین از پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و همچنین از روش رگرسیون چند متغیره برای تجزیه وتحلیل اطلاعات استفاده می گردد.