Abstract:
با توجه به موقعیت و جایگاه سیاسی شهید بهشتی در سال‌های اول انقلاب، پرسش اصلی پژوهش این است که شهید بهشتی چه نقش‌های ملی را برای سیاست خارجی ایران در نظر داشت؟ فرضیه پژوهش به نقش‌هایی همچون رهبری جهان اسلام، حامی مستضعفان و مبارزه با استکبار و استعمار اشاره دارد. برای پاسخ به این پرسش، از الگوی نظری کی.جی هالستی و نقش‌های مورد اشاره ایشان استفاده و این نقش‌ها با دیدگاه‌های شهید بهشتی انطباق داده شد. برای این منظور از دو روش تحلیل کمّی (شمارش بسامد شاخص‌های مرتبط با نقش‌های ملی) و تحلیل کیفی (تفسیر یافته‌ها با روش توصیفی-تحلیلی) استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد از میان شانزده نقش ملی مورد اشاره هالستی، نقش‌های ملی دولت ضد امپریالیسم (بسامد 131)، دولت مدافع اسلام (بسامد 53) و سنگر انقلاب و رهایی‌بخش (بسامد 48) بیشترین انعکاس را در کلام شهید بهشتی داشته است. این در حالی بود که در هیچ کجا به نقش‌هایی همچون رهبر و حافظ منطقه اشاره‌ای نشده است؛ در عوض سه نقش از سوی شهید بهشتی برای سیاست خارجی ایران تجویز گردیده که در نقش‌های مورد اشاره هالستی قرار ندارند. این نقش‌ها عبارتند از: دولت ضد‌صهیونیسم، دولت عدالتخواه و دولت صلح‌طلب.
The main question of the present study is what kind of national roles did martyr Beheshti consider for Iranian foreign policy? The research hypothesis refers to roles such as Islamic world leadership, supporter of the oppressed, and the struggle against arrogance and colonialism. To answer this question, we used K.J Holsti's theoretical framework and the roles of foreign policy that Holsti identified in his book applied with the views of the martyr Beheshti. For this purpose, two methods of quantitative analysis (frequency counting of indexes related to national roles) and qualitative analysis (interpretation of findings with descriptive-analytical method) were used. The findings showed that among the 16 national roles mentioned by Holsti, the national roles of the anti-imperialist State (131 frequency), the defender of Islam (53 frequency), and the revolution and liberation stronghold (48 frequency) had the highest reflection in martyr Beheshti's interviews and lectures. However, there were no mention of the roles such as regional leader and regional protector; instead, three roles have been assigned by martyr Beheshti for Iran's foreign policy that there was not in the roles mentioned by Holsti. These roles include the anti-Zionist state, the justice-seeking state and the peace-loving state.
(
, 
, 
)
