Abstract:
آبوهوا بر تمام فعالیتهای انسان تأثیر میگذارد و فعالیتهای نظامی نیز همانند سایر فعالیتهای انسان تحت تأثیر شرایط آبوهوایی است. در این پژوهش بهمنظور آمایش اقلیم نظامی منطقه شمال شرق کشور در جهت برنامهریزی فعالیت نیروهای نظامی، تمامی ایستگاههای سینوپتیک موجود در منطقه موردمطالعه قرار گرفت و از بین آنها، 9 ایستگاه که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و دادههای اقلیمی مربوطه در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه با استفاده از شاخصهای دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنشهای سرمایی و گرمایی تأثیرگذار بر نیروهای نظامی و با استفاده از شاخص اقلیم نظامی میران مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی شاخص دمای معادل فیزیولوژیک در منطقه شمال شرق کشور نشان داد که در بیشتر ایستگاههای منطقه شمال شرق، در ماههای فروردین، اردیبهشت، خرداد، مهر و شهریور شرایط آسایش اقلیمی حاکم است . اما در بقیه ماههای سال تنش گرمایی و سرمایی ممکن است در روند برنامهریزی و انجام این فعالیتها تأثیرگذار باشد. از لحاظ شرایط اقلیم نظامی کمترین مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماههای تیر و مرداد است که در بین پارامترهای اقلیمی تأثیرگذار در کاهش مطلوبیت میتوان به دماهای بالا، سرعت باد و در مناطق ساحلی در استان گلستان رطوبت نسبی بالا اشاره کرد. در بین ایستگاههای منطقه شمال شرق کشور، کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی در طول سال با حدود 5 /59درصد، مربوط به ایستگاه مشهد و بیشترین آن با حدود 63/5 درصد، مربوط به گرگان است. در کل منطقه شمال شرق نیز بیشترین میزان مطلوبیت اقلیمی برای فعالیتهای نظامی در ماههای مهر، آبان و فروردین وجود دارد.
Climate affects all human activities and military activities, like other human activities, are affected by weather conditions. In this study, in order to evaluate the military climate of the northeastern region of Iran in order to plan the activities of the military forces, all synoptic stations in the region were studied and nine stations that had a statistical period of more than 30 years were selected. Climatic data were received daily and monthly from the Meteorological Organization.Then, using the physiological equivalent temperature index, climatic comfort and cold and heat stresses affecting the military forces and using the military climate index, the desirability of climatic conditions for various military operations during the year was studied. The results of the evaluation of the physiologically equivalent temperature index in the northeastern region of Iran showed that in most stations of the area, in April, May, June, October and September, the climate is comfortable. But in the other months of the year, heat and cold stress may affect the process of planning and carrying out these activities. In terms of military climate, the lowest desirability for military operations in the region is in July and August. Climatic parameters affecting the reduction of desirability include high temperatures, wind speed and high relative humidity in coastal areas in Golestan province. Among the stations in the northeastern region of Iran, the lowest desirability of the military climate during the year with about 59.5% is related to Mashhad station and the highest with about 63.5% is related to Gorgan. In the entire Northeast region, the highest climatic suitability for military activities are in October, November and April.
Machine summary:
در اين پژوهش به منظور آمايش اقليم نظامي منطقه شمال شرق کشور در جهت برنامه ريزي فعاليت نيروهاي نظامي ، تمامي ايستگاه هاي سينوپتيک موجود در منطقه موردمطالعه قرار گرفت و از بين آن ها، ٩ ايستگاه که داراي دوره آماري بالاي ٣٠ سال بودند، انتخاب گرديده و داده هاي اقليمي مربوطه در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسي دريافت گرديد.
از لحاظ شرايط اقليم نظامي کمترين مطلوبيت براي عمليات نظامي در سطح منطقه مربوط به ماه هاي تير و مرداد است که در بين پارامترهاي اقليمي تأثيرگذار در کاهش مطلوبيت مي توان به دماهاي بالا، سرعت باد و در مناطق ساحلي در استان گلستان رطوبت نسبي بالا اشاره کرد.
اصانلو و حنفي (١٣٩٧) در پژوهشي به ارزيابي و پهنه بندي شاخص هاي اقليمي مؤثر در فعاليت نيروهاي نظامي و انتظامي در مناطق مرزي ايران و افغانستان پرداخته و به اين نتيجه رسيدند که کمترين مطلوبيت براي عمليات نظامي در سطح منطقه مربوط به ماه هاي تير و مرداد و ايستگاه هاي زابل و زهک است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل (٣): تغييرات شاخص دماي معادل فيزيولوژيک در ايستگاه هاي سينوپتيک منطقه شمال شرق در بين ايستگاه هاي موجود در منطقه بيشترين ميزان تنش هاي گرمايي در گنبدکاووس ، گرگان و سرخس اتفاق مي افتد که بالا بودن ميزان رطوبت نسبي هوا در گرگان و گنبدکاووس در افزايش تنش گرمايي در اين ايستگاه ها نيز تأثيرگذار است و نيروهاي نظامي در برنامه ريزي فعاليت هاي خود در اين مناطق بايد تأثير اين مؤلفه اقليمي را در ماه هاي گرم سال مدنظر قرار دهند (شکل ٣).