Abstract:
توسعه ی حقوق بین الملل مستلزم همکاری دولت ها و دیگر اعضای جامعه ی بین المللی بوده و برای این منظور می بایست به نظر تمام اعضای بین المللی اعم از کشورهای توسعه یافته و جهان سوم توجه گردد . لذا تعیین قواعد بین المللی نیز حائز همین موضوع بوده و به پذیرش تمام کشورهای جهان و اجرایی شدن از سمت تمام اعضای بین المللی نیاز دارد . اما یکجانبه گرایی در عرصه ی بین المللی با توجه به سودجویی و منفعت طلبی برخی قدرت ها مانع از این امر بوده و بنابراین قدرت گرایی بر مساوات حقوقی غالب می گردد . در چنین شرایطی کشورهای توسعه یافته و ابرقدرت بنابر قدرت نظامی یا صنعتی خویش از اجرای برخی قواعد بین المللی سر باز زده و به قاعده یازی و هنجار سازی یکسویه دست می زنند . این امر از توسعه ی حقوق بین الملل پیشگیری نموده و پیامدهای زیادی بر توسعه ی حقوق بین الملل دارد .بنابراین قصد ما از نگارش مقاله ی حاضر تبیین پیامدهای یکجانبه گرایی بر توسعه ی حقوق بین الملل بر اساس قواعد حقوق بین الملل و معاهدات قانون ساز بین المللی است . روش تحقیق کتابخانه ای بوده و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام می گیرد . یکجانبه گرایی زاییده ی سودجویی قدرت هاست که اگر اینگونه نبود جهان به مساوات میرسید اما فطرت قدرت طلبی در جهان افسار جنگ و کشتار در دست گرفته است و عملا حقوق در برخی مواقع بازیچه ی دست ابرقدرت هاست و با دیدگاه های یک سویه قواعد حقوقی را بر اساس منفعت خود طراحی می کنند. یکجانبه گرایی خاصه ی رفتار کشورهایی است که از عمل کردن به قواعد بین المللی مطلوب سرباز می زنند و به دنبال راهی برای تامین منفعت شخصی هستند و منفعلت ملی را به منفعت چهانی ترجیح می دهند و در اکتر مواقع سیاست را بر حقوق ارجح می دانند. این امر تاثیر منفی بر تکامل حقوق بین الملل و قواعد بین المللی دارد و اجازه نمیدهد حاکمیت بین المللی قانون استقرا یابد. یکجانبه گرایی به طور کلی مانع توسعه ی حقوق بین الملل است .
Machine summary:
شايان ذکر است با وجود اينکه بسياري از محدوديتهاي دوران جنگ سرد، به دنبال فروپاشي نظام دو قطبي براي شکل گيري جامعه بين المللي از ميان رفته ، اما با تشديد روند جهاني شدن نمي توان بسادگي انتظار داشت که فقط دولتها در تشکيل نظم جهاني نقش داشته باشند، چرا که سازمان هاي بين المللي نيز با وجود کارساز خود در اين اهداف نقش بازي مي کنند اما همين سازمان ها نيز در لايه هاي مختلف بين المللي تحت تاثير قدرت دولت هاي خاص گرا قرار دارند به طوري که در برخي مواقع نقش سازمان ها را يک کشور ابرقدرت تعيين مي کند.
S. A: IILJ Working Paper 2008/3 (History and Theory of International Law Series), International Law and Justice Working Papers, Max PlanckInstitute Institute for Comparative Public Law and International Law and New York University School of Law. p 15 ٢١ محمدصالح تسخيري ، رضا موسي زاده، مسعود عليزاده، خاص گرايي در حقوق بين الملل و سياست بايسته جمهوري اسلامي ايران درباره آن، فصلنامه پژوهشهاي انقلاب اسلامي ، انجمن علمي انقلاب اسلامي ايران سال هفتم ، تابستان ١٣٩٧، شماره ٢٥ ، صفحات ٥٣ - ٢٩ پيامد قدرت هنجارسازي يکجانبه گرا از سوي کشورهاي توسعه يافته قدرت هنجارسازي دولت هاي برتر منجر به ايجاد يک سير سعودي يکجانبه گرايس مي گردد که توان قاعده سازي را به اين دولت ها مي دهد.