Abstract:
این پژوهش به دنبال تبیین مفهوم و شاخصهای توسعه و پیشرفت از منظر اسلامی است. ابتدا معنای لغوی پیشرفت و توسعه مورد مداقه قرار میگیرد. سپس معنای اصطلاحی آن کنکاش میشود. در بخش دوم مقاله مفهوم توسعه و پیشرفت با نگرش اسلامی بیان میشود. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که هدف توسعه و پیشرفت از منظر اسلام چیست؟ به عبارت دیگر اسلام چه معیارها و شاخصهایی را برای توسعه و پیشرفت بیان میدارد؟ در یافتههای پژوهش با مراجعه به منابع دینی نشان میدهد که 120 کد در قالب شبکه مضامین بدست آمد. طبق این نگاره، الگوی شاخصهای توسعه و پیشرفت در اسلام مضمون فراگیری است که در برگیرنده پنج مضمون سازماندهنده و عمده (پیشرفت معنوی، ارتقای کیفیت زندگی، توسعه پایدار، ارزشهای فرهنگی و رشد درونزا) است. این پژوهش با مراجعه به اسناد و منابع، از تکنیک کیفی تحلیل مضمون برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده نموده است.
This article search to explore the concept of development and progress from an Islamic perspective. First, the word meaning of progress and development is examined. Then its idiomatic meaning is explored. In the second part, the concept of development and progress is expressed with an Islamic attitude. The present study seeks to answer the question of what is the purpose of development and progress from the perspective of Islam? In other words, what criteria and indicators does Islam state for development and progress? By referring to religious sources, 120 codes were obtained in the form of a network of themes. According to this picture, the pattern of indicators of development and progress in Islam is a comprehensive theme that includes 5 organizing themes (spiritual progress, improving the quality of life, sustainable development, cultural values and endogenous growth). The method of this research is to refer to documents and sources and use the Thematic analysis technique to analyze the data.
Machine summary:
پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به اين سؤال است که اسلام چه معيارها و شاخص هايي را براي توسعه و پيشرفت بيان ميدارد؟ به عبارت ديگر، اسلام چه معنا و تفسيري از توسعه و پيشرفت دارد؟ در يافته هاي پژوهش با مراجعه به منابع ديني ١٢٠ کد اوليه به دست آمد و در سطح دوم ، ٢٢ کد انتزاعيتر استخراج گرديد.
١. مقدمه و بيان مسئله توسعه و پيشرفت يکي از موضوعات مهم عرصه دانش است که فرايندي پيچيده و چندبعدي از تغيير و تحول در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و انساني دارد.
تعدد مفاهيم توسعه و پيشرفت و بيان شاخص هاي مختلف اين مفهوم از منظرهاي گوناگون، بيانگر پيچيدگي آن است .
در نگرش اسلامي نيز شاخص ها، الگوها و اهدافي براي توسعه و پيشرفت بيان شده است .
مفاهيم لغوي در فرهنگ فارسي کيميا، در معناي پيشرفت کردن، عبارات «Progress, advance, development» به کار رفته و در مقابل عبارت توسعه ، واژه هاي «expansion, development» بيان شده است .
۲. در مضمون ارتقاي کيفيت زندگي، کدهاي مستخرج از منابع ديني در جدول ذيل عبارتاند از: از اهداف و شاخص هاي ديگر توسعه در اسلام، ارتقاي کيفيت زندگي مادي و گشايش و بهبود وضع معيشت عنوان شده است .
۲۰ خداوند، در دعاها و مناجاتها، نشان از اين دارد که طول عمر، يکي از شاخص هاي مطلوب توسعه و پيشرفت در جامعه است .
بر اين اساس با مراجعه و مداقه در منابع ديني، شاخص ها، معيارها و اهدافي براي توسعه و پيشرفت از منظر اسلامي بيان کرديم .