Abstract:
این مطالعه با هدف بررسی و طراحی سناریوهای خروج از چالش هویت در جمهوری اسلامی ایران، با رویکرد آیندهپژوهانه به مقوله هویت انجام شده است که نقطه قوّت و تمایز این اثر با ادبیات و آثار پیشین به شمار میآید. در جهان مملو از عدمقطعیّتها، به چشماندازی روشن در زمینه هویت ملّی و اجتماعی و خروج از چالش هویت، میتواند تقویت انسجام ملّی و مسیر توسعه و پیشرفت را هموار نماید. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش به این صورت طرح میشود که چه سناریوهایی تعیینکننده وضعیت خروج از چالش هویت در ایران 1410 هستند؟ جهت دستیابی به پاسخ سؤال اصلی از روشهای کمی و کیفی و روش سناریونگاری پیتر شوارتز بهرهمند شدهایم. همچنین جهت جمعآوری اطلاعات به بررسی ادبیات تحقیق و اسناد و مدارک در قالب روش کتابخانهای اقدام شده است و همچنین از روش دلفیفازی استفاده و جهت سنجش پایایی، از روش تحلیل ساختاری مبتنی بر جداول ماتریس روابط متقابل براساس نرمافزار میکمک و جهت طراحی سناریوها از نرمافزار سناریو ویزارد استفاده شده است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که پنج عدم قطعیت کلیدی در ارتباط با چالش هویت در ایران عبارتاند از تحوّل رسانهای، تساهل و مدارا، تحوّل نظام آموزشی کشور، فرهنگ سیاسی و توسعه و کارآمدی که مبتنی بر آن سه سناریوی جامعیتگرایی، سناریوی تشدیدکننده چالش هویت و سناریوی پایدار یا تداوم وضع موجود با بیشترین درجه احتمال وقوع، قابل ترسیم هستند.
The aim of this study was to investigate and design scenarios for resolving the identity challenge in the Islamic Republic of Iran. This study employed a futuristic approach to the category of identity. It counts as the strength and novelty of this study that distinguishes it from the previous ones in the literature. It is widely thought that in a world fraught with of uncertainties, having access to the panel and the possibility of achieving a clear vision of national and social identity as well as resolving the identity challenge can strengthen national cohesion and pave the way for development. Thus stated, the present research puts forth a question as what scenarios are liable to determine resolutionary approaches to break away from identity challenge in Iran 1410? In doing so, we used quantitative and qualitative methods along with Peter Schwartz's scripting method. Besides, insofar as data collection is concerned, we reviewed the research literature and documents in the form of library method and recruited the "Delphi-fuzzy method". What is more, we used structural analysis method grounded on interaction matrix tables which is based on "MicMac" software. For designing scenario, we employed "Scenario Wizard" software.Our findings indicate that there are 5 key uncertainties related to the identity Challenge in Iran, including "media development", "pluralism-tolerance", "educational system evolution", "political culture" and "development and efficiency". Accordingly, there are three proposed scenarios such as "exclusivism", "breaking away from the identity Challenge", and the scenario of "the continuation of the current situation with the highest degree of probability.
Machine summary:
یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که پنج عدم قطعیت کلیدی در ارتباط با چالش هویت در ایران عبارتاند از تحوّل رسانهای، تساهل و مدارا، تحوّل نظام آموزشی کشور، فرهنگ سیاسی و توسعه و کارآمدی که مبتنی بر آن سه سناریوی جامعیتگرایی، سناریوی تشدیدکننده چالش هویت و سناریوی پایدار یا تداوم وضع موجود با بیشترین درجه احتمال وقوع، قابل ترسیم هستند.
بر این اساس سؤال اصلی پژوهش به این صورت طرح میشود که چه سناریوهایی تعیینکننده وضعیت خروج از چالش هویت در ایران 1410 هستند؟ جهت پاسخگویی به این سؤال از روش تحقیق ترکیبی (کمّی و کیفی) بهرهمند شدهایم که ستون فقرات آن بر پایه مراحل هشتگانه سناریونگاری پیتر شوارتز است و همچنین جهت جمعآوری اطلاعات با ترکیبی از روشهای اسنادی و پیمایشی همچون روش کتابخانهای، روش دلفیفازی و تکنیک تجزیهوتحلیل مبتنی بر جداول ماتریس روابط متقابل و همچنین نرمافزارهای «میکمک» و «سناریو ویزارد» اقدام نمودیم.
جدول شماره 4: میانگین پیشرانهای تأثیرگذار بر چالش هویت در ایران (1410ـ1400) (به تصویر صفحه رجوع شود) گام چهارم: آشکارسازی عناصر نسبتاً معیّن و گام پنجم: شناسایی عدم قطعیتهای کلیدی در این مرحله جهت آشکارسازی مهمترین عناصر و عدم قطعیتهای کلیدی از پنل نخبگان خواسته شد که به پرسشنامهای که بهصورت جدول تحلیل تأثیرات متقابل تنظیم شده است پاسخ دهند و نتایج بهدستآمده را با استفاده از نرمافزار آیندهپژوهی «میکمک» مورد تحلیل قرار دادیم که درجه اثرگذاری و اثرپذیری عوامل مشخص شد.