Abstract:
بررسی مناظرههای برجستهی منظوم ادب فارسی، در مطالعات ژانری و سبکی میتواند دستاوردهای قابل توجهی داشته باشد. در پژوهش حاضر، نظر به اهمیت مناظرههای متون کلاسیک و پیوند آن با گفتمان عمومی، هشت مناظرهی برجستهی منظوم از قرن چهارم تا قرن هفتم انتخاب شد؛ با توجه به بافت موقعیتی متون مورد نظر و زمینههای شکلگیری آنها، رویکرد نقشگرای هلیدی، برای تبیین مناظرهها برگزیده شد.روش تحلیل بر اساس بررسی مناظرههای برجستهی مورد نظر، در بخش «فرانقش اندیشگانی:فرایند افعال»، به شیوهی توصیفی تحلیلی، است.یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مناظرههای برگزیدهی منظوم در این چهار قرن، در زمینهی فرانقش اندیشگانی تحولاتی را پشت سر گذاشتهاند. در مناظرههای برجستهی قرن چهارم وهفتم، فرایندهای مادی بیشترین بسامد را دارند؛ البته کاربرد فرایندهای مادی در این دو قرن متفاوت است. همچنین در مناظره های برجستهی قرنهای قرنهای پنجم و ششم فرایندهای رابطهای، بیشترین بسامد را دارند. این تحولات نشان میدهد که از قرن چهارم تا قرن هفتم، مناظرهها از عینی بودن و برونگرایی به سمت ذهنی شدن و درونگرایی متمایل شدهاند. به عبارت دیگر، نحوهی استفاده از فرایندهای مناظرهها در طول این چهار قرن، تطورات فراوانی داشته است.
The study of the prominent poetic debates in Persian literature can make significant contributions to genre and stylistic studies. Given the importance of debates in classical texts and their relation with public discourse, the present research studied eight prominent poetic debates from the fourth to the seventh centuries. Considering the situational context of the texts and the contexts in which they had been formed, Halliday's systemic functional approach was used to explain the debates. A descriptive-analytical method was adopted to study the debates in terms of the ideational metafunction: the process of actions. The findings of the research indicate that the analyzed poetic debates had undergone transformations with regard to the ideational metafunction. The material processes were the most frequent in the prominent debates of the fourth and seventh centuries but with a different function in each century. Moreover, the relational processes had the highest frequency in the prominent debates of the fifth and sixth centuries. Such transformations show that from the fourth to the seventh centuries, the debates shifted away from objectivity and extroversion towards subjectivity and introversion. In other words, how to use debate processes considerably evolved over the four centuries.
Machine summary:
در پژوهش حاضر، نظر به اهمیت مناظره های متـون کلاسیک و پیوند آن با گفتمان عمومی ، هشت مناظره ی برجسته ی منظوم از قرن چهارم تـا قرن هفتم انتخاب شد؛ با توجه به بافت موقعیتی متون مورد نظر و زمینه هـای شـکل گیـری آن ها، رویکرد نقش گرای هلیدی ، برای تبیین مناظره ها برگزیده شد.
١ بیان مسئله و سوالات تحقیق پژوهش حاضر بر آن است تا فرایندهای افعال را در مناظره های برجسته برگزیده منظـوم از قرن چهارم تا پایان قرن هفتم بر اساس زبان شناسی نقش گرای هلیدی بررسـی کند.
١ هدف تحقیق هدف پژوهش حاضر این است که میزان کارایی نظریه ی نقش گرای هلیـدی را در بررسـی تحولات سبکی مناظره های برگزیده ی منظوم بررسی کند.
٤. ١ رویکرد و روش تحقیق برای رسیدن به تحولات اندیشگانی در مناظره های برگزیده ی منظـوم ، از روش توصـیفی - تحلیلی با رویکرد زبان شناسی نقش گرای هلیدی استفاده شده است .
بسامد و درصد وقوع انواع فرایندها در منـاظره هـای برگزیده و تفاوت به کار گیری آن ها در هر یک از این آثار، شاخصـی بـرای بررسـی سـیر تحول سبک در مناظره های برجسته ی منظوم ، در نظر گرفته شد.
فراوانی و درصد فرایندهای بیانی در مناظره های برجسته منظوم از ٤ تا قرن ٧ 50 45 43 40 35 30 25 بسامد ذهنی 20 درصدذهنی 16.
Farokhi Sistani, Ali Ibn Jolough (1999), Divan, by Mohammad Dabirsiyaghi, Fifth Edition, Ferdowsi, Abolghasem(2005).