Abstract:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی نشانگرهای خلاقیت پداگوژیکی و یادگیری در آموزش عالی انجام شد. روش مورد استفاده روش تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. مشارکت‌کنندگان بالقوه پژوهش، اساتید و خبرگان دانشگاهی دارای تخصص وسابقه علمی در حوزه خلاقیت در آموزش عالی بودند. روش گردآوری داده‌ها نیز مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که با استفاده از رویکرد نمونه‌گیری هدفمند از نوع انتخاب صاحب‌نظران کلیدی و معیار اشباع نظری با 25 نفر مصاحبه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها ازطریق تکنیک تحلیل مضمون انجام گردید ودرنهایت یافته‌های پژوهش نشان داد که خلاقیت پداگوژیکی مشتمل بر سه بعد محتوای آموزشی خلاق، رویکردهای آموزشی خلاق و رویکردهای ارزیابی خلاق است. شرکت‌کنندگان در خصوص محتوای آموزشی بر ضرورت توجه به نیازهای منطقه‌ای، مهارت‌های یافتن مسئله، حل مسئله، کارآفرینی و سواد سلامت و بوم‌شناختی تأکید داشتند. همچنین مهم‌ترین ویژگی‌های رویکردهای آموزشی خلاق را برقراری ارتباط بین محتوای آموزشی و مسائل زندگی، بهره‌گیری خلاق از فناوری آموزشی در تدریس، به‌کارگیری رویکردهای آموزشی متنوع و خلاق نظیر حلقه‌های مطالعه و ایفای نقش، آموزش مبتنی بر مباحثه ذکر کردند. در ارتباط با رویکردهای ارزیابی خلاق نیز رویکرد فیدفوروارد و ارزیابی موقعیتی را مورد تأکید قرار دادند. علاوه بر این درارتباط با تشویق و تسهیل خلاقیت یادگیری در محیط‌های دانشگاهی بر تشویق و حمایت ازپرسشگری، کنجکاوی، جسارت، ریسک‌پذیری و غنا بخشیدن به فعالیت‌های فوق‌برنامه در محیط‌های دانشگاهی تأکید داشتند. بدیهی است که یافته‌های این پژوهش امکان بهبود فرایندهای یاددهی و یادگیری در سطح آموزش عالی را فراهم آورده است.
The purpose of this phenomenological-qualitative research was to identify the indicators of learning and pedagogical creativity in higher education. Participants in the present study included 25 university professors and elites, selected through purposive sampling based on their significant expertise and scientific experience in the field of creativity in higher education. Data was collected using semi-structured interviews, taking theoretical saturation as criterion. The findings suggested that pedagogical creativity comprises of three main aspects, namely creative educational content, creative educational approaches, and creative assessment approaches. Regarding educational content, the participants emphasized the necessity of paying due heed to the learners’ regional needs, as well as their problem-finding and problem-solving skills, entrepreneurship, and health and ecological knowledge. On the other hand, regarding the second component, creative educational approaches, they suggested that the most important features of this include establishing a connection between the educational content and life issues, creative utilization of educational technology in teaching, employing various and creative educational approaches such as studying circles and role-playing, as well as discussion-based education. Concerning the third aspect, creative assessment, the participants highlighted the feedforward approach and situational assessment. In addition, to encourage and facilitate creative leaning in academic environments, the participants placed greater emphasis upon encouraging and supporting questioning and criticism, curiosity, audacity, risk-taking and enriching extracurricular activities in academic settings. Undoubtedly, the findings of the present research make it possible to facilitate teaching and learning processes in higher education
Machine summary:
بدين ترتيب ، بسياري از صاحب نظران استدلال ميکنند که سيستم هاي آموزشي و به طور خاص دانشگاه ها بايد نسبت به اين محرکها (دانش و خلاقيت ) پاسخگو باشند و در عرصه جديد لازم است وضعيت خود را از حالت سنتي ناکارآمد به نظامي خلاق و پويا تغيير دهند (مينز،١ ٢٠١٣)؛ چرا که پيشرفت به سوي جامعه و اقتصاد مبتني بر دانش مستلزم آن است که دانشگاه ها، به عنوان مراکز ايجاد دانش ، همواره خلاقيت را مورد توجه قرار دهند.
نتايج پژوهش هاي مختلف نشان ميدهد که در حوزه آموزش عالي علاوه بر عدم توجه به توسعه تواناييهاي خلاقانه دانشجويان ، اهميت خلاقيت و توجه به آن در فرايندهاي آموزشي و يادگيري به طور گسترده اي دست کم گرفته شده است (آلنکار و فليت ، ٢٠٠٩؛ جکسون ٧و همکاران ، ٢٠٠٦؛ حسيني، ٢٠١١).
Bermejo, Ruiz, Prieto, Ferrándiz, & Sainz 3.
Jackson, Oliver, Shaw, & Wisdom 8.
Alencar, Fleith, & Pereira نيز در پژوهش هاي خود عوامل تسهيل کننده و چالش هاي خلاقيت در آموزش عالي را مورد مطالعه قرار داده اند.
ازاين رو، در پژوهش حاضر پژوهشگران ضمن اينکه مفهوم خلاقيت پداگوژيکي را فراتر از تدريس خلاق ميدانند، خلاقيت يادگيري را به عنوان فرايندي در نظر گرفته اند که هم ميتواند تحت تأثير خلاقيت پداگوژيکي قرار بگيرد و هم ميتواند در نبود آن نيز رخ دهد؛ و به طور ويژه به دنبال بررسي اين مهم هستند که دانشگاه ها در راستاي پرورش خلاقيت در محيط هاي خود چگونه ميتوانند ازنظر پداگوژيکي و يادگيري خلاق باشند؟ 1.
Papaleontiou-Louca, Varnava-Marouchou, Mihai, & Konis 2.
Horng, Hong, ChanLin, Chang, & Chu 3.
Creativity in higher education curriculum: A qualitative case study of pedagogical processes and practices.
Creativity in higher education: an international perspective.
(
, 
, 
)
