Abstract:
در جهان امروز تحقیقات ژنتیک از مهم ترین پژوهش ها در علوم زیستی تلقی می شود.
دستاوردهای تحقیقات ژنتیک عمدتا شامل مهندسی ژنتیک، اصلاح نژاد، ژن درمانی و
تشخیص نارسایی ژنتیکی است و با این که چشم اندازی امیدوار کننده را در درمان
بیماری ها و بهبود رفاه عمومی ایجاد نموده است؛ پیامدهای حقوقی جدی را نیز در پی
داشته است. یکی از مهم ترین چالش های مطرح در خصوص تحقیقات ژنتیک این است
که آیا قواعد عمومی مسئولیت مدنی می تواند ضمانت اجرایی مناسب برای جبران
خسارات ناشی از این تحقیقات باشد یا این که تعیین نظام مسئولیت مدنی ویژه ای در
خصوص تحقیقات ژنتیک ضروری است. یا این شرایط سوال پژوهش این است که
مسئولیت مدنی ناشی از تحقیقات ژنتیک در حقوق ایران به چه صورتی بیان شده است؟
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است و یافته ها نشاندهنده آن است که –
در قانون ایران در قبال مسئولیت مدنی تحقیقات ژنتیک مباحث کاملی وجود دارد.
Machine summary:
ادبيات تحقيق قبل از بررسي مسئوليت مدني ناشي از تحقيقات ژنتيک در ايران (با نگاهي بر مسائل موجود در زمينه رحم جايگزين ، محصولات تراريخته )، ابتدا سعي خواهد شد تا تعاريف اصلي مورد بررسي قرار گيرد: 1 - Louise Brown 2 - Dieter Zimmer 3 - Habermas مسئوليت مسئول به معني، چيزي خواهش شده کسي که فرضيه اي بر ذمه دارد که اگر عمل نکند از او باز خواست شود و مسئوليت به معني مسئول بودن و موظف بودن به انجام دادن امري است .
(تيموري،١٣٨٩: ١٠٨) در مورد بحث صدمات بدني، مسئوليت مدني در ماده پنجم قانون خود بيان مي دارد که اگر در اثر آسيبي که به بدن يا سلامتي کسي وارد شده در بدن او نقضي پيدا شود يا قوت کار زيان ديده کم گردد و يا از بين برود و يا موجب افزايش مخارج زندگاني او بشود وارد کننده زيان مسئول جبران کليه خسارت ها ياد شده است .
موجب ضرر مادي يا معنوي ديگري شود، مسئول جبران خسارت ناشي از عمل خود است » به غيرقانوني بودن عمل موجد مسئوليت مدني اشاره دارد که در موضوع حاضر، اين فعل ، عبارت از عمليات تحقيقات ژنتيکي است .
ماده يک قانون مسئوليت مدني ١٣٣٩ مقرر مي دارد: « هرکس بدون مجوز قانون ، عمدا يا در نتيجه بي احتياطي، به جان يا سلامتي يا مال يا آزادي يا حيثيت يا شهرت تجارتي يا هر حق ديگر که به موجب قانون براي افراد ايجاد گرديده لطمه اي وارد نمايد که موجب ضرر مادي يا معنوي ديگري شود، مسؤول جبران خسارت ناشي از عمل خود است » .