Abstract:
سوانح و حوادث طبیعی سالانه سبب خسارتهای بسیار قابل توجه جانی و مالی در کشور میشود. یکی از ضروریترین اقدامات و
مسایل، به کارگیری اصول مدیریت بحران به منظور کاهش مخاطرات، آمادگی، مقابله، بازسازی و بازتوانی است. بر اساس
پژوهش های وزارت مسکن و شهرسازی در طرح کالبد ملی، ٥٠ درصد جمعیت شهرنشین کشور در پهنه هایی زندگی می کنند
که دارای بیشترین خطر زلزله خیزی است. با توجه به موقعیت آسیب پذیر کشور ایران در خصوص رخدادهای طبیعی (بویژه
زلزله) و همچنین آسیب پذیری شهری کشور در برابر این رخدادها، هدف این پژوهش شناسایی روش های کاهش آسیب
پذیری ناشی از زلزله با استفاده از فنون جغرافیا و برنامه ریزی شهری با رویکرد مدیریت شهری میباشد. این پژوهش از نوع
کاربردی و روش پژوهش معیاری - تحلیلی است. دراین پژوهش از تحلیل سلسله مراتبی AHP برای ارزیابی آسیب پذیری شهر
بابل بر اساس عوامل انسانی و طبیعی و نیز روش تحلیل SWOT به منظور ارایه راهبردها، سیاستها و اقدامات استفاده
شده است. نتایج مدل تحلیل سلسله مراتبی حاکی از امتیاز بالا برای عوامل محیطی است؛ که در این میان فاصله از نقاط زمین
لغزش و فاصله از خطوط گسل بیشترین اهمیت و امتیاز را به خود اختصاص دادند؛ و همچنین فاصله از مراکز خطر، قابلیت
جابجایی در شرایط بحرانی نیز در بین عوامل انسان ساختی به عنوان مهمترین عوامل شناسایی شدند. در این پژوهش برای
تعیین ارزش هر یک از معیارها از روش وزن دهی صفر و یک بهره گرفته شده است.
Machine summary:
با توجه به موقعيت آسيب پذير کشور ايران در خصوص رخدادهاي طبيعي (بويژه زلزله ) و همچنين آسيب پذيري شهري کشور در برابر اين رخدادها، هدف اين پژوهش شناسايي روش هاي کاهش آسيب پذيري ناشي از زلزله با استفاده از فنون جغرافيا و برنامه ريزي شهري با رويکرد مديريت شهري ميباشد.
دراين پژوهش از تحليل سلسله مراتبي AHP براي ارزيابي آسيب پذيري شهر بابل بر اساس عوامل انساني و طبيعي و نيز روش تحليل SWOT به منظور ارايه راهبردها، سياستها و اقدامات استفاده شده است .
بر اساس پژوهش هاي وزارت مسکن و شهرسازي در طرح کالبد ملي، ٥٠ درصد جمعيت شهرنشين کشور در پهنه هايي زندگي مي کنند که داراي بيشترين خطر زلزله خيزي است (فرجي، ١٤٣:١٣٨٩).
با توجه به موقعيت آسيب پذير کشور ايران در خصوص بلاياي طبيعي(بويژه زلزله )و همچنين آسيب پذيري شهرهاي کشور در برابر مخاطرات ، اهداف اين تحقيق بررسي عوامل مؤثر در آسيب پذيري شهر در مقابل خطر زلزله و شناسايي مکان هاي خطر پذير و آسيب پذيري آنها در مقابل خطر زلزله با استفاده از فنون جغرافيا و برنامه ريزي شهري با رويکرد مديريت شهري مي باشد.
با لحاظ اهداف ياد شده سؤال هاي زير را مي توان مطرح گرد: -1 عوامل انسان ساختي و کالبدي چگونه (در چه شرايطي) مي توانند در افزايش و يا کاهش ميزان آسيب پذيري شهر در مقابل خطر زمين لرزه مؤثر باشند؟ -2 ميزان آسيب پذيري شهر بابل در مقابل خطر زمين لرزه چگونه است ؟ کدام قسمت از شهر بابل بيشتر در معرض خطر زمين لرزه قرار دارد؟ سوابق مطالعلاتي در خصوص مباحث سوانح طبيعي و مديريت بحران مي توان به دو دسته از منابع داخلي و خارجي اشاره کرد.