Abstract:
در اجاره اشخاص، کسی که اجاره میکند مستاجر و کسی که مورد اجاره واقع میشود اجیر و مالالاجاره، اجرت نامیده میشود. هر زمان صحبت از عقد اجاره می شود، منظور اکثریت مردم اجاره اشیاء است. در حالی که مبحثی با موضوع اجاره اشخاص نیز در قانون مدنی وجود دارد. اما اجاره اشخاص چیست؟ مقررات اجاره اشخاص کدام است؟ با جدا شدن حقوق کار از حقوق مدنی، بخش مهمی از اجارهی اشخاص از قلمرو حقوق مدنی خارج شد و دولت با تصویب قانون کار، رابطهی کارگر و کارفرما را در اختیار خود گرفت البته باید توجه داشت که قانون کار همه روابطی را که بر مبنای اجارهی اشخاص بوجود میآید، در برنمی گیرد. مثلا وقتی شخصی برای دوختن لباس به خیاط مراجعه میکند و خیاط را اجیر میکند، در این اجاره قواعد قانون مدنی حاکم است نه قانون کار. لازم به ذکر است با توجه به اینکه مطالب موجود در متون فقهی در مورد اجاره، غالبا در مورد اجاره اشخاص نیز صدق می کرد، از آن جهت که اجاره اشخاص خود قسمی از اجاره می باشد تقریبا تمامی احکام عقد اجاره در حقوق بر مباحث فقهی نیز منطبق می باشد. شخص اجیر باید بالغ، عاقل و رشید باشد. اجیر شدن ورشکسته اشکالی ندارد اما اجیر شدن سفیه درست نیست و بدون اجازه سرپرست خود نمیتواند طرف اجاره واقع گردد. تعیین منفعت اجیر یا با تعیین مدتی که اجیر باید کار کند صورت میپذیرد و یا با تعیین کاری که باید انجام شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی فقهی و شناخت اجاره اشخاص در رویه قضایی کنونی بپردازیم و ابعاد فقهی و حقوقی اجاره اشخاص را مورد بررسی قرار دهیم.
Machine summary:
5- بهترين قول، در آن قولي است كه مرحوم نجم الائمه رضي استر آبادي در شرح «شرح شافيه»، آن را اختيار كرده است، و آن اينكه مصدر از باب مجرد است ( يعني أجُرُ يأجر إجارة به معني اجير شدن )، ولي غالباً به معناي مصدر از باب مزيد فيه ( باب إفعال ) يعني ايجار استعمال میشود و در توضيح بيشتر اين قول میفرمايد: وزن ( مفاعله ) مصدر از باب مجرد، در کلام عرب زياد آمده مثل «وقاية» مصدر وقي يقي و «كفاية» مصدر كفي يكفي.
1 بند سوم: تعريف اجاره اشخاص در فقه و قانون دکتر جعفري لنگرودي میگويد: « اجاره اشخاص يا اجاره اعمال، هر گونه عقدي است معوض كه به موجب آن آدمي منافع عمل خود را در برابر گرفتن اجرت معين در اختيار طرف ديگر عقد قرار میدهد ».
بخش دوم: بررسی اركان اجاره اشخاص در فقه و حقوق بطور كلي اركان اجاره عبارتند از: 1- صيغه 2- متعاقدين ( موجر و مستأجر ) 3- عين مستأجر 4- منفعت اروبي، شيخ حسن، النضيد، ص 20 - جعفري لنگرودي، محمد جعفر، طرح اصلاح قانون مدني، ص 867 - كاتوزيان، ناصر، عقود معين، ص 557 5- اجرت.
اجرت به مجرد عقد، ملك موجر میشود، ليكن تسليم آن قبل از آنكه اجير عمل مورد اجاره را انجام دهد و يا مستأجر از عين مستأجره استفاده نمايد، واجب نيست، بلكه به عقيده برخي از فقهاي شيعه موجر، به مجرد عقد اجاره علاوه بر اينكه مالك اجرت میشود، استحقاق اخذ اجرت را نيز پيدا میكند و اين استحقاق يافتن متوقف بر انجام عملي كه به عهده اجير است نمیباشد.
بند دوم: تعيين مدت از نظر قانون مدني در عقد اجاره اشخاص، همانطور كه ذكر كرديم از عقود زماني میباشد، لذا مقدار منفعت به دو صورت عمل و مدت سنجيده میشود.