Abstract:
نسخههای خطّی، میراث مکتوب و معرّف هویّت علمی، فرهنگی و اجتماعی ملّتها می-باشند. نسخه خطی کأس الکرام نوشته معین الدین احمدبن محسن متخلص به «روح» است که به شماره مسلسل ۵۸۱۶ ، دارای ۲۰۹ برگ در کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی در قم موجود است. این نسخه خطی مربوط به دوره صفویه (1056-1107)که قالب اشعار آن مثنوی و دارای محتوای عرفانی است. متن این نسخه خوانا و به خط نستعلیق است. نسخه خطی کأس الکرام تک نسخه و منتخب از اشعار عرفانی شاعرانی همچون مثنوی معنوی، حدیقه الحفیقه سنایی و اسرار نامه فریدالدین عطار نیشابوری و چندی شاعر دیگر است. در اشعار نسخه خطی کأس الکرام کلمات کهن فارسی، کلمات عربی دیده می شود. مقاله ی حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به بررسی دیدگاه مؤلف کأس الکرام درباره آفرینش انسان و عشق به خداوند پرداخته است. فلسفۀ آفرینش انسان و جهان، یکی از اساسی ترین مسائلی است که بشر همواره در پی کشف و شناخت آن بوده است.
Manuscripts are the written heritage and represent the scientific, cultural and social identity of nations. The manuscript of Kas al-Karam, written by Moinuddin Ahmad ibn Mohsen, nicknamed "Ruh", is numbered 5816 and has 209 pages in the library of Ayatollah Marashi Najafi in Qom. This manuscript belongs to the Safavid period (1056-1107) whose poems are Masnavi and have a mystical content. The text of this version is legible and in Nasta'liq script. The manuscript of Kas al-Karam is a single copy and a selection of mystical poems by poets such as Masnavi Manavi, Hadiqah al-Hafiqa Sanai and Asrarnameh by Farid al-Din Attar Neyshabouri and several other poets. In the poems of the manuscript of Kas al-Karam, ancient Persian words, Arabic words can be seen. The present article uses a descriptive-analytical method and relying on library sources to examine the author's view of the creation of man and love of God. The philosophy of creation of man and the world is one of the most fundamental issues that human beings have always sought to discover and recognize.
Machine summary:
آنچه از ادبیات عصر صفوی به جای مانده و تأثیرات عمدهای در سدههای بعد از خود باقی گذاشته است، همانا آثار ادبی مذهبی مانند «بحارالانوار مجلسی» ««کلمات مکنونه» و «وافی» ملا محسن فیض است» (همان: 5) نکته آشکار این است که بنمایه و جانمایة سخن در منظومههای حکمی و عرفانی که در سدههای یازدهم و دوازدهم هجری در سبک هندی ساخته و پرداخته شده، سرمشق قراردادن منظومههای استادان پیشین و در یک کلام تقلید است که در آثار معین الدین احمد بن محسن فیض کاشانی دیده میشود.
در معرفی نسخه به این پرسشها پاسخ داده میشود: معین الدین احمدبن محسن فیض کاشانی کیست؟ محتوا و درون مایه کتاب کأس الکرام چیست؟ ویژگیهای سبکی این کتاب با توجه به زمان تألیف کدام است؟ ۱-۱-ضرورت تحقیق نُسخ خطی که در زاویة کتابخانهها و گاه بهصورت پراکنده در دست مردم قرار دارند، از ارزشمندترین میراث مکتوب کشور محسوب میشوند.
نسخه خطی کأس الکرام، به شعر فارسی است و با تصحیح این کتاب میتوان به برخی از مشخصههای فکری مؤلف دستیافت.
مؤلف کأس الکرام خودش دارای ساقینامه بوده و ساقینامه حافظ هم در نسخه خطی خود آورده است.