Abstract:
نظریه ذهن میتواند تحتتأثیر هیجانات افراد قرار گیرد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه آموزشی تنظیم هیجانی مادران بر توانایی نظریه ذهن کودکان 4 تا 9 سال انجام شد.روش: روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل مادران کودکان دبستانی و پیشدبستانی شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که تعداد 30 نفر از آنها با روش نمونهگیری در دسترس بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در معرض 10 جلسه آموزش تنظیم هیجان قرار گرفت و هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه نظریه ذهن هوتچینز (2012) در سه مرحله پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری مورد سنجش قرار گرفتند. نظریه ذهن میتواند تحتتأثیر هیجانات افراد قرار گیرد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه آموزشی تنظیم هیجانی مادران بر توانایی نظریه ذهن کودکان 4 تا 9 سال انجام شد.روش: روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل مادران کودکان دبستانی و پیشدبستانی شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که تعداد 30 نفر از آنها با روش نمونهگیری در دسترس بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در معرض 10 جلسه آموزش تنظیم هیجان قرار گرفت و هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه نظریه ذهن هوتچینز (2012) در سه مرحله پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری مورد سنجش قرار گرفتند.
Theory of mind can be influenced by the emotions of individuals. Therefore, the present study was conducted with the aim of the effectiveness of mothers' emotional regulation training program on the theory of mind ability of children aged 4 to 9 years.Method: A quasi-experimental research method was used with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included mothers of primary and preschool children in Shiraz in the academic year 1399-1400, 30 of whom were randomly assigned to experimental and control groups by available sampling method. The experimental group was exposed to 10 sessions of emotion regulation training and both groups were assessed using the Hotchins Mind Theory Questionnaire (2012) in three stages: pre-test, post-test and follow-up.Theory of mind can be influenced by the emotions of individuals. Therefore, the present study was conducted with the aim of the effectiveness of mothers' emotional regulation training program on the theory of mind ability of children aged 4 to 9 years.Method: A quasi-experimental research method was used with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included mothers of primary and preschool children in Shiraz in the academic year 1399-1400, 30 of whom were randomly assigned to experimental and control groups by available sampling method. The experimental group was exposed to 10 sessions of emotion regulation training and both groups were assessed using the Hotchins Mind Theory Questionnaire (2012) in three stages: pre-test, post-test and follow-up.
Machine summary:
نتايج تحليل واريـانس بـا انـدازه گيـري مکـرر نشـان داد تفاوت معناداري بين سه مرحله اندازه گيري در دو گروه آزمايش و کنترل وجود دارد و آمـوزش تنظـيم هيجـان مادران بر خرده مقياس هاي نظريه ذهن يعنـي ذهـن اوليـه ، ذهـن اساسـي و ذهـن پيشـرفته کودکـان تـأثير دارد .
(p>0/001)نتيجه گيري: بر اساس نتايج پژوهش ميتوان گفت آموزش تنظيم هيجاني مادران يکي از روش هاي اساسي براي ارتقاي درک حالات ذهني ديگران در کودکان است .
در زمينه تنظيم هيجان برنامه هايي براي کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان در جوامع مختلف وجود دارد کـه از آن جمله ميتوان به برنامه تنظيم هيجان گراس که در جوامع دانشجويان و افراد وابسته بـه مـواد و کودکـان دچـار بيش فعالي و نقص توجه (کمالي ، واقعي ، اصغري پور و بهنام وشاني ، ١٣٩٥؛ گراس ، ٢٠٠٢) مـورد بررسـي قـرار گرفته است ، و به برنامه آموزشي تنظيم هيجان آلن و بارلو٣ (٢٠٠٩) براي دانش آموزان دچـار اخـتلال يـادگيري (دهقاني و همکاران ، ١٣٩٧) اشاره کرد اما در ارتباط با تدوين برنامه اي بومي و متناسب با فرهنـگ بـومي بـراي مادر- کودک مطالعه اي انجام نشده است .
لذا ميتوان در همان دوره کودکي با آموزش درست والـدين در زمينـه برقـراري ارتبـاط بـا کـودک و شناسايي و پاسخ گويي به موقع به هيجانات او، زمينه شکل گيري و ارتقاي نظريه ذهـن و توانـايي درک حـالات ذهني ديگران را در او فراهم نمود و اين مهم در سايه آموزش راهبردهاي تنظيم هيجان بـه والـدين و بـه ويـژه مادر که زمان بيشتري را با کودک ميگذارند، ميسر است .