Abstract:
پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان اثربخشی بازیدرمانی شناختی- رفتاری و قصه درمانی بر جراتورزی دانشآموزان کمتوان ذهنی آموزشپذیر صورت گرفت. این پژوهش، مطالعهای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان کمتوان ذهنی آموزشپذیر در سال تحصیلی 1399-1400 بود که در مدارس ابتدایی استثنایی شهر تبریز مشغول تحصیل بودند. نمونهی آماری شامل 45 دانشآموز پسر مقطع ابتدایی بود که 15 نفر گروه آزمایش بازیدرمانی، 15 نفر گروه آزمایش قصه درمانی و 15 نفر گروه کنترل با جایگزینی تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل انتخاب شد. جهت جمعآوری دادهها، مقیاس جراتورزی گمبریل وریچی (1975) مورد استفاده قرار گرفت. یکی از گروههای آزمایش برنامه آموزشی بازیدرمانی (8 جلسه 45 دقیقهای بازیدرمانی شناختی-رفتاری)، گروه دوم برنامه آموزشی قصه درمانی (8 جلسه 45 دقیقهای قصه درمانی) و گروه کنترل مداخله دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین بازیدرمانی شناختی-رفتاری و قصه درمانی با گروه کنترل در جراتورزی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0p<). قصه درمانی نسبت به بازیدرمانی در افزایش مهارت جراتورزی اثربخشتر بود با ضریب تاثیر 69%. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که قصه درمانی و بازیدرمانی شناختی- رفتاری میتوانند بهعنوان مداخلات تکمیلی در جهت آموزش جراتورزی و بهبود مشکلات روانشناختی و رفتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی به کار گرفته شوند.
The present study aimed to compare the efficacy of cognitive-behavioral play therapy and narrative therapy on assertiveness of students with an educable intellectual disability. This study followed a quasi-experimental research design with a pre-test, post-test, and a control group. The statistical population included all students with an educable intellectual disability enrolled in Tabriz elementary schools, of whom 45 male students were randomly assigned to two experimental and one control groups (15 per group) using convenience sampling. The Gmbryl and Ritchie’s Assertiveness Questionnaire (1975) were used to collect data. After the pre-test, one of the experimental groups received a play therapy program while the other group received narrative therapy. Afterward, all the groups sat for a post-test. Moreover, although the control group did not receive any therapy, they were required to participate in pre-and post-tests and complete the questionnaires. The covariance analysis revealed a significant difference in assertiveness between cognitive-behavioral play therapy, narrative therapy and the control groups (p<0.001).Narrative therapy was more effective than play therapy at increasing assertiveness, with an effect size of 69%. Thus, narrative therapy and cognitive-behavioral play therapy can be used in conjunction to alleviate psychological problems in students with educable intellectual disabilities.
Machine summary:
مقایسه اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی -رفتاری و قصه درمانی بر جرات ورزی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی ، / انیسه جباری دانشور تبریز، ایران .
روش های درمانی مختلفی برای آموزش کودکان و نوجوانان کم توان ذهنی پیشنهاد شده است که از آن جمله میتوان به بازیدرمانی و تحقیقات (٩، ضیایی میناب ،١٣٩٩، دانیل ،٢٠١٩)، روش قصه درمانی و پژوهش های (صادق ، ١٣٩٩، دبیریان و حیدری شرف ، ١٣٩٨، اژدری و مصطفایی، ١٣٩٧، جیاجیاوو و همکاران ، ٢٠٢٠، گیگر و همکاران ، ٢٠٢٠)، شیوه نقاشی درمانی در پژوهش های (قاسم زاده و همکاران ، امیری، ١٣٩٩ و امیریان ، ١٣٩٥) و موسیقی درمانی (رضایی، ١٣٩٨) اشاره کرد.
با توجه به موثربودن روش های آموزشی بازیدرمانی و قصه درمانی درافزایش جرات ورزی دانش آموزان در پژوهش حاضر، میتوان گفت نتایج پژوهش حاضر با یافته های به دست آمده از تحقیق های نعمت زاده و موسوی (١٣٩٩)، فتاحی، بردیده ، طالبی، غلامی، امیرینژاد و هوشیار (١٣٩٩)، دبیریان و حیدری شرف (١٣٩٨)، معینی راد و محمدی (١٣٩٨)، وحید (١٣٩٦)، زهرا کیارسی، سمیه کیارسی و آزاده کیارسی (١٣٩٥)، اژدری و مصطفایی (١٣٩٧)، صادقی ثابت (١٣٩٢)، جیاجیاوو، کگین چن ، یینگ ما و جانا وموسیلووا (٢٠٢٠)، آنات گیگر، سارمیت دخپیگلمن ، رینات فنیگر (٢٠٢٠)، دانیل (٢٠١٩) همسو می باشد.