Abstract:
ویژگیهای حکمرانی مناسب برای هر منطقه باید به صورت بومی تعریف شود تا مؤثر و کارآمد باشد. بنابراین، با رویکردی تاریخی و بومی و با توجه به اقدامات افراد مشهور به منظور اداره یک کشور، هدف از این مطالعه بازتاب حکمرانی خوب مبتنی بر نظرات خواجه نظامالملک طوسی بود. در این راستا، مطالعه حاضر به روش ترکیبی (کیفی و کمی) انجام شد. در بخش کیفی، متن سیرالملوک به صورت باز، محوری و انتخابی مبتنی بر رویکرد استقرایی و تحلیل محتوا کدگذاری شد و سپس ابعاد و ویژگیهای حکمرانی خواجه نظامالملک مشخص گردید. در بخش کمی، میزان تکرار کدهای محوری در متن تعیین شد. سرانجام، مدل حکمرانی خوب خواجه نظامالملک در قالب ابعاد سیاسی، نظامی، اداری، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و اقتصادی معرفی شد و سپس، الگوی شناسایی شده با روشی قیاسی با سایر مدلهای حکمرانی خوب مقایسه و مورد بحث قرار گرفت. همچنین باید اشاره کرد که در نگاه اول، شباهتهای بسیاری بین الگوی خواجه نظامالملک با سایر الگوهای حکمرانی خوب مشاهده میشود، اما پس از بررسی جوانب مختلف و قیاس آنها مشخص شد که شباهتها، سطحی و در شکل مفاهیم است و مفاهیم تفاوتهای ذاتی دارند. در نهایت اینکه پژوهش حاضر در ارائه ابعاد و مؤلفههای حکمرانی خوب از دیدگاه خواجه نظامالملک و مقایسه آن با سایر مدلهای حکمرانی خوب، پژوهشی نوآورانه محسوب میشود.
The good governance features for each region must be defined locally to be effective and efficient. Therefore, with a historical and indigenous approach and considering the actions of famous people to govern a country, the purpose of this study was to reflect the model of good governance based on Khajee Nezam al-Mulk Tusi’s point of view. In this regard, the present study was conducted by mixed-method (qualitative and quantitative). In the qualitative part, the text of Sir al-Muluk was openly, axially, and selectively coded by inductive method and content analysis, and then, the dimensions and features of governance were determined. In the quantitative part, the repetition rate of each category in the text was determined. At last, the good governance model of Khajee Nezam al-Mulk was introduced in the form of political, military, administrative, social, cultural, legal, and economic dimensions and then, the identified model was compared with other models of good governance in a deductive way. It also should be noted that at first glance, there are many similarities between Khajee Nezam al-Mulk’s model and other good governance models, but after examining the various aspects and their analogy, it became clear that the similarities are superficial and in the form of concepts and concepts have inherent differences. Finally, this study is innovative in presenting the dimensions and components of good governance from Khajee Nezam al-Mulk's point of view and comparing it with other good governance models.
Machine summary:
همچنين بايد اشاره کرد که در نگاه اول ، شباهت هاي بس ياري بين الگوي خواجه نظام الملک با ساير الگوهاي حکمراني خوب مشاهده ميشود، اما پس از بررســي جوانب مختلف و قياس آنها مشخص شــد که شباهت ها، سطحي و در شکل مفاهيم است و مفاهيم ، تفاوت هاي ذاتي دارند.
اين مطالعه ، مؤلفه هاي مدل حکمراني کوروش دوم را بدين صورت معرفي کرد؛ توسعه ي انس اني، تحکيم و تقويت نهادهاي اجتماعي، حاکميت قانون ، داوري و دادرســي، استقلال داخلي، مديريت استراتژيک، سياست ادغام و همانندسازي و مؤلفه هاي مدل حکمراني داريوش اول نيز عبارتند از: اثربخشي، کارآيي، نظام کنترل و دادرســي، ثبات سياســي، امور داخلي، امور بين الملل ، نظــام مالياتي، آباداني و ســازندگي، اقتصاد تجارت و بازرگاني، قوانين محلي، قوانين ملي، نظام حقوقي و دادرســي و توســعه انس اني.
بنابراين با توجه به تحليل محتواي کتاب سيرالملوک مشخص شد که الگوي حکمراني مدنظر خواجه نظام الملک در قالب ابعاد سياسي )ايجاد ثبات سياســي - آمادگي در زمينه هاي امنيتي، اطلاعاتي و خبري - متمرکز ســاختن قدرت (؛ نظامي )نظاميگري(؛ اداري )شايس ته ســازي ارکان حکومت - شايس ته سالاري - اتخاذ سياست هاي مناســب (؛ اجتماعي )برقراري نظم و تقويت و توســعه نيروي انس ــاني - عمــران و آباداني - سياست هاي ارتباطي - ارتباطات مردمي حکومت – دين مداري و انگيزاسيون و تبعيض - ايجاد ثبات اجتماعي(؛ فرهنگي )تجمل گرايي(؛ قانوني )تنظيم مناسب قوانين - احترام مردم و دولت به قانون - مبارزه با فس ــاد( و اقتصادي )مديريت و کنترل اقتصاد جامعه - مديريت امور مالي( مطرح ميباشــد.