Abstract:
بحث معاملات فضولی اوراق بهادار ( بدین معنا که کارگزاری بدون داشتن اختیار لازم اقدام به انجام معامله برای مشتری نماید) از مسائل مبتلی به بازار سرمایه است. بنابراین بحث تعیین سرنوشت این گونه معاملات و مسئله رد یا اجازۀ مالک، تحلیل حقوقی دقیقی را میطلبد. در احراز رد یا قبول مالک بایستی به امارات رجوع کرد و این امارات در معاملات بورسی تاحدّی متفاوت از سایر معاملات است. به خصوص بحث تفسیر سکوت آگاهانه، طولانی مدت و گاه رندانۀ مالک نیازمند بررسی دقیق است. در صورت احراز رد نیز، به نظر میرسد با توجه به شرایط خاص معاملات در بورس، بایستی مال فروخته شده را در حکم تلف شمرد و فضول را مسئول ردّ مثل و در صورت عدم امکان تهیه مثل، قیمت مال دانست و اگر در نوسانات قیمت سهم ضرری به مالک وارد آید، میتوان فضول را از باب تسبیب ضامن دانست. علی الاصول، هدف در این موارد جبران کامل زیان مالک تا سر حد امکان است.
Today, Performing unauthorized transactions of securities by brokers are among the current problems of investors in the capital market. From the legal point of view, unauthorized transactions of securities have many distinctions from other transactions. For example, in order to find the “acceptance” of the owner there are many different and questionable signs which are really distinguished from other transactions. So, the criterion for distinguishing the rejection or acceptance in unauthorized transaction of securities is different from other traditional transactions. However, in the case that the owner refused the transaction decisively, regarding the quickness of the transactions and impossibility of changing the system, there is no way to take back the shares from the true party. Therefore, we should find a suitable way for full compensation of owner that would be agree with legal rules and principles and also would be sufficient for the investors of capital market.
Machine summary:
برای مثال در معاملات فضولی ، دریافت ثمن یا مطالبه آن قبول معامله تلقی میشود و در این مورد بین حقوقدانان اختلاف نظری وجود ندارد اما در اکثر پرونده های مطروحه نزد هیئت داوری با موضوع فروش فضولی سهام ، در ستون خواسته مبلغ ناشی از فروش سهام و خسارات مربوطه درج میگردد، اما این اقدام در چنین مواردی میتواند حاکی از قبول نباشد؛ زیرا ممکن است به علل متفاوت ، دسترسی به سهام ممکن نباشد و مطالبۀ قیمت از این بابت صورت گرفته باشد.
«رأی هیات داوری بازار اوراق بهادار» صرفنظر از اینکه در قانون بازار اوراق بهادار موضوع اعاده دادرسی پیش بینی نگردیـده و رأی صـادره را قابـل رسـیدگی مجـدد اعـلام نکرده است ، نظر به اینکه مدرکیه ابرازی از ناحیه متقاضی اعاده دادرسی از موارد مندرج در ماده ٤٢٦ قانون آیین دادرسی مدنی تشخیص نگردیده و دادنامه مورد درخواست اعاده دادرسی به شماره ٥٩/هـ/٨٩-٨٩/٣/٣١ این هیات نیز بر اساس عدم حصول قطع یقین بـر انجـام بنابراین در خصوص مهلت اعلام قبول یا رد، به نظر میرسد با توجه به شرایط خاص بازار اوراق بهادار، نوسانات شدید و رواج بسیار معاملات فضولی با حسن نیت در مباحث نمایندگی ها و به طور خاص کارگزاری ها، نمی توان با یک دیدگاه سنتی با این امر روبه رو شد و باید با توجه به امارات موجود با مضی زمانی متعارف قبول یا رد معامله را کشف نمود تا راه برای سوء استفاده مالکان نیز بسته گردد که پس از قبول خرید یا فروش فضولی سهام ، با کاهش یا افزایش قیمت سهام ، اقدام به طرح دعوا جهت جبران خسارات ننمایند.