Abstract:
از ابتدای قرن دوم تا فرجام قرن پنجم هجری، بیش از 250 کتاب یا رساله درباره فضائل اهل بیت(ع) نگاشته شد. یکی از مهم‌ترین آثار تألیف یافته در این حوزه المناقب اِبْن‌مَغازِلی(483هـ) است. ابوالحسن علی بن محمّد جُلّابی مشهور به ابن‌مغازلی از عالمان شهر واسط در قرن پنجم هجری به شمار می‌رود. المناقب اِبْن‌مَغازِلی مجموعه حدیثی نسبتاً جامع در زمینۀ روایات مناقب و فضائل اهل بیت(ع) به حساب آورد. نظر به اهمیت این کتاب، پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد پاسخ به این سؤال است که روش اِبْن‌مَغازِلی در گزارش فضائل اهل بیت(ع) در کتاب المناقب چگونه است؟ پس از بررسی اسناد و محتوای 479 روایت (در قالب 251 باب) یافته‌های این پژوهش حکایت از آن داشت که روش ابن‌مغازلی در گزارش اسناد از سه ویژگی مهم برخوردار بود: ذکر مُسند سلسله روایات کتاب، ذکر طُرُق متعدد روایات و انعکاس برخی حقایق تاریخ حدیثی در اَسناد. در قسمت محتوایی، ابن‌مغازلی در بخشی از کتاب، به صورت عام ـ بدون ذکر نام اهل بیت(ع) ـ مناقب ایشان را گزارش کرده است؛ بخشی دیگر ـ که بیشتر حجم کتاب را به خود اختصاص داده ـ به بیان مناقب و فضائل امام علی(ع) اختصاص دارد. فضائل حضرت زهرا(س) و حسنَیْن(ع) نیز به صورت مختصرتر مورد توجه قرار گرفته و از سایر اهل بیت(ع)، تنها در چند روایت، به بیان فضائل امام سجاد(ع)، امام صادق(ع) و حضرت مهدی(ع) پرداخته شده است.
In the period from the early 2nd century to the late 5th century AH, more than 250 books and dissertations were written of the virtues of Ahl al-Beyt (pbut). A distinguished work in this case is the book Al-Managheb by Ibn-e Maghazeli (?-483 AH). Abulhassan Ali Ibn-e Mohammad Jollabi, aka Ibn-e Maghazeli, was a scholar in the city of Waset in the 5th century AH. His book Al-Managheb is a rather comprehensive collection of hadiths on the virtues of Ahl al-Beyt. Considering the importance of this book, it was examined in the present study through a descriptive-analytical method. After the evaluation of the references and 479 hadith under 251 titles, Ibn-e Maghazeli’s method of referencing was found to have three features including a) citing the historical series of references for each hadith, b) mentioning the different textual contents of the hadiths, and c) showing some historical facts reflected in the references. In part of the book, the virtues of Ahl al-Beyt are generally mentioned without their names. Another part, which makes up the major space of the book, is dedicated to the virtues of Imam Ali (pbuh). Fatemeh (pbuh) and Imam Hossein are described too but with fewer details. Of the rest of Ahl al-Beyt, Imam Sajjad, Imam Sadeqh and Imam Mahdi have been referred to with just a few hadiths.
(
, 
, 
)
