Abstract:
تمدنسازی یکی از اهداف و نگاههای بلندمدت در آیندهپژوهی است. در یک تمدن، ارکان متعددی اهمیت دارد که شهرسازی یکی از آنها است. دین اسلام بهعنوان آخرین دین الهی، برنامه جامعی برای تمامی شئون فردی و اجتماعی زندگی ارائه کرده است و در همین راستا، برای ایجاد تمدن اسلامی نیاز است که این آموزهها در تمامی عرصهها بهکار بسته شوند و الگوی عملیاتی آنها طرح ریزی و پیادهسازی گردد. در این پژوهش با استفاده از مرور بر ادبیات و همچنین استفاده از روش کیفی تحلیل گفتمان و تحلیل اسناد، آیات قرآن، روایات معصومین و سیره حکومتی پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهمالسلام) مورد بررسی قرار گرفت و اصول و قواعد شهرسازی با نگاه ایجاد تمدن نوین اسلامی از آن استخراج گردید. یافتههای این پژوهش در شش بخش اصول کلی، ضوابط ضروری، محیط زیست و روشنایی، راهها و جادهها، شکوفایی و امنیت اقتصادی و تأسیسات و اماکن عمومی ارائه و در هر بخش مبانی، قواعد و دستورالعملهای موردنیاز تدوین شده است و با استفاده از آنها، شهر مطلوب در تمدن نوین اسلامی به تصویر کشیده شده است.
Civilization is one of the long-term goals and perspectives in the futures studies .In a civilization, several pillars are important, urbanism is one of them. The religion of Islam, as the last divine religion, has provided a comprehensive program for all individual and social aspects of life and in this regard, in order to create an Islamic civilization, it is necessary that these teachings be applied in all areas and plan and implement their operational model. In this research, using a review of literature and also using a qualitative method of discourse analysis and analysis of documents, verses of the Qur'an, the narrations of the infallible Imams and the governing life of the Holy Prophet and Imam Ali were examined and the principles and rules of urban planning were extracted Took and the principles and rules of urbanism were extracted from it with the view of creating new Islamic civilization. The findings of this study were presented in six sections: general principles, essential criteria, environment and lighting, roads, economic prosperity and security, and public facilities and places and In each section, the required principles, rules and instructions have been compiled and the desired city in the new Islamic civilization is depicted through their usage.
Machine summary:
دين اسلام به عنوان آخرين دين الهي، برنامه جامعي براي تمامي شئون فـردي و اجتماعي زندگي ارائه کرده است و در همين راستا، براي ايجاد تمدن اسلامي نياز اسـت کـه ايـن آمـوزه هـا در تمـامي عرصه ها به کار بسته شوند و الگوي عملياتي آن ها طرح ريزي و پياده سازي گردد.
در اين پژوهش با استفاده از مرور بر ادبيات و هم چنين استفاده از روش کيفـي تحليـل گفتمـان و تحليـل اسـناد، آيـات قـرآن ، روايـات معصـومين و سـيره حکومتي پيامبر اکرم و اميرالمؤمنين (عليهم السلام ) مورد بررسي قرار گرفت و اصول و قواعد شهرسازي بـا نگـاه ايجـاد تمدن نوين اسلامي از آن استخراج گرديد.
کتابت آيه الکرسي در قبلـه نمازخانـه : از ابوخديجـه روايـت شـده اسـت کـه وي در قبلـه نمازخانه اي که در خانه امام صادق (عليه السلام ) قرار داشت ، ديد که آيـه الکرسـي کتابـت شده است (عاملي، ١٤٢٧).
از امام کاظم (عليه السلام ) روايت شده است کـه حضرتش از آلوده ساختن اين مکان ها به وسيله بوهاي ناخوش و زباله ها نهـي بـه عمـل آورده اسـت (طوسي، ١٤٣٥)؛ زيرا ايـن کـار بـه آزار مسـافران مـيانجامـد و زنـدگيشـان را بـر آنـان نـاخوش ميسازد.
٧٥ است که کعب بن اشرف بر بازارهاي يهوديان ـ که با اين بازار همجوار بودند ـ هراسيد، از ايـن رو ريسمان خيمه هايي را که براي بازار برپا شده بودند، قطع کرد و رسول خدا(صليالله عليه وآله وسلم ) نيز بازار را به قطعه زمين خالي در شمال مدينه انتقال داد و فرمود: «ايـن بـازار شماسـت ، [گـرد آن ديوار کشيده نشود و] از آن کاسته نگردد و در آن مالياتي گرفته نشود» (سـمهودي، ٢٠٠٦).