Abstract:
حمایت اجتماعی بهعنوان متغیری مرتبط و تأثیرگذار بر عملکرد تحصیلی، در پژوهشهای متعددی مورد بررسی قرار گرفته که نتایج متفاوت و بعضاً متناقض این پژوهشها، ضرورت یک مطالعه فراتحلیلی را برجسته میسازد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب یافتههای 12 سال پژوهش که در داخل و خارج کشور به بررسی رابطۀ حمایت اجتماعی و عملکرد تحصیلی پرداخته بودند، انجام شد. جامعه آماری شامل پژوهشهای داخلی و خارجی چاپشده و در دسترس مرتبط با موضوع بود که به ترتیب در سالهای 1400-1389 و 2021-2009 انتشار یافتهاند. براساس ملاکهای ورود و خروج 55 پژوهش و 101 اندازه اثر برگزیده شد که درنهایت پس از تحلیل حساسیت و حذف اندازه اثرهای افراطی 79 اندازه اثر وارد تحلیل شد. یافتهها نشان داد که اندازه اثر ترکیبی برای مدل ثابت 189/0 و برای مدل تصادفی 220/0 بود. در این پژوهش، جنسیت و سن به ترتیب بهعنوان متغیرهای تعدیلکننده کیفی و کمی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین اندازه اثرهای رابطه حمایت اجتماعی و عملکرد تحصیلی براساس جنسیت تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج فرارگرسیون نشان داد که با افزایش میانگین سنی از میزان اندازه اثر به مقدار بسیار ناچیز و معناداری کاسته میشود و سهم اندکی از ناهمگنی کل توسط میانگین سنی پژوهشهای اولیه تبیین میشود. درنتیجه بر مبنای اندازه اثرهای بهدستآمده حمایت اجتماعی در افزایش عملکرد تحصیلی دانشآموزان مؤثر است.
Social support as a relevant and effective variable on academic performance has been investigated in many studies, and the different and sometimes contradictory results of these studies highlight the necessity of a meta-analytical study. This study aimed to combine the findings of 12 years of Iranian and international investigations which had studied the relationship between social support and academic performance. The statistical population included Iranian and internationally published and available studies related to the subject from 2009-2021. Based on the inclusion and exclusion criteria, 55 studies and 101 effect sizes were selected. Finally, after sensitivity analysis and removal of extreme effect sizes, 79 effect sizes were analyzed. The results showed that the combined effect size was 0.189 for the fixed model and 0.220 for the random model. In this study, gender and age were studied as qualitative and quantitative moderator variables, respectively. The results showed that there was no significant difference in the effect sizes of the relationship between social support and academic performance based on gender. The meta-regression results also showed that by increasing the age mean, the effect size decreases to a very small significant amount and a small part of the total heterogeneity is explained by the age mean of the initial studies. As a result, based on obtained effect size, social support is effective in increasing students' academic performance.
Machine summary:
حمايت اجتماعي، درواقع همان "ادراک اشتراکگذاري منابع و امکانات بين دو فرد فراهم کننده و دريافت کننده است که به منظور افزايش بهزيستي دريافت کننده انجام مي شود" (کائور و بري٧، ٢٠٢٠: 1- Academic Performance 2- Francis & Babu 3- D’Alessio & Avolio 4- Mihăilescu, Diaconescu, Donisan & Ciobanu 5- Keat et al.
6- Browning & Rigolon 7- Kaur & Beri 39 ١٩٢٦).
(رجوع شود به تصویر صفحه) در جدول ٢ نتايج بررسي ناهمگني اندازه اثر در بين تحقيقات اوليه رابطه حمايت اجتماعي و عملکرد تحصيلي ارائه شده است .
شاخص هاي ناهمگني در پژوهش حاضر، درواقع حاکي از آن اند که احتمالاً متغيرهايي تعديل کننده در رابطۀ بين حمايت اجتماعي و عملکرد تحصيلي نقشي معني دار ايفا مي کنند؛ بنابراين مدل انتخابي فراتحليل حاضر، مدل تصادفي با اندازه اثر ترکيبي ٠/٢٢٠ خواهد بود که طبق ملاک کوهن (١٩٧٧؛ به نقل از مصرآبادي، ١٣٩٥) جزو اندازه اثرهاي کوچک است .
نتايج 49 حاصل از بررسي جنسيت و سن به عنوان متغيرهاي تعديل کنندة کيفي و کمي نشان داد که تفاوت معناداري بين اندازه اثرهاي رابطه حمايت اجتماعي و عملکرد تحصيلي براساس جنسيت مشاهده نشد و از طرفي نتايج فرارگرسيون بيانگر اين بود که افزايش ميانگين سني موجب کاهش ناچيز اما معنادار اندازه اثر مي شود.
يافته ديگر فراتحليل حاضر اين بود که با افزايش ميانگين سني به عنوان متغير تعديل کنندة کمي، از اندازه اثر رابطۀ بين حمايت اجتماعي و عملکرد تحصيلي به مقدار ناچيز اما معناداري کاسته مي شود و سن بخشي از ناهمگني موجود را تبيين مي کند.