Abstract:
ﺧﺎﻧﻮاده، اﺻﯿﻞﺗﺮﯾﻦ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﺻﻔﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه آراﻣﺶ و ﺳﺎزﮔﺎری در زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ا ﺳﺖ و اﻧﺠﺎم آن آ ﺳﺎﯾﺶ را ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﺑﺨ ﺸﺪ، ﻗﻨﺎﻋﺖ در اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ا ﺳﺖ. در دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ ا ﺳﻼم ﺑﺮ رﻋﺎﯾﺖ اﻋﺘﺪال در ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﺪه ا ﺳﺖ. ﺑﺮر ﺳﯽ در آﯾﺎت و رواﯾﺎت ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ای ﻣﺸـــﻤﻮل ﻫﺪاﯾﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ واﻗﻊ ﺷـــﺪه واز ﺑﺮﮐﺎت ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮد. ﻗﻨﺎﻋﺖ ﮐﺮدن و ﻣﯿﺎﻧﻪ روی اﻋﻀــﺎی ﺧﺎﻧﻮاده از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻻﯾﻠﯽ اﺳــﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﺳــﺘﺤﮑﺎم زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﺼﺎدﯾﻖ و ﺛﻤﺮات ﻗﻨﺎﻋﺖ در ﺧﺎﻧﻮاده از ﻧﻈﺮ اﺳﻼم اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ را ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﺮده ا ﺳﺖ، اﺛﺮات ﻗﻨﺎﻋﺖ رااز دﯾﮕﺎه دﯾﻦ ا ﺳﻼم ﻣﻮرد واﮐﺎوی ﻗﺮار داده ا ﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ روش ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای، اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺗﺒﯿﻨﯽ واژه ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ از ﻣﻔﻬﻮم ﻗﻨﺎﻋﺖ واﻗﺘﺼﺎد ﭘﺮداﺧﺖ وﺳﭙﺲ اﺷﺎره ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻗﻨﺎﻋﺖ درآﯾﺎت و رواﯾﺎت ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺑﻌﺪ از آن آﺛﺎر ﻗﻨﺎﻋﺖ ﮐﺮدن را در زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻃﺒﻖ اﻧﺪﯾﺸﻪ دﯾﻦ اﺳﻼم ﺑﯿﺎن ﮐﺮده ا ﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮﻣﺎدی آن راﺣﺘﯽ و آﺳﺎﯾﺶ ا ﺳﺖ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮات ﻣﻌﻨﻮی آن ﻧﯿﺰ ﻋﺒﺎرت ا ﺳﺖ ازﻋﺰت ﻧﻔﺲ، ﺳﻼﻣﺖ دﯾﻦ، ا ﺻﻼح ﻧﻔﺲ و ا ﺳﺖ. ازاﯾﻦ رو اﻧ ﺴﺎن ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺛﺮات ﻗﻨﺎﻋﺖ درزﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آراﻣﺶ و اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺑﻨﯿﺎن ﺧﺎﻧﻮاده رﺳﺪ.
Machine summary:
بعد از آن آثار قناعت کردن را در زندگی خانوادگی طبق اندیشه دین اسلام بیان کرده است که مهمترین اثرمادی آن راحتی و آسایش است و مهمترین اثرات معنوی آن نیز عبارت است ازعزت نفس، سلامت دین، اصلاح نفس و ...
همچنین گفته شده: قناعت در اصطلاح، عبارت از این است که انسان بیش از هرچیز به خداوند متعال متکی بوده و به هرچه در اختیار دارد خشنود و سازگار باشد و یا عزت نفس و آبرومندی به سر برده و هیچگاه چشم داشتی به دیگران نداشته و از نداشتن امور مادی و کمبودها اندوه گین و حسرت زده نباشد( رحیمی اصفهانی، اخلاق اسلامی، 1368: ج2، ص151).
قناعت از چنان اهمیتی در زندگی برخودار است که امام سجاد علیه السلام در پاسخ به فردی که از ایشان جویای برترین اعمال شده بود، فرمودند: برترین عمل این است که به آنچه در دست تو است، قانع باشی(نوري، مستدرک الوسائل، 1366: ج 15، ص 232).
هنگامی که فرد به آنچه در اختیار دارد، بسنده کرده و زندگی خود را با توجه به امکانات موجود سامان می دهد، سختی های بسیاری را از سر می گذراند و از فعالیت های طاقت فرسا، نگرانی از کمبودها، اظهار نیاز به دیگران و … آزاد می شود؛ از این رو رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) قناعت را عین راحتی دانسته و فرموده اند: « القناعه راحه؛ قناعت راحتی است ».