Abstract:
مذهب تشیع در عصر صفوی و قاجار پایههای مستحکمی داشته است. در دوره
صفویان به دلیل سیاستهای شاهان، اهل تسنن بسیار منزوی شده و حتی بسیاری از علمای
اهل سنت از ایران گریختند. گردشگران اروپایی زیادی از جشنها و اعیاد ملی و مذهبی و
نوع برگزاری آنها سخن به میان آوردهاند و کتب زیادی را به رشته تحریر درآوردهاند. در
این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با مطالعه منابع کتابخانهای به بررسی اصلیترین اعیاد
ملی و مذهبی شیعه در دوران صفوی و قاجار و مقایسه آن با مذهب اهل سنت پرداخته شده
است. بر اساس نتایج اعیاد و مراسم مذهبی در دوره صفویه و قاجار نزد مذهب شیعه و سنی
تقریبا به صورت یکسانی برگزار میشده است. اهل تسنن به برگزاری اعیاد مذهبی بهویژه
عید قربان و فطر بسیار پایبند بودند. تفاوت برگزاری جشنهای ملی و مذهبی در میان اهل
تسنن و تشیع بخصوص درباریان، عدم پایبندی کامل شاهان و بسیاری از مردم به نص صریح
اسلام، از جمله حرمت شرب خمر است. نکته کلی این است که برگزاری این اعیاد و جشنها
ارتباط تنگاتنگی با وضعیت اقتصادی افراد داشت. بطوریکه در دربار شاهان از هیچ تجمل و
ریخت و پاشی صرفنظر نمیشد. در حالیکه عامه مردم اعم از شیعه و سنی که اغلب از
وضعیت اقتصادی متوسط به پایینی برخوردار بودند اعیاد را به صورت مختصر برگزار
مینمودند. حتی بعضی روستانشینان از برگزاری برخی مراسم در اعیاد استنکاف مینمودند.
Machine summary:
مطالعه تطبیقی مراسم و اعیاد ملی و مذهبی نزد مذهب شیعه در دربار صفوی و قاجار و مقایسه آنها با رسوم اهل تسنن تاریخ دریافت: 18/ 05/ 1402 تاریخ پذیرش: 26/ 06/ 1402 سیدمرتضی پورعلی 1 چکیده: مذهب تشیع در عصر صفوی و قاجار پایههای مستحکمی داشته است.
بر اساس نتایج اعیاد و مراسم مذهبی در دوره صفویه و قاجار نزد مذهب شیعه و سنی تقریباً به صورت یکسانی برگزار میشده است.
در این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با مطالعه منابع کتابخانهای به بررسی اصلیترین اعیاد ملی و مذهبی شیعه در دوران صفوی و قاجار و مقایسه آن با مذهب اهل سنت پرداخته شده است.
در این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با مطالعه منابع کتابخانهای به بررسی اصلیترین اعیاد ملی و مذهبی شیعه در دوران صفوی و قاجار و مقایسه آن با مذهب اهل سنت پرداخته شده است.
در صبح روز عید این آرایش و تجملات که به شتر آویزان بود را بیشتر کرده و آن را به همراه کسی که نقش شاه را داشت و ملازمان وی به قربانگاه برده و قربانی مینمودند (دالمانی، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، 1335: ص 156).
این عید در میان سایر اعیاد اولین و مهمترین آنان بود و شاهان این دوره نیز سعی بر آن داشتند که آن را هرچه باشکوهتر برگزار کنند (گرگی مله گاله، اوضاع اجتماعی عصر قاجار بر اساس سفرنامههای خارجیان (مطالعه موردی: آداب و مراسم مذهبی)، 1393: ص 94).