Abstract:
نهاد خانواده، نخستین و مهمترین نهاد در تربیت دینی فرزندان و معرفی آنان به جامعه است اما آنچه مسئله را پیچیده میسازد رشد تحولات گوناگون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به ویژه فضای مجازی و الگوهای مختلف سبک زندگی غربی است که نظام تربیتی خانواده را با چالش مواجه ساخته و آن را تاحدودی ناکارآمد نشان داده است. بنابراین آنچه در این پژوهش به آن پرداخت میشود پاسخ به این پرسش است مهمترین عوامل ناکارآمدی یا ضعف نظام تربیت دینی در خانواده چیست و با چه راهبردی میتوان با آسیبها و عوامل ضعف آن مقابله کرد. روش تحقیق بر مبنای روشی ترکیبی، تلفیقی با رویکرد جامعهشناسی و مطالعات میدانی است که با تحلیل و مرور سیستماتیک پژوهشهای کمی و کیفی و انجام مصاحبههای نیمه ساختاریافته از متخصصان، به ارائه راهبردپردازی در تقویت نظام تربیت دینی در خانواده پرداخته میشود. یافتهها نشان میدهد بهترین راهبرد، تدوین و ارائه برنامه جامع توانمندسازی والدین با حمایت رسانهها در جهت یکسانسازی مدل مطلوب تربیتی و عملیاتی نمودن آن است و در این راستا مسئولان و متولیان امر، باید بر طبق وظایف تعیین شده، با نظارت دقیق و لزوم پاسخگویی اقدام نمایند.
Machine summary:
اما آنچه در این بین حائز اهمیت است روشها و سبکهای تربیتی خاصی است که خانوادهها برای فرزندان خود به کار میگیرند که هم میتواند سکوی پرش و هم پرتگاهی برای کودکان تلقی شود چرا که در دوران معاصر، به سبب تحولات گوناگون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و به ویژه رشد فناوری، غالب حوزههای زندگی و فعالیت بشری از جمله قلمرو تربیت دینی در معرض تحول، بحران و دگرگونی گردید به گونهای که نظامهای تربیت دینی همچون خانواده بدون در نظر گرفتن این چالشهای دوران مدرنیته و با تکیه بر روشها و رویکردهای سنتی خود، محکوم به ناکارآمدی خواهد بود و در نتیجه جامعه را با آفت مواجه خواهد ساخت.
چهار عامل خانواده، محیط، الگوها و مدرسه نقش قابل توجهی در تربیت دینی فرزندان دارند و روشهای الگویی و ارتباط میان خانواه و مدرسه و کنترل فضای رشد کودکان در تربیت دینی نقش مهم و اساسی ایفا میکند زیرا تربیت دینی، اقتدارگرا و الگو محور بوده و خداوند نیز الگوهایی را برای هدایت انسانها معرفی کرده است و پر واضح است که یکی از مهمترین این الگوها، خانواده به شمار میشود چرا که خانوداه هم در عوامل وراثتی انتقال تربیت به کودکان و هم در عوامل محیطی نقش پررنگی دارد.