نقد و معرفی کتاب: رجال ایران در دوره قاجار و مرز ناپیدای خدمت و خیانت Introduction and review

"آیا خواننده از خود نمی‌پرسد که دولت انگلستان که تمام قدرت و اقتصاد را در اختیار داشت‌ به چه دلیل به یک والی پول می‌پردازد؟و چرا والی،این پول را از آنان می‌گیرد؟و مهم‌تر از همه، این پول صرف چه هزینه‌هایی می‌شود؟ نویسنده این سطور،درباره سایر رجالی که به نحوی در این کتاب مورد تهمت فساد قرار گرفته‌اند،چیزی نمی‌داند و خود را طبعا قادر به دفاع از آنان نیز نمی‌بیند،لیکن به دلایل آشکار،از شرایط کار و نحوه عملکرد عبد الحسین میرزا فرمانفرما اطلاع دارد و می‌تواند به طور قاطع اعلام‌ دارد که اگر نحوه قضاوت نویسنده کتاب درباره سایر رجال ایران آن زمان نیز بر روال و منوالی‌ است که در حق او انجام گرفته عمیقا جای تأسف است. *** جهان غریبی است،ما بر اساس اسناد و مدارک انگلیسی،در تهمت زدن به دزدی که دستش از جهان کوتاه است و قادر به دفاع از خویش نیست،کوتاهی نمی‌کنیم و درعین‌حال،آن دسته از مدارک انگلیسی را که در دفاع از اوست و چهره‌ای دیگر از وی ترمیم می‌کند نادیده می‌گیریم، اکنون ببینیم جز نظر منفی،اسناد انگلیسی‌ها حاکی از نظر دیگری هم هست؟ وزیرمختار انگلستان در ایران،مارلینگ (Marling) ،طی گزارشی که در ماه مه 1914 به‌ وزارت خارجه متبوع خود ارسال داشته است،اطلاع می‌دهد که:«فرمانفرما می‌خواهد با چهار صد محافظ شخصی از تهران به فارس حرکت کند»و اضافه می‌کنده که:«مبلغ 40000 تومان به‌ عنوان پوشش مخارج اداری سه ماهه به وی بپردازد که این وجه با اطلاع و به حساب دولت ایران‌ گذاشته خواهد شد."