Abstract:
در این مقاله، ضمن طرح ایجاد تغییرات در پارادایمها، تبیین اهداف و ساختار فعالیتهای اقتصادی، به مدد عواملی چون نوآوریها و پیشرفتهای فنی، مطرح شده است که براساس اصول بدیهی علم اقتصاد، کارگزاران اقتصادی باید، به جای بازارهای فعلی، به بازارهای آتی و به جای مالکیت، به اعتبار و شهرت تجاری و کاهش مخاطره و نااطمینانی بیندیشند. دراین راستا، ابتدا پیمانکاری و تعاریف پایهای مربوط به آن، کـه یکــی از راهکـارهـای منـاسـب بـرای فعالیتهای اقتصادی است، بررسی شده است. سپس، بر پایة ملاحظات اقتصادی، اصول و مبانی علمی، که راهکار پیمانکاری در قلمرو آن شکل گرفته است و کارگزاران اقتصادی در آن حیطه فعالیت کردهاند، تشریح گردیده است. این اصول اقتصادی عبارتاند از: تقسیم کار، صرفههای ناشی از مقیاس، ادغام و مخاطره. در انتها، نتیجهگیری شده است که کارگزاران اقتصادی با رفتاری عقلایی پارادایمهای جدید را پذیرفتهاند و با بهرهگیری از راهکار پیمانکاری میتوانند به ثمرات اقتصادی آن چون توزیع مخاطره فعالیتها، تشریک مسـاعـی بیشتـر در فعـالیتهـای اقتصـادی، افـزایـش سرمایههای اجتماعی و گستـرش فـرهنـگ حـرفـهای دست یابند. همچنین بر مبنای مباحث نظری و مطالعات تجربی، راهکار پیمانکاری برای برخی از انواع فعالیتهای اقتصادی توصیه شده است.
Machine summary:
"مهمترین این عوامل عبارتاند از: شرایط مختلف محیطی امکانات و محدودیتهای خود سطح قابلیتها، توانائیها و ظرفیتها20 شناخت از بازار سطح نااطمینانی و درجه مخاطره گاه ممکن است پیمانکار انجام طرح را به پیمانکاران دیگر واگذار نماید که در این صورت در نقش پیمانکار عمومی21 ظاهر میشود.
تقسیم کار و در نتیجه تخصصی شدن کارها سبب کاهش هزینههای متوسط میشود و از اینرو به عنوان عامل اصلی ایجاد صرفههای ناشی از مقیاس شناخته شده است.
بر این اساس، میتوان گفت که پیمانکار مانند بنگاه چند کارخانهای عمل میکند و میتواند در سطحی فعالیت کند که هزینههای متوسط آن نزولی باشد و از مزایای صرفههای ناشی از مقیاس استفاده کند.
در واقع، توجه کارفرما به این موارد سبب میشود که او تشخیص دهد آیا انجام دادن کار به صورت پیمانکاری مقرون به صرفهتر از روش خوداجرایی است.
هر چند که شرکتهای بیمه و بازار بورس نیز در این جهت فعالیت میکنند، ایجاد تعهدات لازم در قراردادهای پیمانکاری مابین کارفرما و پیمانکار باعث میشود که، ضمن توزیع مخاطرات متصور میان آنها، ضریب تحقق طرحهای مورد نظر افزایش یابد37.
با توجه به اصول اقتصادی مربوط به پیمانکاری، به ویژه دو اصل تقسیم کار و صرفههای ناشی از مقیاس، میتوان نتیجه گرفت که در راستای گسترش فرهنگ صنعتی شدن، گستـرش فعـالیت پیمـانکـاری باعث گسترش فرهنگ حرفهای می شود و میتواند زمینههای مناسبی در جهت استفاده از کارشناسان را فراهم آورد."