Abstract:
گرچه نسبت بین دین و سیاست،سؤالی دامنهدار ارزیابی میگردد که تاکنون پاسخهای متعدد و متنوعی را دریافت داشته است،پرسش از مبادی معرفتی و امکان منطقی پیدایش،سیاست اسلامی،موضوعی به روز به شمار میآید که توجه بسیاری از تحلیلگران را در عصر حاضر به خود جلب کرده است. در این ارتباط دو رویکرد اصلی را در حوزهء گفتمان سیاسی اسلام که قائل به تلفیق دین و سیاست هستند،میتوان از یکدیگر تمییز داد:نخست آنان که با رویکردی سلبی به نقد دیدگاههای عرفیاندیش(سکولار)پرداخته و درنهایت، امکان«سیاست اسلامی»را نتیجه میگیرند؛دستهء دوم با اتخاذ رویکرد ایجابی،از نقد مکاتب عرفیگرا فراتر رفته و از ضرورت تأسیس«سیاست اسلامی»سخن میگویند. مقالهء حاضر متعلق به رویکرد دوم بوده و نویسنده به تبیین مبادی معرفت شناسانه سیاست اسلامی پرداخته و در نهایت ایدهء«شرعیسازی سیاست»را به عنوان طرحی معرفتی برای تحقق آرمان«سیاست اسلامی»معرفی مینماید.بر این اساس درک و کاربرد سیاست در جامعه دینی بدون ارجاع آن به مبادی اولیهاش، اصولا ممکن و مسیر نیست
Machine summary:
"این در حالی است که ماهیت ایدئولوژی اسلامی اصولا چنین رویکرد و تفکری را بر نمییابد؛به عبارت دیگر،اصول و ماهیت اسلام«چنانکه شیعه برمبنای قرآن،سنت عقل و اجماع آن را درک میکند)،نه تنها به تحدید حضور دین در عرصهء سیاست منجر نمیشود بلکه دلالت بر حضوری فراگیر در تمام شئون و حیات انسان دارد که از قبل از تولد تا پس از مرگ او را در بر میگیرد.
البته توسعه و حاکمیت نگرشهای سکولار،از نوعی یا شرقی آن،منجر شده است که به اصل مهم پیش گفته کمتر توجه شود و درنتیجه،رویکرد سکولار مسلک حتی در حوزهء عمل و نظر اسلامی برای خود قائلان و پیروانی بیاند؛تا آنجا که «عرفی سازی»به ضرورتی متعلق به جهان معاصر،که به تأیید شرع نیز رسیده است، تلقی میشود؛بدین معنا که بنای نظام سیاسی کارآمد و مدیریت معیشت با هدف نیل به سعادت،در گرو پذیرش سکولاریسم و گسترش آن دانسته شده است.
شناخت دین بر بنیاد«امر مقدس»که جوهرهء گفتمان شیعی را تشکیل میدهد، نخستین نشانه برای نقد و نفی سکولاریسم ارزیابی میشود؛چرا که از این دیدگاه، اصولا مقولاتی«دینی»به شمار میآیند که به نوعی با«امر مقدس»مرتبط باشند و سکولاریسم از آنجا که در پی قطع رابطهء امر مقدس با مقولاتی خاص است،سیاستی «ضد دینی»محسوب میشود که نمیتواند از سوی دینداران مورد قبول باشد؛به عبارت دیگر،گذشته از اینکه سکولاریسم در چه حوزهای طرح و عرضه میشود(حوزههای خصوصی یا عمومی)،از نظر ماهیت در تعارض با«دینداری»(با رویکرد الوهیای که ذکر آن رفت)،قرارداد و به همین دلیل گرایش و گروش به سکولاریسم دارای خاستگاهی غیردینی است."