Abstract:
این مقاله دارای یک مقدمه،4 فصل و یک نتیجه است.فصل اول بهطور اجمال به معرفی روزنامه پرداخته است.فصل دوم با تکیه بر نوشتجات روزنامه،به تأثیر مطالب آن در جنبش روشنفکری ایران در عصر قاجاریه پرداخته است.فصل سوم دارالفنون را از دریچه دید نوشتههای روزنامه معرفی کرده و فصل چهارم،اخبار وقایع ذکر شده در روزنامه را در 5 بخش شامل،اخبار همایونی،اخبار پزشکی،اخبار اجتماعی،اخبار نظامی و اخبار اقتصادی مورد توجه قرار داده است. در پایان ناگزیر از ذکر این نکته میباشم که مطالب نوشته شده در این مقاله ذرهای از دریای نوشتههای روزنامه وقایع اتفاقیه است که نگارنده به علت محدودیت صفحات مقاله،مجبور به حذف آن گردیده است. دوران 50 ساله سلطنت ناصرالدین شاه قاجار که در تاریخ ایران به عصر ناصری شناخته شده،دارای مشخصات بارزی نسبت به بقیه دوران حکومت قاجاریه است.در این دوران مرزهای ایران به روی جهان خارج گشوده شد و نخبگان سیاسی ایران اجازه یافتند تا نظرات اصلاحی خود را برای پیشرفت ایران در قالب اصلاحات ابراز نمایند. یکی از اقدامات اصلاحی در این دوره تأسیس روزنامهی دولتی بود که برای اولینبار با 2 اقتباس از روزنامههای فرهنگی در ایران چاپ شد.این روزنامه که با نام«روزنامه وقایع اتفاقیه»به صورت هفته نامه منتشر میشد،تحولی نو در ایران ایجاد کرد.از مطالعهی نسخههای این روزنامه چنین برمیآید که انتشار آن با اهداف عالیهای چون:گسترش بصیرت و بینایی و ایجاد تحول در ایران بوده است. مقالهی حاضر علاوه بر مطالعهی کتب مربوط به این روزنامه،حاصل مطالعهی دقیق 120 مجلد روزنامه میباشد که با صرف ماهها مطالعه در کتابخانه ملی نوشته و سپس تلخیص گردیده است.
Machine summary:
"فصل اول:معرفی روزنامه1وقایع اتفاقیه روزنامه وقایع اتفاقیه اولین2روزنامهی فارسی زبان ایران است که به همت میرزا تقی خان امیرکبیر در سومین سال سلطنت ناصر الدین شاه قاجار انتشار یافت.
از گزارشات، چنین برمیآید که مردم در اجتماعات و مساجد از اخبار و اطلاعات روزنامه باخبر میشدند بگونهای که این اطلاعات آنان را با تحولات داخلی و خارجی آشنا میکرد،81از سوی دیگر اجباری شدن خرید آن توسط حکام و صاحب منصبان و کارمندان اداری باعث استفاده از آن برای بالا رفتن دانش و آگاهی طبقات بالای جامعه میگردید.
در مطالعهی 021 شماره این روزنامه به این نتیجه رسیدم که تأثیر اطلاعات و اخبار منتشر شده در روزنامه برای انتشار آگاهی و فراهم نمودن زمینههای تحول عمیق فکری در جامعهی ایران عصر ناصری،زیاد بوده است.
منابع و مآخذ: آدمیت،فریدون،اندیشهی ترقی و حکومت قانون در عصر سپهسالار،تهران،انتشارات خوارزمی،1531،هـ ش اعتماد السلطنه،محمد حسن خان،چهل سال تاریخ ایران،به کوشش ایرج افشار،تهران،انتشارات اساطیر، 1631،هـ ش برون،ادوارد،مطبوعات و ادبیات ایران در دورهی مشروطیت،ترجمهی محمد عباسی تهران،کانون معرفت، 7331،هـ ش پورقوچانی،اسماعیل،فهرست روزنامههای موجود در کتابخانهی مرکز آستان قدس،مشهد،انتشارات آستان قدس،6431،هـ ش جمعی از نویسندگان،امیرکبیر و دارالفنون،کوشش قدرت الله روشنی زغفرانلو،تهران،دانشگاه تهران،4531، هـ ش رضوانی،محمد اسماعیل،سیری در نخستین روزنامههای ایران،مجلهی بررسیهای تاریخی،شماره 3 و 4، سال 2،6531،هـ ش روزنامهی کاوه،شمارهی 6،سال 2،دروهی جدید روزنامه وقایع اتفاقیه،از شمارهی 1 بتاریخ جمعه چهارم ربیع الثانی مطابق سال 7621 هـ ق تا شمارهی 021 بتاریخ 01 شعبان المعظم 9621 هـ ق صدر هاشمی،محمد،تاریخ جراید و مجلات ایران،اصفهان،انتشارات کمال،4631،هـ ش کهن کوئل،تاریخ سانسور در مطبوعات ایران،تهران،انتشارات آگاه،3631،هـ ش محبوبی اردکانی،حسن،تاریخ مؤسسات جدید تمدنی در ایران،تهران انتشارات دانشگاه تهران،7352،هـ ش مستوفی،عبد الله،شرح زندگی من،تهران،انتشارات کتابفروشی زوار،بیتا."