Abstract:
نامه¬ای از حضرت علی¬بن¬الحسین (ع) به محمدبن¬مسلم معروف به ابن¬شهاب زهری در برخی منابع ذکر شده است. در این نامه زهری به جهت همکاری با دربار بنی¬امیه مورد سرزنش آن حضرت (ع) قرار گرفته است. معمولا این نامه در تحلیل موضع¬گیری¬های سیاسی و اجتماعی امام سجاد (ع) مورد استناد قرار می¬گیرد. از بررسی منابع و کتاب¬های متعدد چنین برمی¬آید که قدیم¬ترین منبع موجودی که این نامه را, البته بدون سند, نقل کرده کتاب تحف العقول تألیف إبن شعبه حرانی است. بررسی محتوایی نامه از عدم سازگاری تعابیر موجود در آن با سن، درجه انحراف و سطح علمی زهری در زمان امام سجاد (ع) نشان دارد. بر اساس بررسی سندی و متنی، صدور این نامه از سوی امام سجاد (ع) خطاب به زهری را نمی¬توان پذیرفت. از این رو، در نظر گرفتن فرضیاتی دیگر در این ارتباط, ضروری است.
Machine summary:
"نامه از سوی امام سجاد(ع)خطاب به زهری را نمیتوان پذیرفت.
واقعشده بین امام(ع)و زهری را ذکر کرده،ولی به این نامه اشارهای نداشتهاند.
بررسی شخصیت و جایگاه زهری متعرض این نامه شده و موضع خویش را برابر
مذکور از سوی امام سجاد(ع)خطاب به زهری صادر شده است"تنظیم شده است.
و شواهد دیگری که از آن یاد خواهد شدع،صدور این نامه از سوی حضرت سجاد(ع)
با عنایت به این که زهری در زمان امام چهارم(ع)از چنین سن بالایی برخوردار
نبود،نمیتوان به کار بردن این تعابیر از سوی آن حضرت(ع)برای زهری را پذیرفت.
در نتیجه،پذیرش این مسأله که مخاطب نامه زهری باشد مورد تردید قرار میگیرد.
مورد تاریخ تولد زهری و سال وفات امام(ع)،میتوان حدودی را مشخص کرد.
بنابراین،اگر نگارش این نامه را در آخرین سال حیات امام سجاد(ع)(بنا بر یکی
مخاطب نامه بیش از پیش نمایان شده است و بر تردید در پذیرش صدور این نامه
تعابیر فوق با این مسأله که زهری مخاطب نامه امام سجاد(ع)باشد ناسازگار
مورد ترغیب عبدالملک قرار میگیرد تا از محضر عالمان مدینه استفاده کند و این آغاز ارتباط زهری با عبدالملک و درباربنیمروا بود.
زهری برابر هشام نقل شده است(نمک:ذهبی،تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و
البته اخباری نیز مبنی بر عنایت زهری به مکتب اهل بیت(ع)در این دوره وجود دارد.
روایتی نیز مربوط به جانشینی حضرت زین العابدین(ع)از زهری نقل شده است
زهری خود گوید که پس از کسب دانش از این عده فقیه شده است(نک:
در دوره امامت آن حضرت(ع)انحراف مورد نظر این نامه متوجه زهری بوده باشد،
البته در خصوص عدم صدور این نامه از سوی امام سجاد(ع)خطاب به"