Abstract:
درباره تعریف، شرایط، زمینهها و علل وقوع پدیده انقلاب دیدگاهها و نظریههای
متفاوتی بیان شده است.این مقاله سعی نموده با در نظر گرفتن این دیدگاهها و توجه به
تعدادی از انقلابهای بزرگ معاصر از زمان انقلاب کبیر فرانسه به بعد، چند مورد از
مشهورترین ویژگیهای مشترک انقلابها را معرفی نماید.این بررسی بر این باور است که
همه انقلابها در اصل وجود این ویژگیها مشترکند هر چند در هر انقلابی ممکن است
آنها شکل و چگونگی متفاوتی یافته باشند.
Machine summary:
"در عین حال اجمالا میگوییم که آن طور که انقلابهای معاصر نشان میدهند و با توجه به اینکه در هر انقلابی دو طرف درگیر وجود دارد-یعنی نیروی اجتماعی(انقلابی)و نظام سیاسی-و انقلاب به دلیل ویژگیها، برنامهها و رفتارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دولت و ویژگیها و اقدامات مخالفان به وقوع میپیوندند، برای ردیابی چگونگی ایجاد نارضایتیهای انقلابی و اینکه چرا مردمی که زمانی طرفدار ثبات بوده و یا از شرایط موجود احساس نارضایتی نمیکردند در زمانی دیگر راه انقلاب را برگزیدهاند، باید به تاریخ معاصر کشور مورد نظر رجوع کرد و در این راستا، بایستی به دنبال زمان و نقطهای در تاریخ آن کشور گشت که در آن نقطه با اطمینان بتوان گفت که نظام سیاسی از مقبولیت و ثبات کافی برخوردار بوده است تا به ردیابی این موضوع بپردازیم که از آن پس چگونه شد که نهایتا مقبولیت و ثبات از دست رفت و نخبگان (elite)و مردم خود را از حکومت کنار کشیدند و باعث وقوع انقلاب شدند.
مردم میدانستند که آزادی میخواهند، ولی به روشنی نمیدانستند مقصد از تحصیل آزادی چیست و این آزادی را به کجا باید محدود کرد؟» (11) 3-گسترش روحیه انقلابی در طرح روحیه انقلابی به عنوان یکی از ویژگیهای مشترک انقلابها، تجربیات ناشی از انقلابهای معاصر و همچنین تأکید شایسته برخی از متفکران معاصر مسلمان مانند محمد باقر صدر و مرتضی مطهری بر نقش چنین روحیهای در وقوع انقلاب یا تحولات اجتماعی الهامبخش ما بوده است."