Abstract:
در این مقاله با محوریت صحیفه سجادیه دعا از سه منظر فیلسوفانه، تجربهگرایانه و
عارفانه مورد توجه قرار گرفته و فلسفه و ویژگیهای خاص آن به قرار زیر ارایه شده
است:
الف- دعا در منظر عارفانه زیبا است. زیرا نفس دعا کردن مطلوب است و دعا تابع نتیجه
نیست.
ب- دعا در نگاه عارفانه تابع اذن خداوند است و به همین دلیل دعا کردن لذت بخش است.
ج- دعا دارای مراتبی است که عبارتند از: دعای تاجرانه – دعا در مرتبه درک تجلی
افعالی خداوند - دعادر مرتبه تجلی صفاتی خداوند و دعا در مرتبه تجلی ذاتی خداوند.
Machine summary:
"مولوی در مثنوی (همان/د3/190) به حکایتی اشاره میکند که مردی تحت تأثیر القای شیطانی از دعا کردن باز ایستاد: آن یکی الله مـیگفتـی شبـی تا که شیرین میشد از ذکرش لبی گفت شیطان آخر ای بسیار گو ایــن هـمـه الله را لبیـــک کـــو؟ و چون تحت تأثیر این وسوسه قرار گرفت، به او چنین خطاب شد که: گفت هین از ذکر چون وامانـدهای چون پشیمانی از آن کش خواندهای گـفت لبیـکم نمـیآیــد جــواب زان همـی تـرسـم که باشـم رد باب گـفت آن الله تـو لبـیک مـاسـت و آن نیاز و درد و سوزت پیک ماست حیـلههـا و چـارهجـویـیهـای تـو جـذب مـا بـود و گـشاد ایـن پای تو ترس و عشق تو کمند لطف مـاست زیـر هـر یـا رب تـو لبیــکهــاست جان جاهل زین دعا جز دور نیست زانـکه یا رب گفتنـش دستـور نیست بر دهان و بر لبش فقل است و بنـد تـا ننــالــد بـا خــدا وقــت گـزنـد داد مر فرعـون را صـد مـلک و مـال تـا بـکـرد او دعــوی عــز جـــــلال در همـه عمـرش نـدیـد او درد سـر تـا ننـالـد سـوی حـق آن بـد گــهـر در دعای ابوحمزه ثمالی از زبان امام سجاد(ع) (8، ص:266) در سحرهای ماه رمضان، همین زیبایی جلوهگری میکند و حضرت چنین با خدا نجوا میکند که: خدایا چه شده است که هرگاه با خود میگویم که آماده نماز شدهام و میخواهم با تو نجوا کنم و در پیشگاه تو بایستم، حالت خواب آلودگی بر من عارض میشود و در ادامه میفرماید: "و هر گاه با خود میگویم که میخواهم که درون را اصلاح کنم و به مجالس توبه بروم مشکلی پیش میآید که قدمهای من میلغزد."