تاریخ ذوالقرنین متنی مهم درباره صدر تاریخ قاجاریه و میرزا فضل الله خاوری شیرازی Introduction and review

"همین قصیده توانائی ادبی و ذوق و طبع لطیف شاعرانه و ادیبانۀ او را نشان می‌دهد و در همان حال حکایت از معرفت او به اصول و مبادی عرفان نظری دارد: {Sزهی رزاق انس و جان زهی خلاق جان بخشا# خداوند خداوندان جهان‌بان و جهان‌آرا# خمار از اوست در سرها،نشاط از اوست در دلها# هم او مینا هم او ساغر هم او ساقی هم او صهبا# تقاضای نظام این شد که تلخی زاید از حنظل# تمنای قوام این شد که زردی زاید از صفرا# وگرنه دارد این قدرت که آرد زرد گل سوری# وگرنه دارد این شوکت که بخشد خاربن خرما# ز لطفش هر دلی خرم ز فیضی هر تنی راضی# براهش هرکسی پویان به ذکرش هر لبی گویا# همه خواهان یک مقصد همه جویای یک منزل# یکی عارف یکی عامی یکی مؤمن یکی ترسا# همه آفاق یک جنبش همه آیات یک قدرت# یکی هندی یکی رومی یکی زشت و یکی زیبا# مثالی لبت و خواندش عالم ارواح در پنهان# خیالی پخت و گفتش عالم اجسام در پیدا# معلق کرد بی‌بنیان سپهری مجمع ارکان# مطبق ساخت بی‌آلت زمینی متصل اجرا# نخستین گوهری کامد طفیلش عالم و آدم# نسختین خلقی کآمد مراد از آدم و حواS} {Sبود ذات شریف شهریار خطۀ امکان# بود نور وجود شهسوار عرضۀ لولا# محمد زبدۀ امکان حبیب حضرت یزدان# کفیل رزق انس و جان وکیل خالق یکتا13S} نگارش فرمان‌های خاصه برای فتحعلی شاه،در شرایطی که دربار تهران از وجود ادیبان بزرگی چون میرزا بزرگ خالی بود و قائم‌مقام دوم نیز در خدمت عباس میرزا،طبعا شاه را متوجه توانایی‌های ادبی خاوری شیرازی کرد."