Abstract:
عصر کنونی،عصر بحرانها و چالشهای بنیانافکن است.بشر امروز برای رسیدن به تعادل روانی و موفقیت در روابط فردی و اجتماعی چارهای جز رویآوری،به اخلاق و تربیت اخلاقی ندارد.امروزه رویکرد اخلاقی به منزلهء یکی از مهمترین رویکردها در قلمرو برنامهریزی درسی به شمار میرود.در این رویکرد،برنامههای درسی ابزاری مؤثر در رشد و توسعهء فضایل اخلاقی و مهارتهای اجتماعی در فراگیران است و آنان را برای برخورد مناسب با مسائل و موضوعات جدید آماده میسازد.هدف این مقاله،بررسی رویکردهای اخلاقی و ارائهء عناصر اصلی دیدگاه اخلاقمدار در برنامهء درسی است. باید آموزش اخلاق به منزلهء یک درس در برنامه درسی یا در ارتباط با دروس دیگر توسط دستاندرکاران تربیتی،بهویژه معلمان،مورد توجه قرار گیرد.برای تربیت اخلاقی میتوان سه بعد شناختی،عاطفی و عملی در نظر گرفت.در این ابعاد،تواناییها و قابلیتهایی از حیث دانش،گرایش و عمل در فرد پدید میآید.
Machine summary:
"92با توجه به رویکردهای تربیت اخلاقی،ابعاد اصلی دیدگاه برنامه درسی اخلاق محور بدین شرح میباشد: آرمانهای تربیتی:پرورش منش و استدلال اخلاقی و همچنین مهارتهای اجتماعی؛ تلقی نسبت به یادگیرنده:به یادگیرنده به منزله فردی نگریسته میشود که در صورت فراهم بودن شرایط،میتواند استعداد عقلانی خود را در برخورد با مسائل اخلاقی،از طریق استدلال اخلاقی به کار گیرد.
نقش معلم -معلم باید درک و فهم عمیقی از مسائل اخلاقی داشته باشد؛ -معلم با رفتار عملی خود برای درونی ساختن ارزشها در دانشآموزان میکوشد؛ -فعالیتهای فوق برنامه و خارج از مدرسه مانند بازدید از مراکز خیریه و کمک به آنها برای پرورش اخلاق نوعدوستی انجام میدهد؛ -معلم باید به منزلهء مسئول،تسهیلکننده و مربی انجام وظیفه کند تا کارشناس امور اخلاقی؛ -فرصتهایی را در اختیار دانشآموزان قرار میدهد تا دربارهء انتخابها و اعمال خویش فکر کنند؛ -برنامههایی برای بهبود روابط بینفردی از قبیل مهارتهای کلامی و غیر کلامی،مهارت گوش دادن و همچنین آموزش جرئتورزی،اعتماد به نفس و پرورش حس احترام و قدرشناسی در دانشآموزان تنظیم میکند؛ -برای عملی کردن آموختههای اخلاقی دانشآموزان برنامهریزی میکند.
زندگی و رفتارهای اخلاقی بزرگسالان و معلمانی که برای آنها الگو هستند،باید در قالب داستان،فیلم و رسانههای جذاب به آنها ارائه گردد؛برای دانشآموزان زمینه مناسب برای انجام و تشویق رفتارهای عادلانه در کلاس و یا خارج از کلاس درس فراهم شود؛باید به آموزش معلمان و تأکید بر استفاده از نکات اخلاقی حین تدریس دروس مختلف به منزلهء یک امر مهم پرداخته شود؛ خصوصیات روح فلسفی در میان کودکان از طریق آشنایی معلمان با ریشههای فلسفی ارزشها و چگونگی عملیاتی کردن آن در فراگیران،گسترش یابد؛ دستاندرکاران مدارس باید نقاط قوت و ضعف را تشخیص داده و راهبردهای مختلف را برای بالا بردن آگاهی،پرورش درک و تفکر و سپس تشویق رفتار به وجود آورد."