Abstract:
چندی پیش آقای سید محمد خاتمی، ریاست محترم جمهوری در جمع شماری از دانشگاهیان و فرهیختگان کشور تاجیکستان در باب زبان و ادب فارسی و تاثیر و تاثر آن در تاجیکستان،سخنان ارزشمندی بیان کردند که متن کامل آن در اینجا تقدیم خوانندگان گرامی میشود.
Machine summary:
"نمایندهء والای این زبان رودکی است که نظر خود را دربارهء اندیشه و دانش چنین بیان میکند: تا جهان بود از سر آدم فراز کس نبود از راز دانش بینیاز مردمان بخرد اندر هر زمان راز دانش را به هرگونه زبان گرد کردند و گرامی داشتند تا به سنگ اندر همی بنگاشتند دانش اندر دل چراغ روشن است وز همه بد بر تن تو جوشن است یعنی از طریق زبان فارسی و با زبان فارسی جوهر و گوهر عظمت انسان که دانش و آگاهی است،به جهان تبلیغ شده و زبان فارسی جان مایهء فرهنگ غنی تاجیکستان است.
تاجیکستان از کانونهای جوشان و درخشان زبان و ادب فارسی است و این شعر بلند و کمال خجندی دربارهء زیباییها و تواناییهای زبان فارسی است: این همه مشک در همه چین نیست وین همه عطر در ریاحین نیست این همه شمهای زان سر زلف گرچه فکری درازتر زین نیست پرسش و سؤال مهم این است که باوجوداین فرهنگ و سابقهء درخشان،چرا در میان ما فارسی زبانان،امروز از شکوه و عظمت دیرین خبری نیست؟چرا ما که روزی ولی نعمت جهان در عرصهء دانش،اندیشه و ادب و هنر بودیم،امروز به جایی رسیدهایم که حتی از مصرف کالاهای ساخته شدهء دیگران نیز ناتوانیم؟ راز و رمز آن چیست؟و دلیل این واپس ماندگی کجاست و برای جبران آن عقبماندگی و تجدید عهد عظمت گذشته چه باید کرد؟ (به تصویر صفحه مراجعه شود) بدون تردید راز و رمز آن بزرگی و این محرومیت را باید در آیین و ادب و هنر سرزمینهای فارسی زبانان دانست و باید آن راز و رمز بزرگی را زنده کرد،به علاوهء شناخت زمان و استفاده از امکاناتی که در زمان امروز برای بشر امروز وجود دارد."