Abstract:
<P>قرآن کریم معجزهء جاودان پیامبر(ص)است که در آن هیچگونه کژی و دگرگونی روی نداده و دستخوش تحریف نشده است.در آیات و عبارات آن هیچگونه اختلاف و تناقضی دیده نمیشود،ازاینروست که هدایتگر جهانیان خوانده شده است.با این وصف،عدهای باانگیزههای مختلف و بعضا به جهت مخالفت و جلوگیری از توسعه و گسترش اسلام،درصدد برآمدهاند تا در قداست و الهی بودن این کلام الهی خدشه نمایند و با این هدف،شبههء موهوم و بیاساس وجود تناقض در قرآن را مطرح نمودهاند.نیز جمعی دیگر هرچند مانند گروه اول دارایانگیزه ستیزهجویی و مخالفت با اسلام نبودهاند،اما به سبب عدم آشنایی با کلام عرب،اسلوب و شیوههای متنوع بیانی، خصوصا عدم توجه آنان به کاربرد مجاز لغوی،مجاز عقلی،عام و خاص،مطلق و مقید، مشاکله و نظایر آن،گرفتار تو هم تناقض در قرآن گردیدهاند.گرچه مخالفان اسلام کوشیدهاند آیات قرآن را متناقض جلوه دهند،اما در این مورد توفیقی کسب ننمودهاند، چرا که آنان دلیل واضح و روشنی ارائه نکرده و دلیلشان تنها،ادعای موهوم و بیاساس آنهاست.با تدبر و تفکر در قرآن معلوم میگردد که در هیچجای قرآن،دو آیهء متناقض و یا متعارض باهم دیده نمیشود.اشتباه این عده به خاطر عدم آشنایی آنان با اسالیب کلام عرب و عدم فراهم آوردن مقدمات و دانشهای علمی جهت فهم و تفسیر آیات قرآن بوده است که با اتخاذ و به کارگیری روشهای صحیح در راه فهم آیات و با تدبر و تفکر در این کلام الهی،واهی بودن ادعاهای آنان ثابت میگردد.</P>
Machine summary:
"1-کوششهای دانشوران مسلمان در دفاع از قرآن دانشمندان مسلمان با آنکه خود به عدم وجود تناقض در قرآن اعتقاد راسخ داشتند و کلام الهی را عاری و منزه از اختلاف دانستهاند،درعینحال برای صیانت از حریم قدسی قرآن و برملا نمودن و ابطال شبهات معاندان که سعی در قدح و طعن کلام الهی داشتهاند،کتابهایی را در رد شبهات مطروحه و نقض کوششهای آنان نوشتهاند که از آنها به ترتیب تاریخ تألیف در ذیل یاد مینمائیم: به نظر میرسد اولین کسی که اقدام به تألیف کتاب در این زمینه نموده است،ابو علی محمد بن مستنیر-معروف به قطرب نحوی-(د 602 ق)است که در اینکم حرفباره،کتاب خود را با عنوان الرد علی الملحدین فی تشابه القرآن نگاشته است(حاجی خلیفه،938/1)که پس از وی احمد بن حنبل(د 142 ق)کتاب خود را موسوم به الرد علی الزنادقه و الجهمیة فیما شکوا فیه من مشتبه القرآن و تاولوه علی غیرتأویله به رشته تحریر درآورده است (سزگین،322/3).
در اینکم حرفباره ما انکار نمیکنیم که پرسش پیرامون قرآن جهت فهم و روشن شدن مراد آیات از دیرباز در عصر پیامبر(ص)آغاز شده و بعضی از آیات،خصوصا آیاتی که اصطلاح«متشابهات»به آن اطلاق میشود،نوعی از جدل را برانگیخته است و لیکن این سؤال به ذهن خطور میکند که چه چیزی موجب گردیده که محمد یوسف موسی گمان کند اولینبار مسألهء تناقض در قرآن کریم در زمان پیامبر(ص)مطرح گردیده است و کسانی بودهاند که از آن زمان متوجه تعارض آیات با یکدیگر در مسألهء جبر و اختیار شدهاند؟!چنین به نظر میرسد که موسی در بیان این نظر به روایتی که ابن سعد(د 032 ق)در طبقات آورده است،استناد نموده و چه بسا در این استنباط تحت تأثیر نظر گلدزیهر(د 1291 م)بوده باشد که البته او نیز به همین روایت ابن سعد استناد کرده است."