ادراک گروه های قومی از تصاویر رسانه ای خود Journal Article

سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان فراگیر ترین و پرمخاطب ترین رسانه کشور، نقش بسزایی در پروراندن شناخت و درک مردم از گروه های قومی و تعریف روابط میان گروهی در کشور برعهده دارد. شواهد پژوهشی نشان می دهد که اقوام ایرانی، تصاویر پخش شده از سیما درباره خود را چندان مطلوب نمی یابند. برای فهم عمیق تر درک خود اعضای گروه های قومی، یک رشته مصاحبه نیمه متمرکز در میان افرادی از این گروه ها، که در تهران به کار یا تحصیل اشتغال دارند، صورت گرفت. همان طور که انتظار می رفت، آنها از بازنمایی هایی که از ایشان در سریال ها و فیلم های تلویزیونی ارائه می شود، ناخرسندند. افراد مصاحبه شده از شبکه های سراسری انتقاد دارند و چنین می پندارند که در این شبکه ها به اندازه کافی نقش ندارند و اگر هم نشان داده می شوند، اغلب چهره های تحریف شده ای از آنان به نمایش درمی آید. آنها بر این باورند که در بسیاری از مواقع از آنان، برحسب ویژ گی های منسوب به قومشان در گفتمان عامیانه، تصویرهای قالبی نشان داده می شوند. بیشتر افراد مصاحبه شده بر این باورند که فیلم های نشان داده شده در تلویزیون، از اعضای گروه های قومی در چهر ه های اصلی استفاده نمی کنند و معمولا نقش های حاشیه ای را به آنها محول می نمایند. به اعتقاد مصاحبه شوندگان، گستردگی بازنمایی های مذکور از یک سو ناشی از بی اطلاعی تهیه کنندگان برنامه های تلویزیونی و یا نگرش های پیشداورانه آنها نسبت به خرده فرهنگ های قومی است و از سوی دیگر، ریشه در برخی سیاست های گذشته دارد که به حضور و سهم گروه های قومی در فرهنگ ملی بهای لازم را نمی دهد.

"تصاویر رسانه‌ای از گروه‌های قومی،فارغ از اینکه با چه نیتی ساخته و پرداخته می‌شوندیا از طریق چه سازوکارهایی پدید می‌آیند،از دو طریق بر تجربۀ زیستۀ اعضای گروه‌های(1) Billings and Tyler Eastman (2) Chiricos and Eschholz (3) Multiculturalism (4) Mahtani (5) Madianou &%00422AFTG004G% قومی تأثیر می‌گذارند:نخست،از طریق اشاعۀ باورها و نگرش‌های خاصی در میان مردم درقبال گروه‌های قومی؛دوم،از طریق ایجاد فضاهایی که در آن اعضای گروه‌های قومی خودرا تعریف و بازتعریف می‌کنند و در واکنش به گفتمان‌های غالب هویت‌های اجتماعی خود رابرسازند. (2) Probes (3) Airtime می‌دهیم:(1)چهره‌های بازنمایی شده از خود را چگونه توصیف می‌کنند،(2)چه تفاوتی میاناین بازنمایی‌ها و چهرۀ«واقعی»خود(یعنی آنچه که خود دربارۀ گروه قومی‌شان می‌پندارند)می‌بینند،(3)تلویزیون محلی خود را که به زبان آنها برنامه پخش می‌کند چگونه ارزیابی می‌کنند،و(4)چه تحلیلی از چرایی بازنمایی‌های تلویزیونی به‌گونه‌ای که ادراک کرده‌اند دارند؟ هره‌های بازنمایی شده از خود را چگونه توصیف می‌کنند؟ کم بازنمایی یا صرفا توجه به آنان در اخبار به سبب حضور یک شخصیت سیاسی در منطقهسکونت آنان و تصویرسازی از گروه‌های قومی در نقش‌های حاشیه‌ای،از جمله مضامینیبود که در مصاحبه‌ها مشاهده می‌شد. اما نفس وجود چنین برداشت‌هایی، نشان می‌دهد که موضوع بازنمایی رسانه‌ای از فرهنگ و هویت اقوام ایرانی برای بسیاری ازمخاطبان،به ویژه مخاطبان تحصیل کرده،موضوعی با اهمیت تلقی می‌شود،به‌گونه‌ای که آنان راگاه به این اندیشه می‌اندازد که گویی سیاستی در کار است تا از آنان،به قول یک مصاحبه شده،«سلب صلاحیت»شود. دراین تحقیق با این مفروض آغاز کردیم که فارغ از عملکرد واقعی صدا و سیما و تلاش‌هاییکه برای بهبود برنامه‌سازی دربارۀ اقوام ایرانی صورت می‌گیرد،ادراک خود اعضای گروه‌هایقومی،که مخاطب برنامه‌های تلویزیونی‌اند،و بازنمایی‌های اجتماعات خود را مشاهده می‌کنندبسیار مهم است و مبنای داوری آنها دربارۀ عملکرد رسانۀ مذکور و نیز سیاست‌های حاکم برآن قرار دارد."