Abstract:
هدف پژوهش حاضر، پیشنهاد مدلی از پیشایندها و پیامدهای مهم گذشت در ازدواج، به منظور شناخت بهتر و کامل تر مفهوم گذشت بود. این مدل نقش اسنادهای علی و مسوولیت پذیری، کیفیت رابطه زناشویی، همدلی و اعتقادات مذهبی در افزایش گذشت زوجین و تاثیر گذشت بر افزایش سلامت روانی و کاهش خشم آنها را بررسی کرد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 245 نفر مرد و 247 نفر زن را شامل می شد که از میان والدین دانش آموزان دبیرستانی شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش مقیاس گذشت صفت (TFS)، مقیاس اسناد ارتباطی (RAM)، شاخص کیفیت ازدواج (QMI)، مقیاس صفات همدلی باتسون (BEA)، خرده مقیاس نگرش مذهبی، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ(ENRICH) ، پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ) و خرده مقیاس خشم فهرست تجدید نظر شده علایم روانی R-90SCL را شامل می شود. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و بر اساس نرم افزار AMOS ویرایش 7 استفاده شد. مدل ارزیابی شده شاخص های برازندگی خوبی داشت. بر اساس نتایج مدل تحلیل مسیر کیفیت مثبت زناشویی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق اسنادهای علی و مسوولیت پذیری، گذشت را افزایش می دهد. اسنادهای علی نیز به صورت غیرمستقیم و از طریق اسنادهای مسوولیت و همدلی گذشت را ارتقا می دهد. اسنادهای مسوولیت نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم به واسطه همدلی گذشت را افزایش می دهد. همدلی نیز به صورت مستقیم گذشت را افزایش می دهد. نگرش های مذهبی نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق اسنادهای مسوولیت گذشت را ارتقا می دهد. گذشت نیز افزایش سلامت روانی و کاهش پرخاشگری در میان همسران را باعث می شود. درباره مضامین درمانی و آموزشی نتایج و مدل ارایه شده در پژوهش حاضر به تفصیل بحث شده است.
Machine summary:
"ابزارهای استفاده شده در این پژوهش مقیاس گذشت صفت (TFS) مقیاس اسناد ارتباطی (RAM) ،شاخص کیفیت ازدواج (QMI) ،مقیاسصفات همدلی باتسون (BEA) ،خردهمقیاس نگرش مذهبی،پرسشنامهرضایت زناشویی انریچ (ENRICH) ،پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) وخردهمقیاس خشم فهرست تجدید نظرشدۀ علائم روانی SCL9-R راشامل میشود.
با توجه به نتایج پژوهشهای مختلف دربارۀ نقش اسنادها،کیفیت رابطۀ زناشویی،همدلیو اعتقادات مذهبی در افزایش تواناییهای زوجین برای بخشیدن دیگران و تأثیر گذشت برافزایش سلامت روانی و کاهش خشم در روابط زوجین،به ویژه با توجه به مدل نظری کهفینچام و همکاران(2002)ارائه کردهاند،یک مدل مفهومی طراحی و با استفاده از روشتحلیل مسیر بررسی شد.
در پژوهش حاضر ضریب اعتبار سازه این مقیاس با همبستهکردن آن با 10 سؤال مربوط به خرده مقیاس ارتباطات در پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ6 ENRICH)) برای بعد علی و بعد مسئولیتپذیری به ترتیب 0/422- r و 0/589 r محاسبه شدکه این ضرایب در سطح 0/001< P معنیدار است.
همچنین با توجه به اینکه درادبیات پژوهش بین اسنادهای ارتباطی و ارتباطات زناشویی زوجین و نیز بین کیفیت زناشوییو رضایت زناشویی همبستگی وجود دارد،لذا برای بررسی روایی سازه مقیاس اسنادهایارتباطی و کیفیت زناشویی(دو متغیر اصلی دیگر پژوهش)به ترتیب از دو خرده مقیاسرضایت زناشویی و ارتباطات پرسشنامه انریچ استفاده شده است.
نتایج ارزیابی مدل تحلیل مسیر دربارۀ تأثیر غیر مستقیم اسناد علی بر گذشت از طریق تأثیربر همدلی تأیید نشد که با مطالعات مککلوگ،اکسلاین و بامیستر(1998)؛و ورثینگتون ووات(1999)هماهنگ نیست،ولی با نتایج فینچام و همکاران(2002)مشابه بود.
Interpersonal forgiving in close relationships,Journal of Personality and Social Psychology,73,321-336.
Victim and Offender accounts of interpersonal conflict:Autobiograchical narratives of forgiveness and unforgiveness,Journal of Personality and Social Psychology,82,675-686."