Abstract:
یکی از مباحث مهم و اختلافی در بین اندیشمندان مسلمان، مساله ی عصمت پیامبران الهی و ائمه معصومین(علیهم السلام) بوده است. از جمله نویسندگانی که در این وادی پای نهاد و به خوبی این مطلب را اثبات کرد، عالم بزرگ شیعه، سید مرتضی علم الهدی بود که با نگارش کتاب «تنزیه الانبیاء و الائمه(علیه السلام)» به بسیاری از شبهاتی که درباره ی پیامبران الهی و ائمه معصومین مطرح می شد، پاسخ داد.
نوشتار حاضر که به بررسی توصیفی-تحلیلی کتاب «تنزیه الانبیاء و الائمه(علیه السلام)» می پردازد، ابتدا به بررسی اجمالی زندگی نامه، شخصیت علمی و دیدگاه های این اندیشمند شیعی در علوم مختلف اسلامی پرداخته می شود و در ادامه، پس از ذکر مباحث مقدمه ای؛ از جمله: انگیزه نگارش، صحت انتساب کتاب و زمان تالیف آن، به بررسی شیوه ی نگارش کتاب، ساختار پاسخ گویی ایشان به شبهات درباره ی عصمت پیامبران و ائمه(علیه السلام) و بررسی محتوایی این پاسخ ها می پردازیم.
Infallibility of Prophets and Imams is one of the important and controversial discussions amongst Muslim scholars. The prominent scholar of Shia، Sayyid Murtada `Alam al-Huda wrote a book under the title of Tanzih al-Anbiya wa al-A`immah in order to answer some dubious questions concerning the Infallibility of Prophets and Imams. The author of the present article makes a descriptive analysis of the above mentioned book. He first gives a brief account of Sayyid Murtada's life and personality as well as his views on a variety of Islamic sciences. After some introductory discussions such as motivation for writing، authenticity of attributing this book to Sayyid Murtada، date of compilation، he deals with his writing style and way of answering the dubious questions concerning the Infallibility of Prophets and Imams.
Machine summary:
) بررسی کتاب ارزشمند«تنزیه الانبیاء و الائمه(علیهم السلام» ارزش کتاب این کتاب اثری گرانبها،از عالم بزرگ شیعه سید مرتضی و کتابی قابل توجه برای دستیابی بهدیدگاه شیعه،دربارهی پیامبران و ائمه معصومین(علیها السلام)است و از زمان نگارش آن تا حال پیوسته موردتوجه علما و دانشمندان اسلامی قرار گرفته و بسیاری از تألیفات خود را با توجه به این کتابنگاشتهاند.
سید مرتضی در این کتاب به بررسی عصمتپیامبران و ائمه معصومین(علیها السلام)از دیدگاه شیعه پرداخته است.
سید مرتضی با نگارش این کتاب بهبسیاری از شبهاتی که دربارهی پیامبران الهی و ائمه معصومین(علیهم السلام)مطرح شده است،پاسخ داده وبا استدلالهای محکم عقلی و بیان منطقی خود هر منصفی را قانع نموده است.
در این بخش،به ذکر سه شعر پرداخته است:در دو موضع(صفحات 233 و 246)شعر را برای ایراد و تقویت اشکال مطرح کرده وسپس به آن جواب داده و شعری را نیز در ذکر داستان قیام حسینی(علیه السلام)نقل نموده است.
ابتدا به ذکرآیاتی که شبههی عدم عصمت ایشان را به ذهن متبادر میکند،پرداخته و سپس از روایاتی که به آنحضرت منسوب شده و دربردارندهی شبههای است،سخن به میان آورده که سید مرتضی،به تأویل،توضیح و یا رد آنها همت گمارده است؛در واقع،این دستهی روایات باعث پدید آمدن شبههی عدمعصمت پیامبر اسلام نیست؛بلکه ملزم شدن به معنای ظاهری آنها،موجب نسبت ظلم به خدا و یاقایل به جسمانی بودن خدا میشود و برخی دیگر نیز با ادله عقلی ناسازگار است؛از جمله: «أن رسول الله ص قال إن ابراهیم علیه السلام ما کذب متعمدا قط إلا ثلاث مرات کلهن یجادل بهن عن دینه قوله إنی سقیم...