Abstract:
آمیخته شدن مهدویت با تارو پود زندگی شیعیان و راسخ شدن اعتقاد به مهدی آخرالزمان، معلول اهتمام گستردة امامان معصوم( به مهدویت میباشد. شناخت روایات صحیح مهدویت، ما را در آشنایی با این مفهوم اساسی و محوری یاری میکند. «مفضل بن عمر» از راویانی است که روایات فراوانی را به ویژه در حوزه مهدویت از امام صادق( نقل کرده است. افزون بر اهمیتی که بر بازشناسی راویان مترتب است، شناخت مفضل بن عمر از دوجهت ضروری است: از یک سو به سبب کثرت روایات او و از جانب دیگر طعنهایی که بر او وارد شده است. این ناسازی و فراز و فرودهای آنی، مسیر مطالعه و بررسی شخصیت وی را ناموزون ساخته است. رویکردها و داوریهای ناهمگون از او در کتب رجالی، راقم این سطور را بر آن داشت تا در صدد زدودن غبار ابهام و بسا اتهام از وی باشد.
Machine summary:
"از جملة این کوششها میتوان به ابوعلی محمدبن اسماعیل مازندرانی در کتاب منتهی المقال 9 ، ملاعلی علیاری تبریزی در بهجة الآمال فی شرح زبدة المقال 10 ، مرحوم ابن غضایری درباره او میگوید: «المفضل بن عمر الجعفی ابوعبدالله ضعیف، متهافت، مرتفع القول، خطابی، و قد زید علی شیء کثیر و حمل الغلاة فی حدیثه حملا عظیما و لا یجوز ان یکتب حدیثه» (رجال ابن غضایری (الضعفاء)، ش117، ص87، قم، دارالحدیث، 1380ش) ابن داوود درباره وی این گونه میگوید: «مفضل بن عمر، ضعیف، متهافت، خطابی» (ابن داوود حلی، کتاب الرجال، جزء الثانی، باب المیم، قم، منشورات الرضی، 1392ق) نجاشی درباره او این گونه میگوید: «ابوعبدالله و قیل ابومحمد، الجعفی، کوفی، فاسد المذهب، مضطرب الروایه، لا یعبابه و قیل انه کان خطابیا و قد ذکرت له مصنفات لا یعول علیها» (رجال نجاشی، ش1112، ص416).
1 طبیعی است که تواتر معنوی این اخبار، ما را از بررسی سندی بی نیاز میکند؛ برای نمونه، تعدادی از روایاتی را که در مدح او است، نقل میکنیم: محمد بن مسعود قال: حدثنی عبدالله بن خلف قال: حدثنا علی بن حسان الواسطی قال: حدثنی موسی بن بکیر قال: سمعت ابا الحسن یقول لما اتاه موت المفضل بن عمر قال: رحمه الله کان الوالد بعد الوالد اما انه قداستراح.
مرحوم شیخ علی نمازی در کتاب مستدرکات علم الرجال دربارة این روایت میگوید: از روایات صادره از مفضل خبری است که به الأهلیلجة شهرت یافته است؛ روایتی با مضامین عالی و مفصل، متن این روایت بهترین گواه بر صدور آن از امام است."