Abstract:
تحقیق و پژوهش درباره خاطره نویسی و خاطره نگاشته ها، از نظر ویژگی های ادبی در این آثار، به معیارهای ادب شناختی در ادبیات تاریخی مربوط می شود.
زبان و آرایه های ادبی در خاطره نگاشته ها، آنها را به سمت یک اثر ادبی سوق می دهد. ازسوی دیگر، خاطرات یکی از منابع کشف حقایق تاریخی است؛ یعنی ویژگی های ادبی و تاریخی را با هم دارد. از این رو، خاطره نویسی، گونه مستقلی از ادبیات تاریخی به شمار می آید که باعث تقویت و گسترش انواع ادبی در زبان فارسی شده است. رابطه زندگی نامه و خاطره نگاشته و همچنین رابطه سفرنامه و خاطره نگاشته، رابطه عموم و خصوص است. در ادبیات فارسی اگر نویسنده خاطرات و زندگی نامه ها ذوق ادبی داشته باشد، اثر او به صورت یک نوع ادبی مستقل درمی آید که شایسته توجه است، مانند کتاب شرح زندگی من اثر عبدالله مستوفی. بیشتر خاطره نگاشته ها به زبانی ساده، روان و تا حدودی خودمانی و نزدیک به زبان محاوره نوشته شده اند. متاسفانه هیچ گونه قانون و معیار و چارچوب معینی برای نگارش خاطرات وجود ندارد و این مساله کار سنجش و ارزیابی آنها را مشکل کرده است.
Machine summary:
"بسیاری از آثار تاریخی-با توجه به تعریف یاد شده-بهطور مثال کتیبهها(مانندبیستون)،کوهنگاریها و برخی از اشیای تاریخی هم در زمرۀ ادبیات خاطرهنویسی به شمار میآیند،زیرا این آثار با آگاهی خلق شدهاند و به شرح حادثهها و رویدادهایمهم میپردازند،زمان و مکان مشخص دارند و پدیدآورندگان آنها به قصد ماندگارکردن یاد یا عبرت دیگران،این آثار را به وجود آوردهاند.
-زندگینامه به دلیل وسعت زیاد مطالب و رویدادها،جلوگیری از خستگی وملال خواننده و حتی فراموشی جزییات برخی حوادث در گذر زمان یا نبودن منبعموثق برای بیان جزییات رویدادها(در زندگینامههایی که به وسیلۀ فرد دیگرینوشته شده است)؛بیشتر حالت و قالب گزارشگونه به خود میگیرد،درصورتیکهدر خاطرهنگاشتهها جزییات بیشتر و دقیقتر بیان میشود.
در این دوره کتابهای مشتمل بر خاطره به چند دسته تقسیم میشوند: 1-تذکرهها مانند لباب الالباب عوفی 2-سفرنامه و سیاحتنامهها مانند سفرنامه ناصرخسرو 3-شرح احوال یا زندگینامهها مانند اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابو سعید ابو الخیر 4-اعترافنامهها مانند المنقذ من الضلال امام محمد غزالی 5-کتابهای تاریخی مانند تاریخ بیهقی 6-منشآت،مقامات و سایر آثار ادبی مانند منشآت قائم مقام فراهانی و گلستانسعدی که 47 حکایت آن خاطرات خود سعدی است.
امید است با توجه بیشتر به اینگونه ادبی،شیوهها و معیارهای تعریف شده ومناسبی-مانند معیار و شیوهها که برای رمان و داستانهای کوتاه و بلند پدید آمدهاست-به وجود آید تا تحریف حقایق و آسیبهای خاطرات به حداقل برسد و آثارمعتبری از نظر تاریخی و ادبی پدید آید."