Abstract:
مقاله «تشیع و قرآن» اثر مستشرق یهودی «بارآشر» است، که با تأکید بر برخی اقوال ناصواب و برجسته نمودن بعضی از فرقههای نادر و حتی مطرود شیعه، درصدد ارائه تصویری غیرواقعی از نگاه شیعه پیرامون قرآن کریم میباشد. مقاله مزبور در دایرةالمعارف قرآن (لیدن) منتشر شده که یکی از دایرةالمعارفهای برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم است و مطالب آن در سراسر جهان مورد رجوع و استناد قرار میگیرد.نوشتار پیش رو ضمن اشاره به محتوای مقاله مذکور، نظریات ناصواب بارآشر درباره نگاه شیعه به قرآن را با استفاده از مصادر معتبر شیعی و استدلالهای متقن در بوته نقد قرار داده است. این مقاله در آغاز به معرفی سوابق علمی مؤلف پرداخته و در ادامه هر یک از بخشهای مقاله مذبور را به همراه ذکر موارد ناصواب آن به اختصار ارائه کرده و سپس نقد هر قسمت به صورت مجزا و با تکیه بر منابع مهمی که مؤلف از آنها استفاده چندانی ننموده را بیان کرده است.
Machine summary:
"مؤلف بعد از بیان این احادیث معتقد است که «مفسران اهل سنت، سنت نبوی را به عنوان ابزاری جهت تفسیر آیات قرآن لحاظ میکنند و در سنت شیعه، این اهل بیت پیامبر(ع) هستند که نقش مشابه را دارند؛ به عبارتی تنها از طریق وساطت ائمه(ع)، ظاهر و باطن معانی قرآنی بر مؤمنان آشکار شده است و باید گفت که در غیاب امام، وظیفه مفسرین رجوع به متن، حفظ احادیث و در دسترس قرار دادن آنها برای مؤمنان محدود شده است» (Jane Dammen, 2001, Vol5: p596).
نقد دیدگاه مؤلف در مورد «اصول و روشهای مفسران شیعه» نگارنده مقاله اگر چه پژوهشهای زیادی را در رابطه با قرآن و تفسیر و فرقههای شیعه انجام داده است ولی در این نوشته حق مطلب را به درستی ادا نکرده است، چه این که در کنار بعضی از مطالب صوابی که نقل میکند، بعضا ادعاهایی را ناظر به مفسران و قسمتی از مباحث قرآنی همچون قرائت مطرح مینماید که همخوانی لازم را ندارد و بسیار جای تأمل است.
اعتماد نمودن به منابع ضعیف از طرف دیگر مهمترین مستند نویسنده در اثبات ادعایش مبنی بر تحریف قرآن از دیدگاه شیعه، تفسیر مأثور عیاشی و تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) و کتاب فصل الخطاب محدث نوری محدود میشود که البته برای فردی مثل ایشان به عنوان یک محقق امری ناصواب است، چه این که بهتر بود نظرات فرقههای مختلف را به تفکیک مشخص میکرد و در مورد شیعه امامیه هم حق مطلب را ادا میکرد."