Abstract:
تعامل ورزش و سیاست در عصر جدید به یکی از موضوعات مهم تبدیل شده است و حکومت ها می-کوشند تا ازظرفیت های آن به بهانه هایی مختلف بهره گیرند. مهم ترین کارویژه سیاسی ورزش به ویژه ورزش فوتبال کنترل و جهت دهی به افکار عمومی، نشان دادن چهره ای کارآمد از دولت و در نهایت ملت سازی است. اما فوتبال تنها مورد استفاده دولت های ملی نبوده بلکه گروه های اقلیت و اقوام نیز می کوشند تا از پتانسیل بالای این ورزش در جهت نشان دادن مخالفت خود با دولت ها و یا تقویت همگرایی قومی خود بهره بگیرند. دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در مواردی از ظرفیت فوتبال ملی برای تقویت همگرایی و هویت ملی بهره گرفته است. این مقاله می کوشد تا تحلیلی نظری بر رابطه ورزش و سیاست ارایه نماید و در پایان تیم تراکتورسازی را بر اساس برخی شعارها و گفتارهای هواداران سیاسی-ورزشی آن بررسی نماید و برآنیم که جریان نژادگرای پان ترک درصدد بهره گیری از فوتبال باشگاهی در جهت ایجاد تعریفی از هویت آذری به مثابه «هویت مقاومت» است و آن را در مقابل هویت ملی ایرانی قرار می دهد.
Machine summary:
اگرچـه برخی ازفلاسفه سیاسی چون کارل اشمیت ،لاکلاووموفه (٢)قائل به تمـایزاتی بـین سیاست وامرسیاسی شده اندوبرای هریک ویژگی های مشخصی بیان داشته اندامـا به صورت کلی می توان گفت امرسیاسـی ١مفهـومی کـلان تـرازمفهـوم سیاسـت و دولت است وهمۀ آنهارادرخودجمع دارد.
به نظرمی رسدنگریستن به سیاسـت اززاویـه ای جامعـه شـناختی وتوجـه بـه برتری های دولت به عنوان مهم ترین بازیگرسیاسـی ـاجتمـاعی وادعـای آن بـرای اموری چون مدیریت عرصه عمومی ودرنهایت ملت سازی،واقع بینانه ترین رویکرد تحلیل سیاسی است .
(١٠) تحلیل ابعادسیاسی واجتماعی ورزش وبـه ویـژه ورزش هـای مهمـی چـون فوتبال طی یک دهه گذشته روبه فزونی بوده ورقابت های ورزشی تیم هـای ملـی وباشگاهی صرفارویارویی فکرهاوبدن هانیست بلکه ابعادسیاسـی ،اجتمـاعی و اقتصــادی چنــان اهمیــت یافتــه انــدکــه حکومــت هــابخشــی ازدســتگاه هــای مشروعیت سازی خودراهمانندرسانه هابدان اختصاص داده اندودرپـی آننـدتـا هردستاوردورزشی رابه پیروزی ملی وفرصتی سیاسی ـاقتصادی تبدیل کننـدو بدین وسیله خودرامشروع والبته کارآمدجلوه دهند.
(٢٤) بهره گیری ازفوتبال برای تقویت هویت ملی وخلـق «مـا»ی ملـی منحصـردر دولت هایی باشکاف های تاریخی نیست بلکـه بسـیاری ازکشـورهای اروپـایی کـه جمعیت آنهاطی یک سده اخیربه دلیل مهاجرت وحضوراقلیت های غیربـومی ١بـا تغییراتی روبه روشده ومسئله گره زدن این گـروههـای اقلیـت بـه مـتن جامعـه بـه معضلی جامعه شناختی تبدیل شده است .
جریان پان ترکیسم به دلیل آگاهی ازظرفیت های فوتبال درصددآن است تـااز این تیم به مثابه ابزاری برای مطرح سازی هویت آذری درایـران بـه عنـوان «هویـت مقاومت » (درمقابل هویت ملی )بهره بگیردورابطه «ما»ی آذری رابـا«مـا»ی ملـی رابطه ای ازجنس تضادمعرفی کند.