Abstract:
یکی از مباحث پیشینی و مهم حوزه حقوق کو دک بررسی معیار کودکی است؛ کودکی از چه
زمانی آغاز میگردد و در چه زمانی به پایان رسیده و طفل پا به عرصه بزرگسالی میگذارد. در
مورد شروع کودکی سه دیدگاه طرح و مورد تحلیل و برسی قرار گرفته و در حقوق ایران،
اسناد بینالمللی و حقوق برخی ا زکشورها به این موضوع پرداخته شده است؛ همچنین پایان
کودکی نیز در رویکردهای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است, سه دیدگاه در مورد
آغاز دوران طفولیت، قابل طرح است. اول اینکه کودکی از زمان تولد آغاز میگردد. رویکرد
دوم آنکه از زمانی که نطقه در رحم مادر منعقد و مستقر میشود؛ و در نهایت نظری دیگری قابل
طرح است که از زمانیکه جنین به مرحلهای از رشد میرسد که در صورت نولد قابلیت بقا و
ادامه حیات دارد؛ آغاز دوران کودکی است. در خصوص پایان کو دکی، اسناد بینالمللی و
حقوق بسیاری ا زکشورهای جهان سن هجده سالگی پیشبینی شده است؛ هرچند در برخی از
کشورها حداکثر سنی که به عنوان پایان دوران کو دکی در نظرگرفته شده, ۱۹ سال و ۲۱ سال
میباشد. در مقررات ایران بلوغ شرعی معیار پایان کودکی است، هر چند در برخی از مقررات
این متقاوت میباشد.
One of the a priori and important issues in the field of Children rights is study of childhood standard: when childhood begins and when it comes to an end and a child may be considered as an adult one. Concerning beginning of childhood, three views have been introduced and discussed. This point has been paid attention to in Iranian Law, international legal documents, and laws of some other countries. The end of childhood has been discussed from various perspectives as well. There are three views concerning beginning of childhood: according to the first one, childhood begins at birth; in the second approach, it begins at semen coagulation in mother's womb. Finally, according to the third view, when embryo grows sufficiently to survive if born, childhood begins. According to the international documents and laws of many countries of the world, childhood ends when one is 18 years old; in some other countries, the maximum age for childhood is 19 or 21 years. According to the Iranian laws, religious maturity is the standard of the end of childhood; though,in some rules, this standard is different.
Machine summary:
ماده 1 کنوانسیون مقرر میدارد: از نظر این کنوانسیون،منظور از کودک افراد انسانی زیر سن هجده سال است،مگر اینکه طبق قانون قابلاجرا درمورد کودک،سن بلوغ کمتر تشخیص داده شود )1 elcitrA,dlihC eht fo sthgiR eht no noitnevnoC(.
البته ممکن است گفته شود در حقوق برخی کشورها(بهویژه کشورهای غیراسلامی)،مبانی کنوانسیون براساس مفهوم رشد پایهریزی شده است و آنها برای پایان دوره کودکی مفهومی به نام بلوغ ندارند؛ بنابراین ترجمه مفهوم »ytritojaM« به بلوغ که در ماده کنوانسیون آمده است، نادرست است.
تعریف کودک در اسناد دیگری نیز بهچشم میخورد؛بنده 5 ماده 6«میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی»مصوب 1966 مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره مجازات اعدام تصریح میکند: حکم اعدام درمورد جرایم ارتکابی اشخاص کمتر از هجده سال صادر نمیشود و در مورد زنان باردار قابل اجرا نیست )lacitiloP dna liviC no tnanevoC lanoitanretnI 6 elcitraA,sthgiR(.
در اسناد بینالمللی دیگر نیز به سن پایان کودکی اشاره شده است؛برای نمونه، در بند(د)ماده 1 قرارداد تکمیلی منع بردگی و بردهفروشی مصوب 1962 در ژنو و ماده 2 کنوانسیون،بدترین شکل کار کودک و براساس نظر سازمان بهداشت جهانی،لفظ کودک به افرادی گفته میشود که سن آنها کمتر از هجده سال باشد (ایروانیان،1381،ص 53).
دراینجا نباید این نکته را از نظر دور داشت که شرایط مرح شده در موارد پیشگفته بدینصورت است که اگر طفل زنده متولد شود(در حقوق آلمان و سوئیس) یا پس از تولد قابلیت بقا داشته باشد(حقوق فرانسه و اسپانیا)،درواقع کشف میکنیم که حمل از لحظه انعقاد نطفه،دارای یکسری حقوق بوده است؛بهعبارت دیگر، جنین نیز دارای شخصیت حقوقی و برخوردار از حقوق است؛ولی بهصورت متزلزل و غیرمستقر و این تزلزل با تولد یا قابلیت بقا پس از تولد از میان رفته،مستقر میگردد.