Abstract:
بررسی روند تاریخی ماموریت های صلح بانی سازمان ملل متحد حاکی از بروز تحولی کمی و کیفی در این ماموریت ها در دو دهه اخیر است که از آن به عنوان سیر تحول ماموریت های صلح بانی این سازمان یاد می شود. این توسعه و تحول به تدریج شکل گرفته و از ماموریت های سنتی صلح بانی با وظیفه محدود نظارت بر آتش بس آن هم غالبا در درگیری های مسلحانه بین دولت ها (درگیری های بین المللی)، به ماموریت های پیچیده و چندوجهی با مشارکت واحدهای نظامـی، پلیس و نیروهای غیرنظامـی و بشردوستانـه که به طور عمده برای پاسخ به درگیری های مسلحانه داخلی (در نقطـه مقابـل درگیری های بین المللی) اعزام می شوند، تغییر ماهیت داده است. این تحول در واقع در پاسـخ به محیط بین المللی جدید شکل گرفته در دوران پس از خاتمه جنگ سرد و شرایط نوین حاکم بر درگیری ها و بحران های بین المللی صورت گرفته و اعـزام پرشمـار نیروهای صلح بان این سازمان به مناطق به شدت فقیر و آشوب زده به عنوان یکی از نتایج طبیعـی ایجاد محیط نوین بین المللی ارزیابی می گردد. البته در این زمینه یکی از نگرانی های مهم موجود در ارتباط با روند تحول کیفی و کمی ماموریت های صلح بانی سازمان ملل متحد، امکان تبدیل چنین سازوکاری به یک عنصر قدرتمند پشتیبانی کننده سیاست های تغییر رژیم در جهان توسط قدرت های غربی می باشد. مقالـه حاضـر کوشیده است با استفاده از اسناد و گزارش های سازمان ملل متحد، در قالب یک مقدمه، سه بخش و نتیجه گیری به بررسی مفهوم صلح بانی سازمان ملل متحد و سیر تحول آن بپردازد. بخش اول مقاله به بررسی مفهوم صلح بانی در چهار دوره زمانی مفروض پس از تاسیس سازمان ملل متحد، بخش دوم به بررسی تحول مفهوم صلح بانی و بخش سوم به آسیب شناسی ماموریت های صلح بانی سازمان ملل متحد اختصاص یافته است.
Machine summary:
"گزارش ابراهیمی ناکامیهای گذشته و حال صلحبانی را بررسی نمود و در این زمینه از جمله موارد زیر را مورد تأکید قرار داد: -دولتهای تأمینکننده نیرو،نیروهایی کاملا مجهز به مأموریتهای صلحبانی اعزام کنند، -در احکام مأموریتهای صلحبانی امکان اجرای ابتکارات نظامی(به کارگیری زور)در محیطهای خطرناک پیشبینی شود، -مفهوم بیطرفی بررسی و به گونهای باز تعری فشود تا به معنی تبعیت از اصول منشور ملل متحد و آن نوع از اهداف مأموریتی باشد که از این اصول و نه بیطرفی (به معنی عدم جانبداری از هیچ یک از طرفهای درگیری)در کل مدت انجام مأموریت ریشه میگیرند، -در وضعیتهای خطرناکی که در آن متجاوزین و قربانیان به روشنی از یکدیگر قابل شناسایی و تفکیک هستند،به کارگیری زور توسط صلحبانان نه تنها از نظر عملیاتی قابل توجیه است،بلکه آنان از نظر اخلاقی نیز موظف به چنین کاری میباشند.
در شرایطی که دولتهای غربی و طیف دولتهای همفکر و اقماری آنها ناخشنودی و انتقاد خود از اینکه سازمان ملل متحد به بهانه ضرورت پاسخگو بودنش نسبت به منافع و نگرانیهای اکثریت اعضای خود،در مقابل ایده اصلاحات مورد نیاز برای افزایش کارایی مأموریتهای صلحبانی مقاومت میکند را پنهان نمیسازند،در مقابل بخش قابل توجهی از کشورهای در حال توسعه به ویژه دولتهای عضو نهضت عدم تعهد بر این باورند که ضعف دبیر کل فعل سازمان ملل متحد سبب شده است تا قدرتهای غربی از طریق اعمال نفوذ بر دبیرخانه،بیش از گذشته در پیشبرد منویات و اهداف خاص خود در زمینه تقویت جایگاه به کارگیری زور در مأموریتهای صلحبانی توفیق حاصل کنند.
در این زمینه توجه به آخرین آمار مربوط به میزان مشارکت کشورهای غربی در امر تأمین نیروهای نظامی و پلیس برای مأموریتهای صلحبانی سازمان ملل متحد جالب توجه است: snoitarepO NU ot snoitubirtnoC eciloP dna yratiliM fo gniknaR,snoitaN detinU ,snoitarepO gnipeekecaeP fo tnemtrapeD,)1102 llirpA 03:tropeR fo htnoM( fdp."