Abstract:
به منظور بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه آداب و مهارت های زندگی فراتحلیلی در این زمینه برروی88 تحقیق که تا سال 1387 در مراکز آموزشی و پژوهشی استان تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی انجام شده بودند صورت گرفت.جهت انجام فراتحلیل از چک لیست محقق ساخته ای که در برگیرنده سه قسمت شناسنامه پژوهش ، کلیات پژوهش و نتایج و پیشنهادهای پژوهش بود استفاده گردید.چک لیست توسط دو ارزیاب اجرا شد و نتایج ارزیابی به وسیله ضریب پایایی بین ارزیابان مورد بررسی قرار گرفت. ضریب پایایی بین دو ارزیاب 97% به دست آمد.برخی از نتایج این فراتحلیل به قرار زیر است: اغلب پژوهش های مورد بررسی در این تحقیق بر روی نوجوانان و دانش آموزان عادی مقطع دبیرستان بوده و تعداد کمی نیز بر روی دانشگاهیان و دانش آموزان دوره راهنمایی انجام شده است. حدود 88 درصد تحقیقات مورد نظر در حوزه آداب و مهارت های زندگی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند ، در بین سال های 80 تا 87 انجام شده در صورتی که قبل از سال 74 هیچ پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است . در زمینه تکنیک تجزیه و تحلیل داده ها اغلب پژوهشگران از روش آزمون T گروه های مستقل برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش خود استفاده نموده اند . طبق بررسی های به عمل آمده از 88 پژوهش مورد بررسی در حوزه مهارت های زندگی و موضوعات مربوط به آن ، حدود 86 پرسشنامه گوناگون در زمینه مهارت های زندگی توسط پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفته است. از 88 پژوهش مورد بررسی ، در 72 پژوهش ، محقق دانشجوی کارشناسی ارشد بوده و 13 نمونه نیز اختصاص به طرح های پژوهشی داشته است و 3 پژوهشگر نیز برای دریافت رساله دکتری تخصصی خود موضوع مهارت های زتدگی را انتخاب کرده بودند . در ارتباط با محتوا، مهارت هایی چون بخشودگی، مدیریت کسب و کار در منزل (که در زمره مهارت های زندگی بومی قرار دارند) با کمترین فراوانی مواجه هستند. گرایش بیش از حد به تحقیقات کمی، تاکید بیش از حد بر استفاده از پرسشنامه و عدم استفاده مناسب از مصاحبه و مشاهده، عدم مشاهده یک مطالعه دقیق تطبیقی در این حوزه، گرایش بیش از حد بر مهارت های زندگی مورد نظر فرهنگ غرب و کم اعتنایی به مهارت های زندگی متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی، استفاده همزمان از فرضیه و سوال در بسیاری از تحقیقات، عدم دقت در روش های دقیق نمونه گیری و بسنده کردن به کمترین نمونه مورد نیاز، تمرکز انجام مطالعات بر روی دانش آموزان دبیرستانی و کم اعتنایی به دانش آموزان راهنمایی و بزرگسالان، تکه تکه کردن مهارت های زندگی و عدم توجه همزمان به مجموعه مهارت ها در مطالعات از جمله نقایص روش شناختی و محتوایی پژوهش های انجام شده در حوزه آداب و مهارت های زندگی است.
An analysis of 88 researches in the field of manners and life skills was done. Seventy-two of the researches were conducted by MA students، thirteen of them were research projects، and three of them were doctoral dissertations. All of the researches were conducted at the research and education centers of Tehran، Isfahan، and East Azerbaijan Provinces prior to 1387. Two evaluators made a checklist including the research indexes، research specifications، and the results and recommendations. The results were analyzed by a reliability coefficient، and that was determined as 97% between the evaluators. Some of the results of the meta-analysis are as follows:
Most of the researches analyzed in this study were conducted on teenagers and high school students، and only a few of them focused on university or middle school students. About 88% of the researches were conducted between the years 1380 and 1387، and there was no case of research before 1374.
Most of the researchers had used T-test to analyze the data of their researches. About 86 researches used questionnaires.
Out of 88 researches، 72 were conducted by MA students، 13 were research projects، and 3 of them were doctoral dissertations.
Topics such as forgiving، business management، and home care were less frequent.
Some deficiencies were identified in the methodology and content of the researches، including: excessive tendency towards quantitative research; excessive use of questionnaires and inattention to interview and observation; absence of precise، comparative researches; overemphasis on the western styles and skills and lack of attention to the skills commensurate with Iranian-Islamic culture; co-presence of hypothesis and question in most of the researches; inaccuracy in sampling methods and the use of small populations; excessive attention to high schools students and lack of attention to middle school students and adults; and the study of skills in isolation and inattention to them as
Machine summary:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج جدول 3 نشان می‌دهد که روش نمونه‌گیری در بیشتر تحقیق‌های بررسی شده در زمینه مهارت‌های زندگی از نوع نمونه‌گیری تصادفی و نمونه‌گیری خوشه‌ای بوده است و تعداد کمی از محققین کل جامعه آماری خود را مورد بررسی قرار داده‌اند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بر طبق داده‌های به دست آمده از جدول 5 بیشتر محققین فعال در زمینه موضوع مهارت‌های زندگی در پژوهش خود از پرسشنامه استفاده کرده‌اند و تعداد کمی یعنی حدود 3/84 درصد از آن‌ها تنها از منابع و مستندات موجود در این زمینه استفاده نموده‌اند.
ب)تقسیم‌بندی پژوهش‌های مورد بررسی در حیطه مهارت‌های زندگی بر حسب محتوایی: در این قسمت به بررسی 88 پژوهش انجام شده از لحاظ مبانی نظری،نتایج، راهکارها و قلمرو رشته‌ای آن‌ها پرداخته می‌شود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) داده‌های جدول 10 نشان می‌دهد که اغلب پژوهش‌های مورد بررسی قرار گرفته در این تحقیق در قلمرو روانشناسی بوده و فقط 5/4 درصد از آن‌ها در قلمرو پزشکی انجام شده‌اند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) داده‌های جدول 15 حاکی از آن است که محققین مورد نظر اغلب در زمینه آموزش و یا تاثیر مهارت‌های زندگی بر روی نوجوانان و یا دانش‌آموزان مقطع دبیرستان مطالعه نموده‌اند و بر روی کودکان استثنایی مقطع دبستان و سوادآموزان نهضت سوادآموزی تحقیقات کمتری در این حیطه انجام پذیرفته است."
(
, 
, 
)
