Abstract:
در این مقاله ، کوشش شده است تا دو ترجمه آغازین از ترجمه های قرآن با دو گویش مورد بررسی و مقایسه از نظر زبانی و واژگانی قرار گیرد. ترجمه اول، ترجمه قرآن قدس با گویش سیستانی و دیگر ترجمه قرآن پاک با گویش خراسانی، است. در هر دو ترجمه واژه های مشترک وجود دارد چرا که زبان دری زبان پایه و معیار بوده است اما در بعضی موارد می بینیم که در ترجمه واژه عربی قرآنی به زبان فارسی، گویش خاص منطقه دخیل است. در این مقاله 73 آیه از سوره بقره از ترجمه قرآن قدس و86 آیه از سوره بقره در ترجمه قرآن پاک مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتیجه اینکه واژه های خاص گویشی که دیگر در فارسی وجود ندارد در قرآن قدس و قرآن پاک تقریبا به یک اندازه است و البته با هم مشابهتی ندارند. تعـداد این واژه ها در قرآن قدس به 40 واژه می رسد دیگر و کلمات کهن که حدودا 113 واژه است به شکل های دیگر به دست ما رسیده است و بر اساس فرایند واجی، تغییر و تحول های واجی دارند. اما در قرآن پاک حدود 50 واژه گویشی کهن متروک می-بینیم و به غیر از واژه هـای عربی ساده ای که در آن وجود دارد، حدودا 300 واژه هست که با توجه به فرآیند واجی بعد از تغییر و تحول به دست ما رسیده-اند.
Machine summary:
در بعضی از این ترجمهها یا «ترجمه – تفسیرها» به حوزه زبانی خاصی توجه شده است مانند قرآن قدس که حوزه زبانی سیستان ، کرمان و گونه زبانی سیستانی است در حالی که ترجمه تفسیر طبری در حوزه ماوراء النهر بوده و به گونه ماوراء النهری یا فرا رودی نزدیک است.
" ت " مخفف " تا " حرف ربط و این تخفیف اول بار به صورت ویژه فقط در گویش سیستانی دیده شده است فعل مرکب " گسید کنید " به معنی گسیل کردن ، فرستادن و رها کردن در مقابل «سرحو هن » ویـــــژگی گویشی دارد.
بی: ولی عینا در زبان فارسی میانه غربی bē بی به معنی ولی و اما ( حرف ربط ) وجود داشته و در متون کهن فارسی مانند ترجمه تفسیر طبری ( گویش ماوراء النهری) آمده است.
البته در گویش ماوراء النهری به صورت " بیک" بازمانده " bēka" در زبان پهلوی ساسانی دیده میشود و ولی در قرآن قدس " بی " بدون " که " آمده است که از ویژگی گویش سیستانی است.
در دری ، الف آغازین حذف شده و " وام " به کار رفته است خدای را کاربرد کهن: " به خدا " " را " در همان معنای باستان و میانه که حرف اضافه بوده است در این گویش هم وجود دارد.
2- " باز زد کردن" به معنی حرام کردن این واژه به تفسیر آیه 85 سوره بقره آمده است ...