مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)

Address :: قم، نبش میدان معلم، مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام)
Tel :: 37749494
About publisher: از ويژگي هاي بارز فقه، گستردگي و تعميم آن نسبت به همه شئون زندگي بشري است و در جامعه اي كه رويكرد آن به ديانت و خداباوري است، افراد مى‌‌كوشند تا وظايف خود را در هر زمينه، آن گونه كه بايسته و شايسته است انجام دهند و در اين ميدان كه افراد در جستجوي وظيفه اند، سؤالات فراواني متوجّه عالمان فقه مى‌‌شود و به خصوص تبيين مسائل مستحدثه تلاش بيشتري را از حوزه فقاهت مى‌‌طلبد. از اين رو، پس از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران به رهبري قائد عظيم الشأن، فقيه عاليقدر و مجاهد نستوه حضرت امام خمينى(رحمه الله) و استقرار حكومت ديني در ايران اسلامى، در جهت توسعه و بالندگي فقه راستين تشيّع و پاسخگويي به نيازهاي فقهي زمان، مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) به همت مرجع عاليقدر مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكرانى(قدّس سرّه) به سال 1376 هجري شمسي در قم تأسيس گرديد. اين مركز داراي اساسنامه‌‌اي است كه به ثبت رسيده است و در زمان حيات آن مرجع وارسته(رضوان الله تعالي عليه) تحت اشراف آن بزرگمرد اداره مى‌‌شد و معظم له در زمان حيات خود به جهت سنگيني بار مرجعيت، رياست مركز را به فرزند شايسته، مدير و مدبّر خود كه بحمد الله از اساتيد بنام دروس خارج حوزه علميه قم هستند، استاد معظّم حضرت آيت الله حاج شيخ محمّد جواد فاضل لنكرانى(دامت افاضاته) واگذار نمودند و در وصيت خود نيز بر ادامه فعاليت هاي مركز فقهي تحت اشراف معظّم له كه او را واجد مرتبه اجتهاد مطلق مى‌‌دانستند سفارش نمودند. اميد آن داريم كه خداوند متعال ما را موفّق بدارد كه از اين امانت الهي و يادگار مرجعيت به نحو شايسته اي حراست كرده و وصيّت و آرزوي آن بزرگ مرجع راحل(رحمه الله) را تحقّق بخشيم. اين مركز داراي شعباتي در مشهد مقدّس، سوريه، افغانستان و... است كه به طور محدودتر دائر گرديده و گزارش مختصري از آن ها، در پايان اين كتابچه، ارائه مى‌‌گردد. از اهداف محوري اين مركز: آموزش فضلا و محقّقان، تربيت فقيهان شايسته و مجتهدان متعهّد و آگاه به مقتضيات زمان، فراهم آوردن امكانات لازم و بستر مناسب براي مطالعات و پژوهش هاي ژرف در فقه و اصول، درك و پاسخگويي مسائل جديد، بررسي شبهات مرتبط به فقه و نقد آنها و تأليف و نشر كتب و مقالات علمي مى‌‌باشد. فعاليت هاي مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم‌‌السّلام) مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) در حال حاضر در هفت بخش فعّاليت دارد كه عبارتند از: 1 ـ آموزش 2 ـ پژوهش و تأليف 3- بخش تفسير 4 ـ تصحيح و تحقيق متون 5 ـ كتابخانه 6ـ مديريت فناوري اطلاعات 7 ـ مركز صوت و تصوير 8 ـ انتشارات 1) آموزش يكي از مهمترين بخش ها و فعاليت هاي مركز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) بخش آموزش است كه دو مقطع سطوح عالي و دروس خارج حوزه را در بر مى‌‌گيرد. در مقطع اوّل كه طلاّب محترم از مزيّت دروس آزاد حوزه در سطح دو و سه برخوردار مى‌‌شوند، مركز فقهي با تمهيدات و شرايط خاصّ، نخبگان آنان را انتخاب نموده و در كلاس هايي تحت عنوان كلاس هاي تابع زير نظر اساتيد مجرّب و فاضل حوزه آنان را پرورش مى‌‌دهد. در اين دوره، اساتيد محترم علاوه بر اطمينان يافتن نسبت به تسلّط بر متون درسى، نكات و حواشي معتبري را كه به طور معمول در دروس آزاد حوزه فرصت پرداختن به آنها نيست، مورد بحث و كنكاش علمي قرار داده و بدينوسيله استعدادهاي نهفته طلاّب بارور گرديده و به شكوفايي مى‌‌رسد و آنان با آمادگي كامل مى‌‌توانند حضور شايسته اي در دروس خارج حوزه داشته باشند. ضمناً دانش پژوهان اين مقطع ملزم به تنظيم جزوه هاي علمي مى‌‌باشند. در مقطع دوّم آموزش، از ميان طلاّب عزيزي كه شايستگي خود را در كلاس هاي مقطع اول «كلاس هاي تابع» به اثبات رسانيده اند و نيز عزيزان ديگري كه چندين سال درس خارج را نزد اساتيد بزرگوار حوزه گذرانده اند و يا آمادگي لازم را براي شركت فعّال در دروس خارج، دارند، پس از آزمون كتبي و مصاحبه ورودي پذيرش صورت مى‌‌گيرد. پذيرفته شدگان به عنوان دانش پژوه براي يك دوره هفت ساله به گروه هاي متعدّدي كه در هر گروه به طور متوسط پنج نفر از فضلا شركت دارند، تقسيم مى‌‌شوند. در اين دوره، كلاس ها آميخته از آموزش و پژوهش است، بدين صورت كه پلان و طرح كلي بحث توسط اساتيد محترم مركز مطرح و دانش پژوهان، ضمن القاء مطالب در محضر استاد و سايرين، موظف به تحقيق و پژوهش در زمينه آن موضوع و ارائه بحث تحت نظر استاد مى‌‌باشند، و در انتها با ياري و هدايت اساتيد محترم مطالب جمع بندي شده و به نتيجه مى‌‌رسد. در پايان دانش پژوهان جزوات درسي خود را طبق استانداردهاي مصوّب تدوين مى‌‌نمايند. مراتب بالندگي علمي و فقهي دانش پژوهان با شركت در اين كلاس ها با اين شيوه نوين و همچنين ارائه مقالات و تحقيقات علمي كه هر ساله به موازات كلاس هاي حضوري در تعطيلات تابستان صورت مى‌‌گيرد، به ظهور رسيده و بدينوسيله آماده مى‌‌شوند تا رساله هاي علمي خودشان را به عنوان پايان نامه در اين دوره تدوين نموده و با موفّقيت به مقطع پژوهشي مركز وارد شوند. دستاورد اين همه تلاش و زحمت، ده ها مقاله و رساله ارزشمند علمي و فقهي است كه دراين بخش به ثمر رسيده است. به عنوان نمونه به برخي از آنها اشاره مى‌‌شود: ـ احكام الإضاض في أحكام الإجهاض ـ الاحكام الفقهي للمخدّرات ـ الإرتداد في الاسلام ـ عيوب موجب فسخ نكاح ـ احكام حكومتى ـ حيل فرار از ربا ـ علم قاضي از ديدگاه قرآن ـ عده طلاق در زنان فاقد عادت ماهانه ـ اجاره به شرط قرض ـ ماهيت غناء ومستثنيات آن ـ حرمت اعانت بر اثم ـ نسبت قاعده لاضرر با ادلّه احكام اوّليه ـ حجّيت شهرت فتوائيه ـ بررسي حل اختلاف آغاز ماههاي قمرى ـ تقيه مداراتي و حدّ آن ـ علل پيدايش نظريه ولايت فقيه در قرن 13 هجرى ـ مكان ذبح در منى ـ اختيارات ولي قهرى ـ حضانت ـ بررسي حجيت بناي عقلاء و تفاوت آن با حجّيت سيره متشرّعه ـ تجزيه و تحليل صحيحه علي بن مهزيار در باب خمس و غنائم ـ بررسي نظريه پلوراليسم فقهي در آينه اختلاف آراي فقهاء ـ پيرامون قاعدة ضمان اليد ـ اصالة اللزوم في العقود والإيقاعات ـ الجمع بين الصلاتين ـ المثلي والقيمي بين المفهوم والمصداق ـ بررسي اخبار تحليل خمس ـ اعلميت در ترازوي نقد ـ مسئووليت پزشك ـ الصحيفة الناطقة في جواز الإجارة ومضاربة النقود الرائجة ـ شرطية المني في صحة الذبح ـ ورزش در اسلام ـ بررسي فقهي عقد مكَره ـ جبران كاهش ارزش پول ـ دراسة في فقه الإقالة ـ نگاه و حدود الهى ـ بررسي نقش جهت صدوري حديث در استباط احكام ـ ارتباط انسان با عالم ما وراء طبيعت ـ مشروعيت پيوند عضو كافر به مسلمان ـ أخذ الأجرة علي الواجبات والمستحبّات ـ رسالة في نجاسة الخمر ـ التقصير والإتمام في الأماكن الأربعة ـ بررسي فقهي زكات پولهاي رايج ـ بناي عقلا و قلمرو فقهي آن ـ معامله به قصد اضرار طلبكاران ـ رابطه قدرت فكري و بلوغ ـ مرجّحات باب تزاحم ـ بررسي حكم فقهي تقليد ابتدايي از ميت ـ الأصل الأوّلي في تعارض الأصلين أو الخبرين ـ بررسي قاعده قبح عقاب بلابيان ـ تأمّلي بر مفطريت غبار غليظ ـ نجاة الشريعة بقاعدة الإشتراك ـ الإجارة ـ مسئووليت توليد و عرضه كالا ـ كارتهاي اعتبارى ـ حجّية الوصايا المبهمة ـ مثلي و قيمي از مفهوم و مصداق ـ صحت يا بطلان عقد نكاح در صورت عدم قدرت پرداخت مهر تا پايان عمر ـ ارزش اقتصادي فعاليت زن در منزل شوهر ـ بررسي فقهي برد و باخت در مسابقات ـ سهل بن زياد در آيينه رجال ـ بررسي موارد وجوب ارشاد جاهل ـ اجماع منقول از منظر شيخ انصاري در رسائل و مكاسب ـ شرعية الحكم والإنتخاب ـ إعتصام الكرّ من المضاف ـ نگاه به چهره و دستان نامحرم از ديدگاه قرآن و اهل بيت ـ ملاك قاعده أصولى ـ تغيير جنسيت و آثار فقهي و حقوقي آن ـ حكم التشبّه بالكفّار ـ ولايت عدول مؤمنين ـ تبدّل رأي مجتهد ـ دلالة آية الطعام علي طهارة أهل الكتاب ـ نقش مثلي بودن اسكناس در تحقق ربا ـ پاسخ به اشكال قصر نماز در كيفيت نه در كمّيت ـ رسالة البيان في حكم شرب الدخان ـ في أنّ ازالة عين النجاسة مطهّر أم لا؟ ـ بررسي فقهي شرط ذكوريت در تقليد ـ بررسي ادلّه طهارت و نجاست اهل كتاب ـ حجاب زنان اهل كتاب در جامعه اسلامى ـ پاسخ به شبهه عدم نياز به تقليد در عصر حاضر ـ طهارت اهل كتاب در قرآن ـ نظرية الإمام الخميني في الخطابات القانونية ـ جريمه ديركرد در قالب وجه الإلتزام ـ حكم نماز مسافر در سفرهاي زمان حاضر ـ پژوهش در حكم فاضلاب تصفيه شده ـ زن و مرجعيت ـ ربا در اسكناس ـ شريعت و قضاوت بانوان ـ اجتهاد شورايى ـ سهم السادة في عصر الغيبة ـ ناسازگاري نجاست اهل كتاب با ضرورت تعامل با اديان و مذاهب ـ الاثر السائر في قرائة جديدة من صلاة المسافر ـ حكم شبيه سازى ـ حكم قصر در سفرهاي هوايى ـ بررسي حجيت اجماع مدركى ـ تلقيح مصنوعي در انسان ـ دلالت و عدم دلالت آيه إنّما المشركون نجس بر نجاست كفّار ـ ماهيت شيربها ـ الجمع بين الحكم الواقعي والظاهرى ـ پيوند اعضاء ـ بررسي موارد انفساخ اجاره ـ سراية النجاسة بالملاقاة ـ اشتراط الضمان في العين المستأجرة ـ الدرر المكنونة في بعض احكام ارث الزوجة ـ تحليلي بر محدود بودن وصيّت به ثلث ـ طهارت ذاتي فرزندان كفار ـ نجاسة اولاد الكفّار ـ بررسي طهارت و نجاست منتحلّين به اسلام ـ العرف و دوره في الاحكام الشرعية ـ تقديم الطواف والسعي علي الوقوفين ـ حدّ السفر الشرعي في العصر الحاضر ـ صلاة الطواف الفريضة عند الزحام قابل توجه اين كه غالب موضوعات ذكر شده، مراحل نهايي تحقيق و پژوهش را پشت سرگذارده و قابل عرضه و بهره برداري است و نيز قابل ذكر است كه برخي از اين موضوعات به صورت مكرّر و توسّط چند محقّق، تحقيق و تدوين شده و بعض ديگر به قلم يك محقّق نگاشته شده است. در بخش آموزش تلاش شده است كه فضلا نسبت به رموز اصلي اجتهاد و فقاهت و گذراندن مباحث مشكل فقهي و مباحث تأثيرگذار اصولي در علم فقه به همراه مباحث مستحدثه فقه كه مورد احتياج جامعه كنوني است، آشنا شده و همينطور نسبت به فراگيري مباحث آيات الأحكام و قواعد فقه و تاريخ فقه و فقاهت تدبير جامعي انديشيده شده است. 2) پژوهش و تأليف اگر چه موفقيت ها و پيشرفت امروز حوزه هاي علميه مرهون زحمات و تلاش هاي سلف صالحي است كه با عدم وسائل و امكانات، تحقيقات و تأليفات ارزنده آنها به عنوان ذخائر علمي گرانبها به دست ما رسيده است، لكن نيازهاي كنوني جامعه و ضرورت هاي موجود تلاش بيشتري را از دانشمندان و فقهاي امروز در عصري كه به عنوان عصر فناوري اطلاعات شناخته شده است، مى‌‌طلبد; پژوهشگران اين عصر با احساس مسؤوليت سنگين تري مى‌‌بايست راه گذشتگان را با بهره گيري از امكانات و شيوه هاي نوين ادامه داده و به نصرت دين بپردازند. با چنين احساسي است كه مركز فقهي ائمه اطهار(عليهم‌‌السلام) از راه هاي گوناگون در امر پژوهش به اين مهم پرداخته است. نشست هاي علمى يكي از برنامه هاي مورد نظر مركز اين است كه همه ساله نشست هاي علمي تخصصي فقهي را با حضور اساتيد و صاحبنظران حوزه برگزار نمايد. در اين نشست ها ضمن ارائه مقالات علمي در زمينه موضوعات نوين فقهي راهكارهاي علمي استنباط مورد بررسي و كنكاش قرار گيرد. گروه هاي علمى از ديگر برنامه هاي پژوهشي ـ تحقيقي مركز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام)، تشكيل هيئت ها و گروه هاي علمي است. اين گروه ها متشكّل از فضلا و محققان اين مركز است كه دوره آموزشي را به پايان رسانده باشند و در يكي از اين گروه ها به عنوان گرايش هاي فوق تخصصي به پژوهش و تحقيق ادامه مى‌‌دهند: 1 ـ فقه القرآن، 2 ـ فقه عبادات، 3 ـ فقه معاملات، 4 ـ فقه القضا، 5 ـ فقه سياسى، 6 ـ حقوق اجتماعى، 7 ـ حقوق خانواده، 8 ـ فقه تعليم و تربيت، 9 ـ فقه پزشكى، 10 ـ فقه مسائل هنرى، 11 ـ فقه زنان، 12 ـ فقه اطفال، 13 ـ فقه مقارن، 14 ـ شبهه شناسي فقهى. بعضي از اين گروه ها هم اكنون به صورت فعّال كار خود را آغاز كرده اند. تأليف و تدوين كتب و مجلات در اين بخش، كتب مربوط به مرجع راحل، حضرت آية الله العظمي لنكرانى(رحمه الله)، بعد از تصحيح و استخراج مدارك با كيفيت بسيار مناسبي به زيور طبع آراسته مى‌‌شود; و نيز كتب تحقيقي كه توسط اساتيد مركز و يا پژوهشگران مورد تأييد هيأت علمي و يا رياست معظم مركز قرار گرفته است، به چاپ مى‌‌رسد و در اختيار انديشمندان و فضلا قرار مى‌‌گيرد كه به برخي از آنها اشاره مى‌‌شود: 1 ـ «اصول فقه شيعه»در ده جلد كه شش جلد آن چاپ و منتشر شده است و بقيّه مجلّدات آن در حال تكميل است. اين كتاب تقرير درس هاي خارج اصول فقه حضرت آية الله العظمي فاضل لنكرانى(قدّس سرّه) به زبان فارسي است كه به قلم حجج الاسلام والمسلمين حاج شيخ محمود ملكي اصفهاني و حاج شيخ سعيد ملكي اصفهانى(دامت افاضاتهما) تدوين شده است. 2 ـ «أصول الشيعة لإستنباط أحكام الشريعة»كه يك دوره شش جلدي از تقريرات درس خارج اصول فقه حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكرانى(قده) به زبان عربي است كه به قلم يكي از شاگردان معظّم له جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ محمّدحسين يوسفى(دامت افاضاته) تدوين شده است، تأليف اين دوره هم اكنون به پايان رسيده و در آينده نزديك در اختيار علاقمندان قرار خواهد گرفت. 3 ـ «دراسات في الاُصول»اين اثر نيز يك دوره سه جلدي است كه در آن دروس خارج اصول فقه حضرت آية الله العظمي فاضل لنكرانى(قدّس سرّه) به زبان عربى، به قلم حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج سيد صمد موسوى(دامت افاضاته) تقرير شده است، هم اكنون دو جلد از اين دوره به طبع رسيده است و اميد است به حول و قوّه الهي بقيّه مباحث را در يك جلد در آينده نزديك در اختيار علاقمندان قرار دهيم. 4 ـ «موسوعة أحكام الأطفال»در هشت جلد، شامل كلّيه مباحث و احكام فقهي مرتبط به كودكان از قبل از زمان انعقاد نطفه تا مرحله بلوغ، به صورت استدلالي و مقارن با فقه مذاهب اهل سنّت است كه سه جلد آن چاپ و منتشر شده و بقيّه مجلّدات در دست اقدام است. اين كتاب كه اولين كتاب جامعي است كه در اين زمينه نگارش يافته است و با اشراف و تعليقات علمي محقق عاليقدر جناب مستطاب حاج شيخ محمدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) توسط گروهي از محققين مركز ـ حجج الاسلام والمسلمين آقايان حاج شيخ قدرت الله انصاري و حاج شيخ محمّدجواد انصاري و حاج شيخ ابراهيم بهشتي و حاج شيخ عباس علي پيوندي و حاج شيخ عبدالحسين جمالي و حاج شيخ علي سعيدي و حاج سيد علي اكبر طباطبائى(دامت افاضاتهم) تدوين گرديده و به قلم جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ قدرت الله انصاري تنظيم و بازنويسي شده است. 5 ـ «الذخر الفاخر في تعارض الأصل مع الظاهر»; از برنامه هاي اين مركز، بيان موارد تطبيقي در قواعد فقهي است كه هم اكنون جمع ديگري از محققان به آن اشتغال دارند، يكي از قواعد مهم قاعده تعارض اصل و ظاهر است. هدف از تأليف اين اثر تحقيقي بيان مواردي است كه بين اصل و ظاهر در كشف حكم شرعي تعارض ديده مى‌‌شود و همچنين بيان راه كارهايي كه فقهاي عاليقدر ما براي حلّ آن انديشيده اند. اين كتاب ارزشمند به قلم حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ ابراهيم بهشتي(دامت افاضاته) نگاشته شده است. 6 ـ «فقه كيفري اسلام»به زبان فارسي و به شيوه استدلالي در سه جلد كه تقرير بحث حدود و تعزيرات مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) است كه به قلم جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ علي اكبر ترابي(دامت افاضاته) تدوين شده است. 7 ـ «قاعدة القرعة»، كه محصول درس ماه رمضان يكي از اساتيد معظم مركز حضرت مستطاب حجة الاسلام والمسلمين جناب مستطاب آقاي حاج شيخ حسين كريمي قمي(دامت افاضاته) مى‌‌باشد. اين كتاب بر محور قاعده قرعه كتاب القواعد الفقهيه حضرت آية الله العظمي فاضل لنكرانى(رحمه الله) تحقيق و تأليف شده است. 8 ـ «المبسوط في فقه المسائل المعاصرة»، هدف از تأليف اين كتاب كه به صورت دوره به طبع خواهد رسيد، كنكاش و تحقيق علمي و فنّي درباره مسائل مستحدثه اي است كه جامعه امروزي ما با آن درگير است، جلد اوّل و دوّم آن درباره مسائل مستحدثه پزشكي است كه به طبع رسيده و در اختيار علاقمندان قرار گرفته است و جلد سوّم و چهارم آن درباره مسائل مستحدثه حجّ است كه تأليف آن به پايان رسيده و جهت انجام طبع در دست اقدام است. اين مباحث ابتدا در كلاسهاي مركز توسط استاد گرانقدر جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ محمّد قائني(دامت افاضاته) تدريس و سپس به قلم معظم له تدوين شده است. 9 ـ «سبك شناسي دانش رجال الحديث»، كه تأليف يكي ازاساتيد محترم مركز فقهي ائمه اطهار(عليهم السلام) در مشهد مقدّس جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي محمّدحسن ربّاني(دامت افاضاته) است. در اين كتاب، روش هاي رجالي بزرگان و فقهاء، خصوصاً مرحوم محقق بروجردي و محقق خويي و مرحوم آية الله فاضل لنكراني(رضوان الله تعالي عليهم) مورد كنكاش قرار گرفته است. 10 ـ «زكات پول هاي رائج و اشياء نوپيدا»، اين كتاب محصول مباحثي است كه در يكي از كلاسهاي مركز توسّط جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ محمّد قائنى(دامت افاضاته) تدريس شده است. در اين تأليف، مسأله بسيار مهم انحصار و عدم انحصار زكات در اشياء نه گانه مورد بحث واقع شده است. 11 ـ «هداية الطالب إلي مصادر كتاب المكاسب»، اين كتاب تحقيقي درباره مصادر كتاب گران سنگ مكاسب مرحوم شيخ انصاري (قدّس سرّه) است كه به قلم يكي از محقّقين، جناب مستطاب الشيخ عبدالسلام كاظم الجعفري به تحرير درآمده است. 12 ـ «الطريق المسلوك في حكم اللباس المشكوك»، اين كتاب تقريري ارزشمند از آية الله صابري همداني(مدّظلّه) از درس مرحوم آية الله العظمي بروجردي(قدّس سرّه) است كه در مركز پس از تحقيق و تصحيح مجدّد به زيور طبع آراسته شده است. 13 ـ «الطواف بالكعبة المشرّفة من الطابق الأوّل»، اين كتاب اوّلين تحقيق فقهي در مورد حكم طواف خانه خدا از طبقه اوّل است كه در حدود 27 سانتي متر از كعبه معظمه بالاتر است، اين كتاب به قلم استاد معظّم آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) به رشته تحرير درآمده است. 14 ـ «اعتبار ابزار جديد در رؤيت هلال»، اين كتاب نيز اوّلين تحقيق فقهي است كه به قلم تواناي استاد معظّم جناب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) به طبع رسيده است و در آن كفايت رؤيت هلال با دوربين و تلسكوپ به اثبات رسيده است. 15 ـ «اعتبار الأجهزة الحديثة في رؤية الهلال»، اين كتاب، همان كتاب قبل است كه جهت علاقمندان عرب زبان، به عربي ترجمه شده است. 16 ـ «قاعده لا حرج»، اين كتاب محصول درس يك ماه رمضان استاد معظّم جناب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) مى‌‌باشد كه به قلم تواناي جناب حجة الاسلام آقاي سيد جواد حسيني خواه(دامت افاضاته) تدوين شده است. در اين كتاب بسياري از ابعاد اين قاعده كه در كتب پيشين به آنها پرداخته نشده است، مورد بحث قرار گرفته و در آخر، در ضمن تنبيهات دهگانه، مسائل بسيار مهمي حول اين قاعده مورد تعرض قرار گرفته است. 17 ـ «قاعده ضمان يد»، اين كتاب نيز محصول درس يك ماه رمضان استاد معظّم جناب مستطاب حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) است كه به قلم جناب حجة الاسلام آقاي سيد جواد حسيني خواه(دامت افاضاته) تدوين شده است. 18 ـ «قاعده فراغ و تجاوز»، اين كتاب نيز محصول درس يك ماه رمضان استاد معظّم جناب مستطاب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) است كه به قلم تواناي جناب حجة الاسلام آقاي سيد جواد حسيني خواه(دامت افاضاته) تدوين شده است. 19 ـ «قاعده الزام»، اين كتاب نيز محصول درس يك ماه رمضان استاد معظّم جناب مستطاب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) است كه به قلم تواناي جناب حجة الاسلام آقاي سيد جواد حسيني خواه(دامت افاضاته) به رشته تحرير درآمده است. 20 ـ «رسائل في الفقه والأصول»كه مجموع يازده رساله فقهي و اصولي است كه توسط استاد معظّم جناب مستطاب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) از سال 1408 هجري قمري تاكنون تحرير يافته، تدوين شده و براي بار دوّم به طبع رسيده است. 21 ـ «پژوهش هايي در فقه و اصول»، اين كتاب همان كتاب قبلي است كه به زبان فارسي براي علاقمندان براي انتشار آماده مى‌‌شود. 22 ـ «دفاعاً عن القرآن الكريم»تأليف استاد معظم جناب مستطاب آقاي حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكرانى. اين كتاب ترجمه اي از رساله دفاع از حريم قرآن است كه مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) در سوريه آن را به عربي ترجمه كرده و به طبع رسانده است. 23 ـ «پژوهشي در حديث دوات و قلم»تحقيقي در دفاع از حريم رسالت و ولايت است و در مركز به طبع رسيده است. اين اثر به قلم محقّق گرانقدر جناب مستطاب آقاي غلامحسين زينلي(دامت افاضاته) تدوين شده است. 24 ـ «بررسي نظريه عدالت صحابه»تحقيقي كلامى، تاريخي و روايي پيرامون نظريه مذكور است كه به قلم محقّق توانا و گرانقدر جناب مستطاب آقاي غلامحسين زينلي(دامت افاضاته) تدوين شده است. 25 ـ «آيات الأحكام»كه به صورت يك مجموعه 10 جلدي طراحي شده است. استاد معظم آقاي حاج شيخ محمدجواد فاضل لنكراني «دام عزه» يكي از دروس خود را بر محور آيات الاحكام قرار داده اند كه تاكنون آيات مربوط به خمس به پايان رسيده و به زودي انتشار خواهد يافت. 26 ـ «أحكام النساء»، اين كتاب نيز به صورت يك مجموعه ده جلدي در نظر گرفته شده است. در اين اثر احكام فقهي و مسائل حقوقي مربوط به بانوان از نظر قرآن و سنّت از ديدگاه فقه شيعه و ديگر فرق اسلامي مورد بحث و بررسي قرار مى‌‌گيرد. 27 ـ «پژوهشي كامل و مبسوط در اصول فقه شيعه» اين مجموعه حاصل درسهاي خارج اصول فقه استاد معظّم جناب مستطاب آقاي حاج شيخ محمّد جواد فاضل لنكراني(دامت افاضاته) است كه در طول 10 سال از سال 1376 تاكنون در حوزه علميه قم ارائه شده است و پس از پياده كردن از نوار و ويرايش در اختيار گروهي از محققين ورزيده قرار گرفته تا پس از بررسي مجدّد با توجه به آخرين نظريات اصولي مطرح شده در بين انديشمندان شيعه، تحت اشراف كامل معظم له اين مباحث تكميل و به صورت بديعي در اختيار علاقمندان قرار گيرد. 28 ـ «موسوعه فقه سياسي اسلام»كه طراحي آن تحت اشراف صاحب نظران انجام گرفته و گروه هاي پژوهشي اين طرح در حال شكل گرفتن هستند، پيش بيني مركز اين است كه اين موسوعه در هفت جلد ارائه گردد. 29 ـ «مجله فقه و اجتهاد»اين مجلّه به صورت فصلنامه در نظر گرفته شده است و در صورت امكان، تبديل به ماهنامه خواهد شد و كارهاي مقدماتي آن به همّت پژوهشگران مركز انجام گرفته و اميد است هرچه زودتر در اختيار علاقمندان قرار گيرد. 3) بخش تفسير مرکز فقهي قرآن کريم رهنمايي است بي‌بديل که دل‌هاي قابل را به راست‌ترين، استوارترين و نيکوترين مقصد مي‌رساند و به فرموده اميرمؤمنان(ع) هرکس هدايت را در غير آن بجويد، خداوند او را به ضلالت مي‌کشاند. نيک مي‌دانيم که به نص قرآن، يکي از شکايت‌هاي پيامبر بزرگوار اسلام(ص) در روز قيامت در پيشگاه خداوند اين است که: «ربِّ إنَّ قَومِي اتَّخَذُوا هَذَا القُرآنَ مَهجُوراً»؛ بنابراين بر همه پيروان آن حضرت، به‌ويژه طلاب علوم ديني، فرض است که در حد توان خويش در شناختن و شناساندن قرآن و عمل به آن بکوشند تا مشمول اين شکايت نگردند. با توجه به اين مهم و نيز براي ايجاد انگيزه در علاقه‌‌مندان به معارف قرآني و ساماندهي آنان و همچنين براي آشنايي طلاب با متون تفسيري، بخش تفسير مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) فعاليت خويش را در چهار محور زير آغاز نموده است: 1-تفسير ترتيبي استدلالي: اين تفسير به صورت ترتيبي از ابتداي قرآن شروع شده وشرکت در آن براي همه علاقه‌‌مندان و دانش پژوهان آزاد مي‌‌باشد. 2-آموزش تخصصي: در اين محور معارف و علوم قرآني براي کساني که هر ساله با دارا بودن شرايط لازم در آزمون شرکت مي‌‌کنند و پذيرفته مي‌‌شوند، تدريس مي‌‌گردد در حال حاضر افراد پذيرفته شده در سه مقطع اول، دوم و سوم مشغول به تحصيل مي‌‌باشند. 3- پژوهش: أهم فعاليت هاي اين محور: الف: مشاوره دادن به دانش پژوهان براي تعيين موضوع مقاله؛ ب: راهنمايي دانش پژوهان در مسير تحقيق؛ ج: بررسي ونقد مقالات آنها؛ د: بررسي عناوين درس مورد نياز بخش تفسير و مشاوره دادن به مدير بخش. 4- مجله تفسيري: مطالبي که در اين مجله ارائه مي‌‌گردد؛ پيرامون معارف قرآني اعم از تفسير، علوم قرآني، تاريخ قرآن و .... مي‌‌با‌شد و در اين راه سه هدف عمده مد نظر مي‌باشد: الف: آشنايي گسترده تر، عميق تر ومتنوع تر دانش پژوهان با معارف قرآني. ب: ايجاد شور ونشاط در دانش پژوهان براي تحقيق ونوآوري در مسائل قرآني و انگاه ارائه نمودن حاصل کار خويش به صورت مقاله. ج: تبليغ و ترويج معارف قرآني درميان کساني که به هر دليلي موفق به تحصيل اين معارف به صورت رسمي نيستند ولي براي دانستن آنها مشتاق و علاقه مندند. 5- مدرسه علميه أئمه اطهار(ع) :که توسط بخش تفسير با هدف تعليم و تدريس معارف قرآني از ابتداي دوران طلبگي راه اندازي شده است. 4) تصحيح و تحقيق متون در اين بخش، متون مورد نظر، پس از گذراندن سه مرحله: تخريج مصادر، مقابله و تصحيح و ويرايش توسط محقّقان مجرّب و كارآزموده به چاپ سپرده مى‌‌شود. آثاري كه تاكنون پس از طي مراحل ياد شده به زيور چاپ آراسته و به فقه پژوهان عرضه گرديده، به قرار ذيل است: ـ «مدخل التفسير»، به زبان عربي تأليف مرحوم حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه). اين كتاب پس از طبعهاي مكرّر توسّط مركز مجدّداً تحقيق و به طبع رسيده است. ـ «نهاية التقرير في مباحث الصلاة»در سه جلد، اين كتاب مشتمل بر تقريرات يازده سال دروس خارج فقه مرحوم حضرت آية الله العظمي بروجردي(رحمه الله) است كه به قلم تواناي حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) نگاشته شده است. طبع جديد آن نيز با تحقيقات بيشتر توسّط مركز در دست اقدام است. ـ «تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة»، اين اثر علمي و ارزشمند، يك دوره فقه اجتهادي و شرح استدلالي كتاب تحرير الوسيله حضرت امام خميني(رحمه الله) به قلم حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) است. در اين موسوسعه عظيم، آخرين مباني فقهي و اصولي بزرگان و اكابر حوزه قم خصوصاً امام خميني و بزرگان و اعاظم نجف خصوصاً مرحوم آية الله العظمي آقاي خوئي مورد تحقيق و بحث قرار گرفته است. تاكنون از اين مجموعه فقهي كتاب هاي زير توسط اين بخش، تحقيق و چاپ گرديده است: 1)‌ الإجتهاد و التقليد، 1 جلد. 5ـ2) الطهارة، 4 جلد، تحقيق مجدّد اين مجلّدات در دست اقدام است. 7ـ6) الصلاة، 2 جلد، قبلا در يك جلد چاپ شده و تحقيق مجدّد آن كه در نتيجه به دو جلد تبديل مى‌‌شود، در دست اقدام است. 8) الصوم، 1 جلد. 9) الزكاة، 1 جلد،در دست تحقيق. 10) الخمس والأنفال، 1 جلد. 15ـ11) الحج، 5 جلد،در دست تحقيق مجدّد. 16) الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر والشفعة والصلح ، 1 جلد، در دست اقدام. 17) المكاسب المحرّمة، 1 جلد. 18) الإجارة، 1 جلد. 19) المضاربة والشركة والمزارعة والمساقاة والدين والرهن والحجر والضمان والحوالة والكفالة والوكالة والإقرار والهبة،1 جلد. 20) الوقف و الصدقة و الوصية و الأيمان و النذور والعهد، الكفارات و الصيد و الذباحة،1 جلد. 21) الغصب، وإحياء الموات والمشتركات، واللقطة، جلد. 22) النكاح، 1 جلد. 23) الطلاق والمواريث، 1 جلد. 24) القضاء والشهادات، 1 جلد. 25) القصاص، 1 جلد. 26) الحدود،1 جلد. 27) الديات،1 جلد، كه تحقيق مجدّد آن در دست اقدام است. ـ«آية التطهير رؤية مبتكرة»، اثر مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) و مرحوم آية الله شهاب الدّين اشراقي(رحمه الله) كه پيرامون آيه تطهير و تحقيق در مفاد آن نگارش يافته است. ـ «العروة الوثقى»، تأليف آية الله العظمي سيّد محمّدكاظم طباطبايي يزدي(رحمه الله)، با حواشي حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) در 2 جلد. ـ «حواشي تحرير الوسيله»، تأليف حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) كه در دست اقدام است. ـ«القواعد الفقهيه»، تأليف مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) كه در يك جلد شامل بيست قاعده با مقدمه فرزند معظم ايشان براي مرتبه دوم به طبع رسيده است. ـ «آئين كشوردارى»، تقريري از درسهاي مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) درباره عهدنامه حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) به مالك اشتر است كه به قلم محقق ارجمند حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ حسين كريمي دامت افاضاته، تحرير و نگارش يافته است. ـ «الدولة الإسلامية»، ترجمه آئين كشورداري در شرح عهدنامه حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) به مالك اشتر است. ـ«پاسداران وحى»، مشتمل بر مباحثي درباره مقام امامت، علم امام و آگاهي حضرت امام حسين(عليه السلام) نسبت به واقعه كربلا است. اين كتاب تأليف مرحوم آيت الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه) و مرحوم آيت الله شهاب الدّين اشراقي(رحمه الله) است، بازنويسي و ويرايش و تحقيق جديد اين اثر در دست اقدام است. ـ «حماة الوحى»، ترجمه عربي پاسداران وحي است. ـ «ثلاث رسائل»، مشتمل بر سه بحث فقهي(قاعده لاحرج ـ اثبات طلوع فجر در ليالي مقمره ـ عدّه زنان بدون رحم)، تأليف حضرت آيت الله العظمي فاضل لنكراني(قدّس سرّه). ـ «توضيح المسائل»، رساله عمليّه حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) است كه به فارسي تدوين و به زبان هاي انگليسى، روسى، تركي و... ترجمه شده است. اين كتاب به زبان فارسي بيش از يكصد و پنجاه بار به طبع رسيده كه هر نوبت آن حدود ده هزار نسخه بوده است ـ «جامع المسائل»، مجموعه استفتاءات از مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) است كه دو جلد آن به طبع رسيده و بقيه مجلّدات آن در دست اقدام است. قابل ذكر است كه بعض مجلّدات اين كتاب نيز به زبان هاي عربي و اردو به طبع رسيده است. ـ «احكام جوانان»، مجموعه مختصري از احكام موردنياز جوانان طبق فتواي حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) است كه همراه با مقدّمه اي در مورد مسائل اعتقادي به قلم جناب حجة الاسلام والمسلمين آقاي علي عطائي(دامت افاضاته) تدوين شده است. اين كتاب در زمان حيات آن مرجع وارسته «رضوان الله تعالي عليه» به زبان فارسى، سي و پنج بار در تيراژهاي بالا كه گاه به پنجاه هزار نسخه مى‌‌رسيد به چاپ رسيده است. و نيز به جهت استقبال شديد علاقمندان به زبان هاي مختلف از جمله انگليسى، اردو، سندي ترجمه و به طبع رسيده است. ـ «احكام پزشكان و بيماران»، تأليف حجة الاسلام والمسلمين آقاي غلامحسين خدادادي(دامت افاضاته) مجموعه نفيسي است كه احكام مورد نياز پزشكان و بيماران طبق نظر حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) در آن جمع آوري شده و به طبع رسيده است. ـ «الأحكام الطبّيّة»، كتاب قبلي است كه توسط مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) در سوريه به عربي ترجمه شده و به طبع رسيده است. ـ «اعتكاف و احكام آن»، تأليف حجة الاسلام والمسلمين آقاي حاج شيخ علي عطائي(دامت افاضاته) مجموعه مسائلي مربوط به اعتكاف مطابق با فتواي حضرت آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) مى‌‌باشد. ـ «پنج پيام»، اين كتاب مجموعه اي از پنج پيام مرحوم آية الله العظمي فاضل لنكراني(رحمه الله) است كه به مناسبت شهادت حضرت صدّيقه طاهره، فاطمه زهراء(عليها السلام) صادر شده است. اين پيام ها، همان پيام هايي است كه معظّم له در وصيّت نامه خود به آن ها مى‌‌باليد و افتخار مى‌‌كرد. پيام هاي مذكور توسّط يكي از محقّقين محترم مركز مأخذيابي شده و با تحقيق مناسبي به طبع رسيده است. ـ «خمس نداءات»، همان مجموعه قبل است كه به زبان عربي ترجمه شده است. 5) كتابخانه تخصّصي فقهي أئمه أطهار(عليهم السلام) به موازات توسعه و تخصّصي شدن علوم، مطالعات و تحقيقات؛ ايجاد كتابخانه هاي تخصّصى، ضرورتي انكارناپذير است. بدين منظور كتابخانه تخصّصي فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) در جهت ايجاد فضاي مناسب براي دانش پژوهان ديني(طلاب) و محقّقان مركز و دانشجويان رشته‌‌هاي مرتبط و ساير پژوهشگران و فقه پژوهان تأسيس گرديده و در حال حاضر يكي از غني ترين كتابخانه هاي تخصّصي است. اين كتابخانه در شيفت دائمي(از 7 صبح تا 9 شب) به صورت قفسه باز و قفسه بسته اداره مى‌‌شود. اين کتابخانه با بيش از 000/25 رکورد(عنوان) کتاب، قريب به 000/50 جلد را در دل خود جاي داده است. همچنين تعداد 125 عنوان مجله در موضوعات مختلف، خصوصا فقه و حقوق در اين کتابخانه گردآوري شده و در دسترس علاقمندان قرار گرفته است. افزون بر اين موارد، به تعداد قابل توجهي پايان‌‌نامه‌‌هاي منتشر نشده کشورهاي عربي و غير عربي در موضوعات مختلف دست يافته و در دسترس علاقمندان قرار مي‌‌دهد. تا کنون اين پايان‌‌نامه‌‌ها به رقمي بيش از 700 نسخه رسيده و در حال افزايش است. کتابخانه فوق پيوسته در حال گسترش و توسعه بوده و در موضوعات زير رده‌‌بندي شده است: فقه شيعه فقه شافعى فقه حنبلى فقه مالكى فقه مذاهب متفرقه(زيدى، ظاهرى، اباضي و...) قواعد فقه تاريخ فقه اصول فقه شيعه اصول فقه اهل سنت فقه مقارن و موسوعات فقهى آيات الأحكام علوم قرآني حديث شيعه حديث اهل سنّت حقوق رجال و درايه تاريخ تفسير ادبيات فلسفه کلام مجلات تخصصي فقهى و... يادآور مى‌‌شود، كتابخانه علاوه بر تجهيز به سيستم كنگره، امكان جستجو و ملاحظه فهرست كتابهاي كتابخانه به اضافه فهرست محتواي كتب را در پايگاه اطّلاع رساني مركز فراهم كرده است. در اين كتابخانه، امكان استفاده از نرم افزارهاي مختلف و متنوّع جهت تسهيل در انجام كارهاي پژوهشي فراهم شده است. كار منبع يابي يكي ديگر از خدماتي است كه در اين بخش ارائه مى‌‌شود. پژوهش درباره موضوعات نوين و جديد به جهت عدم امكان و يا صعوبت امكان دسترسي به منابع براي پژوهشگران مشكلاتي را همراه دارد; اين مركز جهت تسهيل امر تحقيق پژوهشگران براي به دست آوردن حكم اين موضوعات پس از شناخت موضوع توسط برخي از محققين محترم با جستجو در كتب اصلي و فرعي و يا مقالات منبع يابي كرده و آن ها را در اختيار متقاضيان قرار مى‌‌دهد. فهرست موضوعاتي كه تاكنون منبع يابي شده اند به شرح ذيل تقديم مى‌‌گردد: ـ ولايت فقيه ـ غنا و موسيقى ـ حقوق معنوى ـ راديو، تلويزيون، سينما و تئاتر و غيره ـ قانون گذارى ـ آلات لهو و قمار ـ ورزش ـ حقوق كار و كارگر ـ تكامل اجتماعى ـ محيط زيست ـ حقوق انسان ـ انتخابات ـ ولايت قاضى ـ ترور و ارهاب ـ تحزّب ـ اسير، اسارت ـ عمليات شهادت طلبانه ـ مقاصد الشريعة ـ دفاع مشروع ـ فمنيسم(تساوي يا تفاوت با مرد) ـ ولايت، مرجعيت، امامت و قضاوت زن ـ پوشش و آرايش ـ اشتغال زن در خارج از خانه ـ نقش زن در سياست ـ شهادت زن ـ طلاق قضايى ـ نفقه زن ـ مهر و صداق ـ قوّاميت مرد بر زن ـ تحديد نسل ـ تلقيح مصنوعى ـ كالبدشكافى ـ سقط جنين ـ تغيير جنسيت ـ قتل از روي ترحّم ـ پيوند اعضاء ـ مسئوليت پزشكى ـ شبيه سازى ـ بازار بورس ـ تورم ـ بيمه ـ اوراق بهادار ـ پول و احكام آن ـ بانكداري اسلامى ـ ماليات 6) مديريت فناوري اطلاعات با توجّه به لزوم بهره‌گيري از فنّاوري روز در زمينه علوم اسلامي و استفاده از قابليّت رايانه در پيشبرد و تسريع پژوهش‌هاي تخصّصي(به ويژه فقهي و اصولى)، و ايجاد و ارتباط سريع و آسان بين جوامع علمي، فرهنگي و علم جويان از بدو تأسيس مركز فقهي ائمّه اطهار(عليهم السلام) مديريت فناوري اطلاعات تأسيس گرديد. از جمله اهداف اين بخش مي‌توان به موارد زير اشاره کرد: •مطالعه و نيازسنجي فرآيندهاي جاري مرکز و تلاش براي ارائه راهکارهاي رايانه‌اي در جهت تسهيل و بهره‌وري امور •توليد و توسعه اتوماسيون‌هاي اداري، آموزشي و پژوهشي •ايجاد و نگهداري وب‌سايت‌هاي مرکز و بخش‌هاي وابسته •ذخيره‌سازي و فراوري اطلاعات متني، صوتي و تصويري •پاسخ‌گويي به سوالات •ايجاد، توسعه و پشتيباني زيرساخت‌هاي سخت‌افزاري و شبکه بر اساس اهداف ذکر شده مديريت فناوري اطلاعات شامل بخش‌هاي زير است: 1.بخش توليد و توسعه نرم‌افزار 2.بخش شبکه و سخت‌افزار 3.بخش فراوري اطلاعات، توليد محتوا و پاسخ به سوالات 4.بخش صوت و تصوير 5.بخش حروفچيني و نشر کتاب 6.بخش گرافيک و انيميشن
Web address: http://www.markazfeqhi.com
Email

، ب (Hawza

فقه و اجتهاد

Latest issue :

بهار و تابستان 1403 - شماره 21
Company :

مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم

، ب (Hawza

مطالعات مقارنه ای مذاهب اسلامی

Latest issue :

بهار و تابستان 1401- شماره 6
Company :

مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)

، Science-Research (Hawza

مطالعات فقه سیاست

Latest issue :

پاییز و زمستان 1402 - شماره 6