نداهای جاودانی در خطابات قرآنی مقاله

قرآن حقیقتی جاویدان، زنده و هدایت کننده برای همه عصرها و نسل ها است. همچنین معارف و احکام زیادی در خطاب قرآن از جمله نداهای داستانی قرآن آمده است. از آنجا که این دسته از خطابات و آیات ناظر به عصر نزول و امم گذشته است، عده ای گمان کرده اند این احکام و معارف شامل عصر حاضر نمی شود و در پی آن ادعای عدم جاودانگی بخشی از قرآن را کرده اند! در مقاله حاضر این توهم رد و جاودانگی خطابات داستانی قرآن ثابت شده است. توجه به پندآموزی و حکمت داستان های قرآن، همچنین همزادپنداری با داستان و نیز گفت وگوی دوسویه قرآن و انسان از جمله راهکارهای دریافت روزآمد از قصص قرآن یاد شده است.

The Qur’ān is an eternal، living، and guiding truth for all ages and generations. Also، many doctrinal teachings and ordinances have been included in the Qur’ān’s addressing، including the Qur’ān’s anecdotal proclamations. Since these addressings and verses concern the time of Revelation and the past communities، some have assumed that these ordinances and doctrinal teachings do not have any relation to the present time، hence presuming the non-eternality of some part of the Qur’ān! In the present article، this presumption is repudiated and the eternality of the anecdotal addressings of the Qur’ān is proved. Noticing the admonitions and the wisdom of the stories of the Qur’ān، identification with the story، and the reciprocal dialogue of the Qur’ān and man are among the approaches for the updated perception of the Qur’ān’s stories.

پرسشی از دیرباز در مواجهه با این قصص قرآنی ایجاد شده که چگونه می‌توان با توجه به وجود داستان‌های متعدد، این کتاب را فراتر از یک کتاب تاریخی شمرد و مدعی فرازمانی بودن احکام و آموزه‌های آن شد؟ چگونه می‌توان در یک کتاب، این تعداد داستان اقوام گذشته وجود داشته باشد و با این حال آن را کتاب اکنون و آینده قلمداد کرد؟ هنگامی که هر دو جنبۀ ظاهرا متناقض از درون قرآن نشأت گرفته است، آیا نتیجه این است که قرآن ادعایی پارادوکسیکال و متعارض را مطرح کرده است؛ یعنی از طرفی قرآن را برای جهانیان (للعالمین) معرفی نموده و از سوی دیگر، قصص تاریخی گذشتگان را در آن قرار داده است؟! این آیه مؤید این نکته است که تنها مخاطب قصص و بیانات تاریخی قرآن کریم، پیامبر9 نیست و علاوه بر آرامش بخشی به رسول خدا9 برای دیگران نیز حاوی مطالبی است، البته اگر خود را مخاطب قرآن ببینند، زیرا فرمود موعظة و ذکریٰ للمؤمنین؛ یعنی تنها کسی می‌تواند پند گیرد که مؤمن باشد و ایمان یعنی اعتقاد به وجود خدا و رابطۀ او با انسان. بنابراین با توجه به اینکه رسول خدا9 خاتم النبیین و قرآن آخرین کتاب الهی است و این کتاب در عین وحدت الفاظ برای تمامی گسترۀ زمانی _ مکانی انسان‌ها حاوی پیام است، مؤمنان برای یافتن مفاهیم متناسب با شرایط خود (اعم از زمان و مکان و خصایص فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ...