چکیده:
سهام داران شرکت های سهامی دارای حقوق متفاوتی هستند. تقسیم بندی حقـوق سـهام داران بـه حقوق مالی و غیرمالی معمول ترین شیوة تقسیم حقوق سهام داران به شمار مـیرود. هـدف هـر شخص از سرمایه گذاری در شرکت های تجاری، از جمله شرکت های سهامی، بـه دسـت آوردن سود است ، لذا مهم ترین حـق سهام دار را باید بهره مندی از سود شرکت دانست کـه ازجملـه حقوق مالی است . همچنین سهام داران پس از انحلال شرکت سـهامی نیـز در دارایـی شـرکت سهیم خواهند بود. به دلیل اینکه سهام دار یکی از عناصر مهم تشکیل دهندة شرکت های سـهامی به حساب میآید، پرداختن به موضوع این مقاله از اهمیت ویژه ای برخوردار است . فرضیهایـن نوشتار این است که مالکیت سهام ، حقوق و اختیاراتی را برای مالکـان سـهام بـه دنبـال دارد. هدف این مقاله مطالعه تطبیقی حقوق و اختیارات سهام داران در شرکت های سهامی در حقـوق تجارت ایران و لبنان است .
خلاصه ماشینی:
برخـی نیـز معتقدنـد سـهام دار نـسبت بـه شـرکت (شخص حقوقی ) دارای یک حق دینی است که طبق آن می تواند به نسبت آوردة خود از منـافع شرکت بهره برده ، در صورت انحلال شرکت قسمتی از دارایی آن را مطالبه کند.
آنچه به نظر میرسد این است کـه اگـربخـواهیم ماهیـت حقـوقی سـهم را بـا توجـه بـه تقسیم بندی های کلاسیک مورد توجه قراردهیم و قصد تخطی از قواعد سنتی رانداشته باشیم ، چاره ای جزحق دینی دانستن حق سهام دار نسبت به دارایی شـرکت وجـود نـدارد.
البته در حقوق ایران این مطلب تصریح نشده ، اما بـر طبق قواعد عمومی، حکم این امر نیز واضح است ؛ زیـرا شـرکت کـه بـه عنـوان یـک شـخص حقوقی تلقی میشود، همچون شخص حقیقی دارای حقوق و تکالیفی بوده که ازجملـۀ آنهـا، توزیع بهرة سهام هریک از سهام دارانی است که سهام آن ها دارایی شرکت را تشکیل مـی دهـد.
سود موهوم ١(همان ،ص ٢٦٤) نیز مطلب دیگری است که حقوق دان لبنانی به آن اشاره می کنـد که به دلیل خارج بودن از موضوع این تحقیق ، از یادآوری آن خودداری کرده ، فقط به این نکته اشاره میکنیم که سود موهـوم هـم بـرخلاف مـصلحت شـرکت اسـت و هـم مـضر بـه حـال طلبکاران ؛ هرچندکه طلبکار شرکت ، حق اقامۀ دعوی علیه سهام داران بـرای بازگردانـدن مبـالغ سود موهوم را خواهد داشت (همان ).
حق داشتن گواهینامۀموقت سهام وورقۀسهم این حق یکی از حقوق مسلم سهام دار در شرکت های سهامی است وبه موجب مواد ٢٥به بعد لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت ،قابل اعمال شدنی است .