چکیده:
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ روﺷﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ـ اﻧﺘﻘـﺎدی، اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ ﺗﻜﻴـﻪ ﺑـﺮ ﺗﺤﻠﻴـﻞ اﻧﺘﻘﺎدی ﻫﻨﺮی ﺳﻴﺠﻮﻳﻚ از اﺧﻼق ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻋﺮﻓﻲ ــ ﻛﻪ وی آن را »ﺷـﻬﻮدﮔﺮوی ﺟﺰﻣﻲﻧﮕﺮاﻧﻪ« ﻧﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ ــ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﻴﺎن اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲای ﻛـﻪ وی آنﻫـﺎ را ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ، ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از ﻣﻔﺎد ﺷـﻬﻮدﮔﺮوی اﺧﻼﻗـﻲ وی ﺑـﻪ دﺳـﺖ دﻫـﻢ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻼﺗﻲ اﻧﺘﻘﺎدی در اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺳـﻴﺠﻮﻳﻚ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ آن اﺻﻮل ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﺻﻮﻟﻲ ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮﻧـﺪ ﻳـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻓﺎﻗـﺪ ﺑﺪاﻫﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻄﻠﻖاﻧﺪ و ﺳﻴﺠﻮﻳﻚ آنﻫﺎ را ﺑـﻪ ﺧﻄـﺎ اﺻـﻮﻟﻲ ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒـﺮ اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟
خلاصه ماشینی:
ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از ﺷﻬﻮدﮔﺮوی اﺧﻼﻗﻲ ﻫﻨﺮی ﺳﻴﺠﻮﻳﻚ و ﻧﻘﺪی ﺑﺮ آن ﻋﻠﻲاﻛﺒﺮ ﻋﺒﺪلآﺑﺎدی ﭼﻜﻴﺪه در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ روﺷﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ـ اﻧﺘﻘـﺎدی، اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ ﺗﻜﻴـﻪ ﺑـﺮ ﺗﺤﻠﻴـﻞ اﻧﺘﻘﺎدی ﻫﻨﺮی ﺳﻴﺠﻮﻳﻚ از اﺧﻼق ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻋﺮﻓﻲ ــ ﻛﻪ وی آن را »ﺷـﻬﻮدﮔﺮوی ﺟﺰﻣﻲﻧﮕﺮاﻧﻪ« ﻧﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ ــ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﻴﺎن اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲای ﻛـﻪ وی آنﻫـﺎ را ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ، ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از ﻣﻔﺎد ﺷـﻬﻮدﮔﺮوی اﺧﻼﻗـﻲ وی ﺑـﻪ دﺳـﺖ دﻫـﻢ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻼﺗﻲ اﻧﺘﻘﺎدی در اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺳـﻴﺠﻮﻳﻚ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ آن اﺻﻮل ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﺻﻮﻟﻲ ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒﺮﻧـﺪ ﻳـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﻓﺎﻗـﺪ ﺑﺪاﻫﺖ و اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻄﻠﻖاﻧﺪ و ﺳﻴﺠﻮﻳﻚ آنﻫﺎ را ﺑـﻪ ﺧﻄـﺎ اﺻـﻮﻟﻲ ﺑـﺪﻳﻬﻲ و ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻌﺘﺒـﺮ اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﻛﻠﻴﺪواژهﻫﺎ: .
ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣـﻲﺗـﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﻲ ﺷﻬﻮدﮔﺮوان ﺟﺰﻣـﻲﻧﮕـﺮ و ﻏﺎﻳـﺖﮔـﺮوان در اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻏﺎﻳـﺖﮔـﺮوان ﻓﻘـﻂ ﺑﻪ ﺣـﺴﻦ ﻳـﺎ ﻗـﺒﺢ ﭘﻴﺎﻣـﺪﻫﺎی ﻗـﺼﺪﺷﺪة دروغ ﻧﻈـﺮ دارﻧـﺪ، وﻟـﻲ ﺷـﻬﻮدﮔﺮوان ﺟﺰﻣـﻲﻧﮕـﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﻛـﻪ دروغ، ﺻــﺮف ﻧﻈــﺮ از ﭘﻴﺎﻣــﺪﻫﺎی ﻧﻴــﻚ ﻳــﺎ ﺑــﺪی ﻛــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ اﺳــﺖ درﺑــﺮ داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ، ﻓــﻲﻧﻔــﺴﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ »ﻧﺎدرﺳـﺖ« ﺑـﻮدﻧﺶ ﻣﺘـﻀﻤﻦ وﻳﮋﮔـﻲ »ﻗـﺒﺢ« اﺳـﺖ، وﻟـﻮ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺎور ﻛـﺎذﺑﻲ ﻛـﻪ دروغ در ـ ــ ـ ـ ـ ــ ـ ــ ــ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورد، ذاﺗﺎ ﻗﺒﻴﺢ ﻧﺒﺎﺷﺪ.
ﺳـﻴﺠﻮﻳﻚ ﺑـﺮ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺒـﺎدی ـــ ـ ـ ـ ـ ــ ـ ـ ـ ـ ـ ﺗﺼﺪﻳﻘﻲ اﺧﻼق ﻋﺮﻓﻲ ﻓﻘﻂ در اوﺿﺎع و اﺣﻮال و ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدی دارای ﺷـﺮوط ﻣـﺬﻛﻮر ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﻣﺎدام ﻛﻪ ﻣﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﻳﻜـﺴﺮه ﺑـﻪ ﻛـﻨﺶﻫـﺎی اﺧﻼﻗـﻲای ﻣﻌﻄـﻮف ﻣـﻲﺳـﺎزﻳﻢ ﻛـﻪ در اوﺿﺎع و اﺣـﻮال و ﺷـﺮاﻳﻂ ﻋـﺎدی اﻧﺠـﺎم داده ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﻧﻴـﺰ ﺗـﺎ وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﻫـﻴﭻ ﻛﻮﺷـﺸﻲ ﺑـﺮای ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻗﻴﻖ ﻣﺮادﻣﺎن از اﺻـﻄﻼﺣﺎت اﺧﻼﻗـﻲ ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻧﻤـﻲﺑﻨـﺪﻳﻢ، ﺧـﻮد را در ﻋﺮﺻـﺔ ﻛـﻨﺶ اﺧﻼﻗـﻲ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻴﻢ.