چکیده:
اصطلاح تجربه دینی را نخستین بار شلایر ماخر، در قرن هجدهم، در غرب به کار برد. این اصطلاح انواع مختلف تجربه های دینی (تجربه شبه حسی، تجربه وحیانی، تجربه احیاگر، تجربه عرفانی، تجربه ربانی یا قدسی، و تجربه تفسیری) را فرا می گیرد. تجربه تفسیری تجربه ای است که دینی بودن آن به واسطه برداشت دینی از رویدادی است که شخص صاحب تجربه بر اثر اعتقادات دینی خود به آن می رسد و پس از روبه روشدن با آن، آن را با چهارچوب شناختی دینی خود تفسیر و تبیین می کند. تجارب تفسیری رایج میان شیعیان ایران شامل دعای شخصی، استخاره، رویای صادقه، پیامدهای لقمه حلال، و چشم زخم می شود. هدف این جستار شناخت انواع دین داری و تجارب دینی شیعیان ایران و بررسی تاثیر تجربه تفسیری در حیات اجتماعی و فردی آن هاست. این مقاله ضمن تبیین مبانی نظری تجربه های دینی، به بررسی زمینه ها، گونه ها، و میزان باور و پای بندی مردم کاشان به دعا، استخاره، رویای صادقه، و چشم زخم پرداخته است. نتایج این تحقیق، با نمونه آماری 362 نفر، نشان داد که زنان از بین تجارب مذکور به دعا و رویای صادقه بیش تر از مردان اعتقاد دارند، ولی اعتقاد زنان و مردان به استخاره و لقمه حلال تفاوتی با هم ندارد. همچنین بین بالارفتن تحصیلات و باورهای مذکور رابطه معکوسی برقرار است
خلاصه ماشینی:
"ﺑـﺮای ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة دوم، ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 1931 ﺣﺴﻴﻦ ﺣﻴﺪری و دﻳﮕﺮان 95 ﻣﺜﺎل، زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮ اﺛﺮ دﻋﺎﻫﺎ و ﻧﺬر و ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﻣﺎدر ﺑﻪ ﻃﺮز ﻏﻴـﺮ ﻣﻨﺘﻈـﺮه و ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎﻳﻲ از ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎری ﺻﻌﺐاﻟﻌﻼج ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ: اﻟﻒ) ﺷﻔﺎﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎر؛ ب) ﺗﻔﺴﻴﺮ دﻳﻨﻲ اﻳﻦ روﻳﺪاد از ﻃﺮف ﻣﺎدر ﻛﻪ آن را اﺟﺎﺑﺖ دﻋﺎی ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺪ؛ ج) ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﺑـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ و ﺧﻀـﻮع و اﻧﻜﺴـﺎر ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﺔ ﻣﺎدر در ﭘﻴﺸﮕﺎه اوﺳﺖ (ﺷﻴﺮواﻧﻲ، 3831: 4 - 5).
ﻛﻠﻤﺔ دﻋﺎ و ﻣﺸﺘﻘﺎﺗﺶ ﺣﺪودا 002 ﺑﺎر در ﻗﺮآن ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ (ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ، 4631: ﺑـﺎب ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة دوم، ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 1931 26 زﻣﻴﻨﻪﻳﺎﺑﻲ ﺗﺠﺎرب ﺗﻔﺴﻴﺮی (دﻋﺎ، اﺳﺘﺨﺎره، رؤﻳﺎی ﺻﺎدﻗﻪ، ﻟﻘﻤﺔ ﺣﻼل، ﭼﺸﻢزﺧﻢ) ...
ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ( tﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻣﺮدان و زﻧﺎن در ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺗﻔﺴﻴﺮی ﻟﻘﻤﺔ ﺣﻼل) ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداری ﻣﺆﻟﻔﻪ df t 581/0 063 23/1- ﻟﻘﻤﺔ ﺣﻼل ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﮋوﻫﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة دوم، ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 1931 ﺣﺴﻴﻦ ﺣﻴﺪری و دﻳﮕﺮان 17 ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن tﻣﺆﻟﻔﺔ ﭼﺸﻢزﺧـﻢ (ﺟـﺪول 11)، ﻣﻘـﺪار آﻣـﺎرة ﺑـﻪدﺳـﺖآﻣـﺪه (43/4- : )tدر 10/0≤ Pﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ و از اﻳـﻦرو وﺟـﻮد ﺗﻔـﺎوت ﺑـﻴﻦ ﻣـﺮدان و زﻧـﺎن در ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺗﺠﺮﺑﺔ ﺗﻔﺴﻴﺮی ﭼﺸﻢزﺧﻢ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد."